Τράπεζες: Πώς θα αποχωρήσουν από τα Βαλκάνια

Προγράμματα επιθετικής μείωσης στα λειτουργικά κόστη των θυγατρικών τους στα Βαλκάνια, πλην της Finansbank, αναμένεται να τρέξουν τους επόμενους μήνες οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, ώστε να δημιουργήσουν προϋποθέσεις ομαλής αποεπένδυσης.

Τα πλάνα αναδιάρθρωσης της Πειραιώς, της Εθνικής, της Alpha και της Eurobank, που ενέκρινε πρόσφατα η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG Comp), προβλέπουν ότι τα επόμενα πέντε χρόνια θα πρέπει να προχωρήσουν σε δραστική αναδιάταξη της διεθνούς παρουσίας τους, μειώνοντάς την ως και 80% σε κάποιες αγορές.

Οι τράπεζες καλούνται να μειώσουν το ενεργητικό τους σε χώρες εκτός Ελλάδος, και ειδικότερα στα Βαλκάνια μέσω πωλήσεων θυγατρικών ή επιμέρους στοιχείων ενεργητικού και παθητικού. Εξαίρεση είναι η αγορά της Κύπρου και η Finansbank για την οποία όπως έγραψε το Euro2day.gr η DG Comp έκανε δεκτό το αίτημα της Εθνικής να πωληθεί μέσα στην επόμενη τριετία ποσοστό χαμηλότερο του 40%.

Στόχος της DG Comp είναι αφενός να εξοφληθεί η κρατική βοήθεια, αφετέρου να αποκατασταθούν οι όροι υγιούς ανταγωνισμού και να ενισχυθεί η προσπάθεια τόνωσης της ρευστότητας στην εγχώρια αγορά.

Για να δημιουργηθούν συνθήκες προσέλκυσης αξιόλογων αγοραστών, θα πρέπει να προηγηθούν ριζικές αναδιαρθρώσεις. Οι τράπεζες καλούνται μέσα στους επόμενους μήνες να εφαρμόσουν γενναία προγράμματα αναδιάρθρωσης των θυγατρικών τους, ώστε στα τέλη του 2015 ή στις αρχές του 2016 να υπάρχουν ώριμες συνθήκες πώλησης.

Ήδη μία από τις εγχώριες τράπεζες με σημαντική παρουσία στις αγορές των Βαλκανίων εξετάζει το ενδεχόμενο να περιορίσει κατά 50% - 55% τον αριθμό των καταστημάτων της σε χώρα των Βαλκανίων, όπου διατηρεί το ισχυρότερο μερίδιο αγοράς, μειώνοντας επιθετικά και το απασχολούμενο προσωπικό.

Από τα 180 σήμερα καταστήματα εξετάζεται να μείνουν τα μισά ή και λιγότερα και το προσωπικό να μειωθεί ανάλογα, μέσω προγράμματος εθελουσίας εξόδου. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθούν σημαντικά τα λειτουργικά κόστη και θα βελτιωθεί η αποδοτικότητα της τράπεζας που αποτελεί ένα από τα ενδιάμεσα ζητούμενα του πλάνου αναδιάρθρωσης.

Αντίστοιχες ενέργειες προγραμματίζουν και οι υπόλοιπες τράπεζες για θυγατρικές τους στα Βαλκάνια, τις οποίες δεσμεύονται να πωλήσουν.

Eurobank: Μείωση του ενεργητικού στα Βαλκάνια κατά 4,23 δισ.

Το ενημερωτικό δελτίο της πρόσφατης αύξησης κεφαλαίου της Eurobank περιέγραφε μεταξύ άλλων και τις βασικές δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η τράπεζα με το υπό έγκριση τότε (εγκριθέν σήμερα) πλάνο αναδιάρθρωσης.

Ειδικότερα για τη δραστηριότητα στο εξωτερικό η Eurobank δεσμεύεται να προχωρήσει σε μείωση των στοιχείων ενεργητικού ως 4,23 δισ. ευρώ μέχρι τις 30 Ιουνίου 2018. Στο τέλος του 2013 το συνολικό ενεργητικό των διεθνών δραστηριοτήτων της τράπεζας ανερχόταν σε 13 δισ. ευρώ αντιστοιχώντας στο 16,7% του συνόλου και θα πρέπει, κατ' ανώτατο όριο, να υποχωρήσει στα 8,77 δισ. ευρώ.

Υπάρχει, δε, και ρήτρα ότι αν η τράπεζα λάβει πρόσθετη κρατική ενίσχυση άνω του 1 δισ. ευρώ, τότε το ενεργητικό του εξωτερικού θα πρέπει να πέσει κάτω από τα 3,5 δισ. ευρώ!

Το σχέδιο αναδιάρθρωσης θέτει επίσης συγκεκριμένα όρια στη δυνατότητα της Eurobank να ενισχύει κεφαλαιακά τις θυγατρικές της στο εξωτερικό (μέσω ΑΜΚ ή κεφαλαίων μειωμένης εξασφάλισης). Το όριο υπολογίζεται ως ποσοστό επί του σταθμισμένου ενεργητικού της κάθε θυγατρικής. 

Ηδη σήμερα η Eurobank ανακοίνωσε την πώληση της ουκρανικής θυγατρικής PJSC έναντι 95 εκατ. ευρώ.

Alpha: Επικέντρωση στις αγορές της Ρουμανίας και της Κύπρου

Στις αγορές της Κύπρου και της Ρουμανίας αναμένεται να επικεντρώσει την παρουσία της στο εξωτερικό η Alpha Bank, η οποία έχοντας λάβει τη χαμηλότερη κρατική βοήθεια από τις υπόλοιπες συστημικές τράπεζες υποχρεούται να προχωρήσει και στη μικρότερη μείωση ενεργητικού στο εξωτερικό.

Οι αγορές της Κύπρου και της Ρουμανίας αντιπροσωπεύουν το 49,1% και το 28,2% αντιστοίχως του διεθνούς χαρτοφυλακίου χορηγήσεων και το 39,5% και το 25,1% αντιστοίχως των διεθνών καταθέσεων του ομίλου Alpha Bank κατά την 31η Δεκεμβρίου 2013. Η Alpha διαθέτει επίσης μικρή παρουσία σε Βουλγαρία, Σερβία, Αλβανία και FYROM, ενώ αποεπένδυσε επιτυχώς στην Ουκρανία πριν από την επιδείνωση της κρίσης.

Βάσει του τελευταίου ενημερωτικού δελτίου, η Alpha Bank προτίθεται να κλείσει περίπου 20 καταστήματα στη ΝΑ. Ευρώπη φέτος, περιορίζοντας περαιτέρω τον αριθμό του προσωπικού της. Πέρσι έκλεισε στο εξωτερικό 33 καταστήματα και μείωσε το προσωπικό της κατά 650 άτομα.

Από την περαιτέρω βελτίωση των δραστηριοτήτων στη ΝΑ. Ευρώπη προβλέπεται εξοικονόμηση κόστους της τάξης των 50 εκατ. ευρώ ως το 2016.

Εθνική: Κρατά τον έλεγχο της Finansbank

Στον έλεγχο της Εθνικής, εκτός και αν η διοίκησή της αποφασίσει διαφορετικά, θα μείνει η Finansbank, καθώς η DG Comp αποδέχθηκε τα επιχειρήματα της Εθνικής.

Έτσι η τράπεζα θα πρέπει με βάση το εγκριθέν πλάνο αναδιάρθρωσης να διαθέσει εντός των επόμενων ετών ποσοστό χαμηλότερο του 40% της Finansbank.

Την ίδια στιγμή βέβαια η Εθνική καλείται να περιορίσει σημαντικά την παρουσία της στις υπόλοιπες αγορές του εξωτερικού και κυρίως στη ΝΑ. Ευρώπη. Το πλάνο αναδιάρθρωσης προβλέπει μείωση της παρουσίας στα Βαλκάνια (Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, FYROM), καθώς και σε άλλες αγορές όπου διατηρεί μικρή παρουσία (π.χ. Ν. Αφρική).

Πειραιώς: Μένει στην Κύπρο, μειώνει θέσεις στα Βαλκάνια

Τη διατήρηση της παρουσίας που έχει στην αγορά της Κύπρου και τη μείωση της έκθεσης στα Βαλκάνια προβλέπει το πλάνο αναδιάρθρωσης της Πειραιώς. Η τράπεζα διαθέτει τη μικρότερη δραστηριότητα εξωτερικού από τις υπόλοιπες συστημικές και ως εκ τούτου η προβλεπόμενη αναδιάρθρωση δραστηριοτήτων έχει μικρή συνεισφορά στην κεφαλαιακή της ενίσχυση.

Το στοίχημα για την Πειραιώς ήταν και παραμένει η επιτυχής αναδιάρθρωση των εγχώριων τραπεζικών δραστηριοτήτων.