ΤτΕ: «Προβληματικά» τα δάνεια για τα 2/3 των επιχειρήσεων

Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκονται ΤτΕ, κυβέρνηση και αγορά καθώς τα νέα από το μέτωπο των κόκκινων δανείων είναι συντριπτικά. Η Τράπεζα της Ελλάδος σε workshop που διενήργησε πρόσφατα κατέληξε ότι πρακτικά ποσό της τάξης των 20 με 23 δισ. ευρώ δείχνει αδύνατο να εισπραχθεί καθώς οι επιχειρήσεις που τα έχουν λάβει «βρίσκονται σε μη υγιή κατάσταση»

Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε ότι σε μη υγιή κατάσταση (πρακτικά δηλαδή μη βιώσιμες) βρίσκεται, σύμφωνα με μελέτη, ένας αριθμός επιχειρήσεων που οι οφειλές τους αντιστοιχούν περίπου στο 20% του συνόλου των δανείων. Με δεδομένο ότι τα επιχειρηματικά δάνεια ανέρχονται σε περίπου 110 με 115 δισ. ευρώ, το ύψος των δανείων που θεωρείται πρακτικά αδύνατο να εισπραχθούν ανέρχεται, με βάση τις μελέτες σε 20 με 23 δισ. ευρώ.
Αντίθετα, σε απολύτως υγιή κατάσταση με σημαντικές προοπτικές βρίσκεται μόλις το 1/3 των επιχειρήσεων.
Οι υπόλοιπες κινούνται στα όρια και απαιτούνται λύσεις ώστε να καταφέρουν να επιβιώσουν.

Σημειώνεται ότι αντίστοιχα περίπου ήταν και τα νούμερα της μελέτης της PriceWaterhouseCoopers η οποία διενεργήθηκε σε δείγμα 2.950 επιχειρήσεων, που απασχολούν περίπου 500 χιλ εργαζόμενους και αντιπροσωπεύουν το 85% του ετήσιου τζίρου της αγοράς και το 25% του ΑΕΠ της χώρας.

Υπό αυτές τις συνθήκες προωθείται μια συνολική λύση «έκακτου χαρακτήρα» από το υπουργείο Ανάπτυξης, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα στον Αύγουστο προκειμένου να αρχίσει γρήγορα η προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος με τρόπο που, όπως είπε πρόσφατα ο αρμόδιος υπουργός Νίκος Δένδιας, δεν θα κάνει όσους πλήρωσαν όλα αυτά τα χρόνια τις υποχρεώσεις τους να αισθανθούν «κορόιδα».

Αν και ο υπουργός Ανάπτυξης δεν ανοίγει τα χαρτιά του ως προς τη λύση που σχεδιάζεται, ξεκαθάρισε ότι στο νέο πλαίσιο θα περιλαμβάνονται τόσο τα επιχειρηματικά δάνεια όσο και τα στεγαστικά. Μάλιστα σημείωσε ότι η ρύθμιση θα αφορά δάνεια συγκεκριμένης περιόδου. Στάθηκε μάλιστα στην ανάγκη να λυθεί το θέμα των επιχειρηματικών δανείων σημειώνοντας ότι μεγάλος πονοκέφαλος είναι 100.000 επιχειρηματικά δάνεια μικρών επιχειρήσεων, που απασχολούν κάτω από 10 άτομα.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να αξιοποιήσει κοινοτικά κονδύλια για την επιδότηση επιτοκίου στα στεγαστικά δάνεια αλλά και την μόχλευση κεφαλαίων μέσω ΕΤΕΑΝ, προκειμένου να αυξηθεί η ρευστότητα στην αγορά. Ωστόσο ως προς το πρώτο σκέλος της προσπάθειας τα πρώτα μηνύματα από τις Βρυξέλλες είναι αρνητικά.

Προκειμένου να εξεταστεί το θέμα, η Τράπεζα της Ελλάδος στις 11 Ιουλίου διοργάνωσε συζήτηση. Ελαβαν μέρος εκπρόσωποι του Δημοσίου, διαφόρων φορέων, τραπεζών και επιχειρήσεων και διεθνείς εμπειρογνώμονες και συμβουλευτικές εταιρίες, ενώ το θέμα διερευνήθηκε από τρεις διαφορετικές οπτικές:

α) την οικονομική πραγματικότητα των επιχειρήσεων β) τα νομικά προβλήματα και εμπόδια και γ) τη διεθνή εμπειρία.

Ο πτωχευτικός κώδικας

Για ακόμα μια φορά διαπιστώθηκε ότι ο ισχύων πτωχευτικός κώδικας δεν αρκεί στην παρούσα φάση για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα κυρίως λόγω του μεγάλου χρόνου που απαιτείται. 

Σημειώθηκε ότι οι διατάξεις του κώδικα, σε συνδυασμό και με άλλα χαρακτηριστικά της αγοράς, αποτρέπουν τη συνεννόηση μεταξύ των πιστωτών μιας επιχείρησης στον κατάλληλο χρόνο, καθώς και τη συνεργασία των μετόχων με τους πιστωτές.

Υπό αυτό το πρίσμα, η προτεραιότητα των απαιτήσεων του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων έναντι των λοιπών πιστωτών αναδείχθηκε επίσης ως κρίσιμο ζήτημα που έχει επιπτώσεις και στη συνεννόηση μεταξύ των πιστωτών και στο κίνητρο εξεύρεσης εξωδικαστικής λύσης από τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Σημειώνεται ότι η μελέτη της KPMG για την αναμόρφωση του πτωχευτικού κώδικα κινείται προς τη λογική «κουρέματος» και των ληξιπρόθεσμων οφειλών επιχειρήσεων προς Δημόσιο (εφορία) και Ταμεία.

Τα κριτήρια για τις αναδιαρθρώσεις

Η ανακοίνωση της Τράπεζας της Ελλάδος για τα αποτελέσματα του workshop εμπερικλείει και τα πρώτα σπέρματα των κριτηρίων προτεραιότητας βάσει των οποίων θα διενεργηθούν οι αναδιαρθρώσεις.

Σε επίπεδο κλάδων δραστηριότητας οι μελέτες δείχνουν καλύτερες προοπτικές για επιχειρήσεις που εντάσσονται σε κλάδους με συγκριτικά πλεονεκτήματα για την Ελλάδα, ενώ παρουσιάζεται γενικευμένη αποχή από επενδυτική δραστηριότητα.

Έξοδος υπό προϋποθέσεις από τον Τειρεσία

Κρίσιμες παρεμβάσεις έγιναν από το Υπουργείο Οικονομικών σε σχέση με την πρωτοβουλία του να δημιουργήσει το θεσμό της εξωδικαστικής επίλυσης φορολογικών διενέξεων, από νομικούς εμπειρογνώμονες σχετικά με σειρά βελτιώσεων που προτείνονται στο πτωχευτικό δίκαιο γενικότερα και από την Τειρεσίας Α.Ε. για τις βάσεις δεδομένων που τηρούνται για τα δάνεια.

Όσον αφορά τη βάση δεδομένων, ειδικότερα, παρουσιάστηκαν στοιχεία που δείχνουν ότι η δυνατότητα ρυθμίσεων έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην επάνοδο αρκετών δανείων σε κατάσταση ενημερότητας.
Το θέμα είναι ανοικτό και η κυβέρνηση εξετάζει τρόπους ώστε να εξέρχονται του Τειρεσία όσοι δανειολήπτες ρυθμίζουν τα δάνειά τους και εξυπηρετούν κανονικά το ρυθμισμένο δάνειο.