Το πρόσφατο ταξίδι του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ και η ομιλία του στο Κογκρέσο οδήγησαν, όπως συνηθίζεται στη χώρα μας, σε εσωτερικούς πολιτικούς διαξιφισμούς. Το αποτέλεσμα αυτών πτωχό σε ουσία, καθώς όλες οι πλευρές εστίασαν στα συμφέροντά τους, μέσα στο πλαίσιο της άτυπης προεκλογικής περιόδου.

Όμως, η γεωπολιτική συγκυρία είναι όντως εξαιρετικά κρίσιμη διεθνώς, άρα τα όσα συμβαίνουν έχουν σε κάθε περίπτωση ιδιαίτερη βαρύτητα. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει ίσως σημασία να παρατηρήσουμε ορισμένα γεγονότα:

Ο τρόπος με τον οποίο εκτυλίσσεται η σύρραξη στην Ουκρανία, περιλαμβανομένης της στάσης που κρατούν οι μεγάλες δυνάμεις, προσφέρει ορισμένα όχι απλώς χρήσιμα, τολμώ να πω «πολύτιμα» μαθήματα, δεδομένων των ελληνοτουρκικών διαφορών και των τουρκικών προκλήσεων, που μετρούν ήδη πολλές δεκαετίες ιστορίας.

- Το πρώτο δίδαγμα δεν είναι καινούργιο, αφού έχει επιβεβαιωθεί συχνότατα και στο παρελθόν, πρέπει όμως να εμπεδωθεί: Η ενεργός στρατιωτική εμπλοκή τρίτου μέρους σε μια σύρραξη μεταξύ δύο χωρών αποτελεί, τουλάχιστον για τις Δυτικές χώρες, έσχατο μέτρο. Ακόμη κι αν συμβεί, δεν θα συμβεί εξαρχής. Που σημαίνει ότι εάν στο μεταξύ ο επιτιθέμενος έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει τετελεσμένα, θα προλάβει να το πετύχει.

Όσοι έχουν ξεχάσει το «νόμο των ακούσιων συνεπειών» στα οικονομικά, ίσως έρχεται η ώρα να τον ξαναθυμηθούν.

Ο συνδυασμός των πληθωριστικών πιέσεων από τις συνέπειες της πανδημίας, με τις δυσμενείς επιδράσεις του πολέμου στην Ουκρανία και των οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία, έχουν δημιουργήσει εκρηκτικό μείγμα. Διότι ενώ η ρωσική οικονομία φαίνεται μέχρι στιγμής να αντέχει καλά στα πλήγματα, ωθώντας μέχρι και τον Economist να παραδεχτεί ότι «στέκεται στα πόδια της», στις δυτικές οικονομίες η επίδραση του «όπλου κατά της Ρωσίας» έχει ήδη δυσμενή αποτελέσματα.

Τα όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε σχέση με την απαίτηση του Πούτιν για έμμεση πληρωμή σε ρούβλια, πλησιάζουν τα όρια του ιλαροτραγικού, δικαιολογώντας και το σκωπτικό μέρος του τίτλου στο παρόν σχόλιο.  

Όπως επισημάνθηκε έγκαιρα σε σχετικό ρεπορτάζ του Euro2day.gr , η Ρωσία, γνωρίζοντας εκ προοιμίου τη μεγάλη εξάρτηση ισχυρών κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με κορυφαία περίπτωση τη Γερμανία) από το φυσικό αέριο, αποφάσισε να κάνει μια κίνηση συμβολικού κυρίως χαρακτήρα, ζητώντας πληρωμή του αερίου σε ρούβλια, με την ελπίδα ότι θα επιτύχει τον «διχασμό» της ΕΕ.

Μετά το Πάσχα των ορθοδόξων -και τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, όπου ο Μακρόν θα δώσει μεγάλη μάχη για να αποφύγει μια δυσάρεστη έκπληξη από τη Μαρίν Λεπέν- φαίνεται ότι θα δρομολογηθούν οι μεγάλες αποφάσεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσον αφορά στον τερματισμό της προμήθειας πετρελαίου πιθανώς και φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Εκ πρώτης όψεως, μια τέτοια απόφαση δεν στερείται επιχειρημάτων. Οι ενεργειακές εξαγωγές της Ρωσίας στην Ευρώπη αποτελούν πηγή τεράστιων εσόδων για την οικονομία της. Κι όπως δείχνουν τα μέχρι τώρα έσοδα αλλά και η ανάκαμψη που καταγράφει το ρούβλι, ακριβώς επειδή οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα, τα έσοδα αυτά όχι απλά δεν είναι μικρότερα σε σχέση με το παρελθόν αλλά σημαντικά υψηλότερα. Κοινώς, για να φέρουν ουσιαστικό αποτέλεσμα σε ένα εύλογο βάθος χρόνου οι κυρώσεις πρέπει να περιλάβουν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.