Γιώργος Παπανικολάου

Διευθυντής του Euro2day.gr και της Media2day, σκοπευτής, σύζυγος και πατέρας. Στο χρόνο που περισσεύει, σκέφτομαι, συζητάω και διαβάζω, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Αποποίηση ευθυνών

Είναι περισσότερο από ένας χρόνος που οι επικεφαλής των ισχυρών κεντρικών τραπεζών και γενικότερα οι «αρχιτέκτονες» της οικονομικής πολιτικής στη Δύση μοιάζουν να τα έχουν λίγο χαμένα.

Το βέβαιο είναι ότι απέτυχαν να προβλέψουν την έξαρση του πληθωρισμού (ιδίως στην Ευρώπη) παρά τις προειδοποιήσεις που είχαν από ιθύνοντες του ιδιωτικού τομέα, που επέμεναν ότι η αύξηση των τιμών δεν είναι «προσωρινή».

Όταν με μεγάλη καθυστέρηση οι κεντρικές τράπεζες ανέλαβαν δράση με τρόπο παραδοσιακό, υποστηρίζοντας ότι η ύφεση μπορεί να αποφευχθεί παρά τις αυξήσεις επιτοκίων, προειδοποιήσαμε, ήδη από τον Μάιο, ότι ιδίως στην Ευρώπη τα αίτια της αύξησης τιμών δεν οφείλονται σε υπερθέρμανση της ζήτησης, αλλά στη μείωση της προσφοράς (ασφαλώς με επίκεντρο την ενέργεια) και ότι η παραδοσιακή προσέγγιση ενδέχεται να αποδειχτεί «το φάρμακο που θα σκοτώσει τις οικονομίες».

Οι πρόσφατες εντυπωσιακές επιτυχίες του ουκρανικού στρατού στο Χάρκοβο επέφεραν περαιτέρω σκλήρυνση της ρωσικής στάσης. Η έναρξη μερικής επιστράτευσης στη Ρωσία (από 300.000 άνδρες επισήμως, έως 1,2 εκατ. άνδρες σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, που επισήμως διαψεύδονται) αποτελεί καθυστερημένη απάντηση σε ένα θέμα που στους ειδικούς ήταν γνωστό εδώ και μήνες: Η Ρωσία δεν φαινόταν να διαθέτει αριθμητικά επαρκείς δυνάμεις εισβολής στην Ουκρανία για να υπερνικήσει μεσομακροπρόθεσμα τον αμυνόμενο στρατό, καθώς ο τελευταίος προχωρούσε σε επιστράτευση, εκπαιδευόταν και εξοπλιζόταν με δυτικά όπλα.

Πολύ μελάνι χύθηκε (για να χρησιμοποιήσουμε μια ρετρό έκφραση) γύρω από την πρόσφατη συνάντηση Πούτιν - Σι, είτε επειδή ο Κινέζος ηγέτης δεν παραβρέθηκε σε δείπνα και φωτογραφίσεις (λόγω των μέτρων Covid που ακολουθεί η χώρα του), είτε επειδή ο Πούτιν δήλωσε ότι κατά τη διάρκεια των επαφών του με τον Σι θα καλύψει τα «ερωτήματα» και τις «ανησυχίες» του δεύτερου, για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Με βάση αυτά τα μάλλον περιορισμένα στοιχεία, δημοσιογράφοι και πολιτικοί αναλυτές έσπευσαν να εκτιμήσουν ότι η Κίνα βλέπει πως η Ρωσία δεν επιτυγχάνει τους στόχους της και τείνει να απομακρυνθεί, παρά τη δέσμευση των ηγετών των δύο χωρών ότι σχηματίζουν μια «συμμαχία δίχως όρια», λίγες μέρες πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

H μάχη σώμα με σώμα στις χθεσινές εκλογές στη Σουηδία (σ.σ. τελικά έληξε με την επικράτηση της Δεξιάς) και η αναμενόμενη πλέον επικράτηση του ακροδεξιού συνασπισμού στην Ιταλία, όπως και η δύσκολη επικράτηση του Μακρόν στη Γαλλία, προ μηνών, μαζί και η συνεχιζόμενη δημοφιλία του Τραμπ, του Όρμπαν και του κυβερνώντος πολωνικού κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη», δείχνουν τη δύναμη που ασκεί πλέον στην πολιτική σκηνή της Δύσης ο λαϊκισμός σε περισσότερο ή λιγότερο ακροδεξιές αποχρώσεις.

Ωστόσο, η κριτική των πολιτικών τους αντιπάλων, των περισσότερο προοδευτικών και δημοκρατικών πολιτικών σχηματισμών, εξακολουθεί να εστιάζεται, πολλά χρόνια μετά την πρώτη διαπίστωση του κινδύνου, σε μια κριτική στο φαινόμενο, χωρίς σοβαρές προσπάθειες για τη θεράπευση των αιτιών δημιουργίας και γιγάντωσής του.

Πολύ σπάνιο φαινόμενο να μπαίνει το φθινόπωρο με τόσο βαρύ κλίμα και τόσα ανοιχτά μέτωπα. Πολιτικά, οικονομικά, γεωπολιτικά και κοινωνικά. Πρόκειται για ένα μίγμα εκρηκτικό, ικανό να δυναμιτίσει πλήρως την «επιστροφή στην κανονικότητα», την οποία επιδίωξε η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.

Κατά ένα μέρος, οι επιβαρυντικοί παράγοντες είναι εξωγενείς (όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η εξελισσόμενη διαμάχη μεταξύ των πιο μεγάλων δυνάμεων στον κόσμο) και άρα οι δυνατότητες επηρεασμού τους από το μικρό μέγεθος της χώρας μας είναι περιορισμένες έως ελάχιστες.

v