H μάχη σώμα με σώμα στις χθεσινές εκλογές στη Σουηδία (σ.σ. τελικά έληξε με την επικράτηση της Δεξιάς) και η αναμενόμενη πλέον επικράτηση του ακροδεξιού συνασπισμού στην Ιταλία, όπως και η δύσκολη επικράτηση του Μακρόν στη Γαλλία, προ μηνών, μαζί και η συνεχιζόμενη δημοφιλία του Τραμπ, του Όρμπαν και του κυβερνώντος πολωνικού κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη», δείχνουν τη δύναμη που ασκεί πλέον στην πολιτική σκηνή της Δύσης ο λαϊκισμός σε περισσότερο ή λιγότερο ακροδεξιές αποχρώσεις.
Ωστόσο, η κριτική των πολιτικών τους αντιπάλων, των περισσότερο προοδευτικών και δημοκρατικών πολιτικών σχηματισμών, εξακολουθεί να εστιάζεται, πολλά χρόνια μετά την πρώτη διαπίστωση του κινδύνου, σε μια κριτική στο φαινόμενο, χωρίς σοβαρές προσπάθειες για τη θεράπευση των αιτιών δημιουργίας και γιγάντωσής του.
Οι απανωτές κρίσεις μειώνουν αντί να αυξάνουν το βιοτικό επίπεδο, προκαλώντας κοινωνικές αντιδράσεις. Ταυτόχρονα, η φτώχεια, η καταπίεση, οι πόλεμοι, πλέον ολοένα και περισσότερο η κλιματική αλλαγή, ωθούν μετανάστες και πρόσφυγες προς τη Δύση, προκαλώντας τριβές, ενίοτε δε πολιτισμικές και κοινωνικές συγκρούσεις στο εσωτερικό των δυτικών χωρών.
Όλα αυτά σε συνδυασμό με πληθώρα πολιτικών σκανδάλων, απανωτά κρούσματα διαπλοκής και έναν ευτελισμό των θεσμών, οικονομικών, πολιτικών, δικαστικών, δημιουργούν την αίσθηση σε ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας ότι κυβερνώνται από ένα «σύστημα» που ενώ το ίδιο είναι προνομιούχο, έχει χάσει την ικανότητά του να αυξάνει την ευμάρεια για τους υπόλοιπους πολίτες.
Ολοένα και περισσότεροι αισθάνονται ότι τόσο οι ίδιοι όσο και οι απόγονοί τους είναι πιθανότερο να ζήσουν χειρότερα παρά καλύτερα στο μέλλον. Όσο η αίσθηση αυτή τείνει προς τη βεβαιότητα, χωρίς μάλιστα πειστικές απαντήσεις από το σύστημα που κυβερνά, τόσο περισσότερο έλκεται αυτό το μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας από τις όποιες απαντήσεις τού προσφέρουν με ευκολία οι λαϊκιστές. Κι όσο χειροτερεύει η κατάσταση, όπως συμβαίνει αυτό το διάστημα, με την ακρίβεια και το κόστος ενέργειας, όσο περισσότερο εξαρτάται μέρος της κοινωνίας από διαφόρων ειδών επιδόματα και όσο χάνει τις ελπίδες για αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο, χωρίς κρατικές ελεημοσύνες, τόσο περισσότερο θα παρασύρεται από τις λύσεις που προσφέρουν -επίπλαστες ή όχι δεν έχει σημασία τελικά- οι λαϊκιστές.
Η κατάσταση αυτή αφορά βεβαίως και τη χώρα μας, που ως τώρα έχει αντισταθεί πολύ περισσότερο από άλλες στην έξαρση του λαϊκισμού και του απολυταρχισμού, ίσως διότι ο θεσμός της οικογένειας παραμένει πολύ ισχυρός, μια άγκυρα στις οικονομικές δυσκολίες και στα κοινωνικά αδιέξοδα.
Δεν θα πρέπει όμως να υποτιμούμε καθόλου τη διάβρωση του εισοδήματος που προκαλεί ο πληθωρισμός και η ακρίβεια, σε μια ήδη πολυδοκιμασμένη κοινωνία, τα κύματα πλειστηριασμών, που ακόμη δεν έχουν κάνει έντονη την εμφάνισή τους, και αρκετούς άλλους παράγοντες, ενόψει όχι μόνο των επικείμενων εκλογών αλλά και του μετέπειτα διαστήματος.
Διότι μπορεί να βρεθούμε προ εκπλήξεων.