Πολύς λόγος γίνεται τις τελευταίες ημέρες για τη Δημοκρατία, χωρίς όμως να δίνεται η πρέπουσα σημασία στην πιο θεμελιώδη «αρχή» της, που είναι η λειτουργία του κράτους και των θεσμών.

Θα ξεκινήσω από ένα φρέσκο παράδειγμα, που αφορά τη νομοθετική απόπειρα να εμποδιστεί η έξοδος της ΒΙΟΧΑΛΚΟ από το Χρηματιστήριο, με μια καθαρά «φωτογραφική» τροπολογία, που εκπονήθηκε και κατατέθηκε στη Βουλή ΜΕΤΑ την ανακοίνωση των προθέσεων του εισηγμένου ομίλου.

Παρότι στο Χρηματιστήριο έγιναν νόμιμα εγκλήματα κατά των μικροεπενδυτών από εταιρίες που βγήκαν με το «έτσι θέλω», καμία αλλαγή νομοθεσίας δεν έγινε έγκαιρα για να τις μπλοκάρει. Στην περίπτωση της ΒΙΟΧΑΛΚΟ η εξέλιξη ήταν… αστραπιαία, και ουσιαστικά επιχειρεί να επαναφέρει ένα καθεστώς που καταργήθηκε με… πρόσφατη διάταξη νόμου!

Ορισμένοι επιφανείς πολιτικοί έσπευσαν τα τελευταία 24ωρα να δηλώσουν ότι η Δημοκρατία στην Ελλάδα δεν κινδυνεύει κι ότι έχει στέρεες θεσμικές και κοινωνικές βάσεις.

Θα μου επιτρέψετε να αμφιβάλω και να παραθέσω τη δική μου -αιρετική ενδεχομένως- άποψη.
Υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που δείχνουν ότι η χώρα μας ΔΕΝ έχει εμπεδώσει κοινωνικά και πολιτικά την έννοια της αστικής Δημοκρατίας, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία 40 χρόνια ή το περήφανο αρχαίο παρελθόν της.

1. Στην Ελλάδα, η πολιτική εξουσία είναι σχεδόν απόλυτα «προσωποποιημένη». Ο εκάστοτε αρχηγός μεγάλου κόμματος, είτε είναι στην εξουσία είτε όχι, λαμβάνει διαστάσεις ειδώλου. Μια κατάσταση που εντείνεται αν το κόμμα αποκτήσει την κυβέρνηση.

Πολύ μελάνι χύνεται το τελευταίο διάστημα για την αναζωπύρωση των φασιστικών και εθνοσοσιαλιστικών «ιδεών» στην Ελλάδα, με επίκεντρο τη συνεχιζόμενη άνοδο στη δημοσκοπική επιρροή της Χρυσής Αυγής.

Ως βασικές συνθήκες που επιτρέπουν την «έλξη» ενός μέρους της κοινωνίας από αυτές τις ιδέες αναφέρονται συνήθως η ραγδαία μείωση του βιοτικού επιπέδου και η καλπάζουσα ανεργία, που εξαθλιώνει και εξοργίζει εκείνους που πλήττονται περισσότερο.

Η εξήγηση αυτή είναι ασφαλώς σωστή, όπως προκύπτει και από την ιστορική άνοδο τέτοιου είδους ακραίων κοσμοθεωριών, την περίοδο της μεγάλης μεσοπολεμικής κρίσης, στη Γερμανία.

Αν κοιτάξουμε ψύχραιμα τα γεγονότα, θα διαπιστώσουμε ότι η χώρα μας έχει χρεοκοπήσει ήδη δύο φορές τα τελευταία χρόνια - και πάμε για την τρίτη.

Το πρώτο μνημόνιο προήλθε από αδυναμία πληρωμής των υποχρεώσεών μας. Το δεύτερο μνημόνιο από αδυναμία αποπληρωμής του πρώτου - και συνοδεύθηκε από το κούρεμα των ιδιωτών πιστωτών.

Όλα δείχνουν ότι σύντομα θα έχουμε την τρίτη χρεοκοπία. Την αδυναμία κάλυψης του «χρηματοδοτικού κενού», που κατά πάσα πιθανότητα θα συνοδευτεί από μια γενικότερη νέα «ρύθμιση» των χρεών μας, αυτήν τη φορά προς τους «θεσμικούς» δανειστές.

Το έγκλημα των πολιτικών που διαχειρίστηκαν την εξουσία τα τελευταία χρόνια έχει δύο όψεις: Η πρώτη αφορά την ανεξέλεγκτη τροχιά που έλαβε το χρέος της χώρας, σε συνδυασμό με τα συνεχή και μεγάλα ελλείμματα. Αυτή η όψη όμως έχει συζητηθεί πολύ.

Η άλλη όψη αφορά το γεγονός ότι οδήγησαν τη χώρα στην οικονομική παρακμή, εκμηδενίζοντας την ανταγωνιστικότητά της, αδιαφορώντας για τα σημάδια που ήταν απολύτως ορατά.

Ενδεικτικά και μόνο αναφέρω ότι, σύμφωνα με τις έγκυρες εκθέσεις του World Εconomic Forum (WEF), το 2002 η Ελλάδα βρισκόταν στην 31η θέση της διεθνούς κατάταξης. Θέση που τότε ήταν πολύ κοντά στο «κατά κεφαλήν εισόδημά» της, καθώς η Ελλάδα ήταν (κι εξακολουθεί να βρίσκεται) μεταξύ των 30-40 πρώτων θέσεων σε ό,τι αφορούσε το κατά κεφαλήν εισόδημα.