Λέγεται ότι όταν ο Γιώργος Α. Παπανδρέου ξεστόμιζε το αλησμόνητο «λεφτά υπάρχουν», οι σύμβουλοί του τον είχαν ενημερώσει για τα δεκάδες δισεκατομμύρια (περίπου 45-50 τότε, αν δεν με απατά η μνήμη) που... «υπήρχαν» στα τεφτέρια της εφορίας.

Μόνο που τα δισεκατομμύρια αυτά ήταν... πέτσινα. Σε πολύ μεγάλο βαθμό αφορούσαν είτε μυθώδη πρόστιμα, τα οποία προέβλεπε η δήθεν δρακόντεια φορολογική νομοθεσία, ανεξαρτήτως της δυνατότητας του υποκειμένου να τα πληρώσει, είτε φορολογικές παραβάσεις (και πρόστιμα) προσώπων και εταιριών που δεν πρόκειται να εισπραχτούν ποτέ! Διότι οι εταιρίες πτώχευσαν, οι υπόλογοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, ή πολύ απλά έχουν αποβιώσει.

Πολιτικοί που λένε ψέματα, κάνουν ανενδοίαστα τις πιο απίθανες κωλοτούμπες και συχνά συλλαμβάνονται «κλέπτοντες οπώρας». Παραδικαστικά κυκλώματα που καταργούν κάθε έννοια ισότητας έναντι του νόμου. Επίορκοι στρατιωτικοί που πλουτίζουν μέσω των εξοπλιστικών προγραμμάτων. 

Χιλιάδες συντάξεις-«μαϊμού» από σπείρες επιτήδειων δημοσίων υπαλλήλων, επιχειρηματίες που θησαύρισαν διαπλεκόμενοι με την εκάστοτε εξουσία, δημοσιογράφοι που ζουν σαν μεγιστάνες, υπάλληλοι πολεοδομιών και υποθηκοφυλακείων που έγιναν εκατομμυριούχοι.

Υποθέτω ότι η μισή αγορά έχασε έναν… κτύπο της καρδιάς της όταν πληροφορήθηκε ότι «υψηλόβαθμο στέλεχος» του υπουργείου Ανάπτυξης, μιλώντας σε δημοσιογράφους, κάλεσε τους τραπεζίτες να αρχίσουν τα «κουρέματα» και να κάνουν αναδιαρθρώσεις, μήπως και πάρει ανάσα η οικονομία.

Το πρόβλημα είναι γνωστό. Αφορά κατ’ αρχάς εκείνες τις εταιρίες που θα μπορούσαν είτε να εξυγιανθούν εφόσον μειωνόταν το επίπεδο του δανεισμού τους είτε να αποκτήσουν «αξία» μέσα από μια διαδικασία συνενώσεων και ρύθμισης χρεών.

Αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας για να διαπιστώσουμε ότι μετά από πέντε χρόνια κρίσης ελάχιστα έχουν αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν, όσον αφορά στη λειτουργία του κράτους, των θεσμών, αλλά και μέρους της κοινωνίας.

H Ελλάδα συνεχίζει εν πολλοίς να κινείται με τους κανόνες, τις νοοτροπίες, τις συμπεριφορές που κυριαρχούσαν πριν από την κρίση, υποταγμένες όμως στους περιορισμούς που επιβάλλει η χαμηλότερη οικονομική δραστηριότητα.

Τομείς αιχμής για μια «Νέα Ελλάδα», όπως αυτή που ευαγγελίζονται εσχάτως ο Αντώνης Σαμαράς και ο Αλέξης Τσίπρας (καθένας για… λογαριασμό του), τομείς όπως η Παιδεία, η Δικαιοσύνη, ο Πολιτισμός, βολοδέρνουν δέσμιοι των αμαρτιών του παρελθόντος.

Με αφορμή την αποπομπή του Χάρη Θεοχάρη φαίνεται να έχει ξεσπάσει ένα δήθεν debate ανάμεσα σε «μεταρρυθμιστές» και «αντιμνημονιακούς», για το ρόλο των τεχνοκρατών και των πολιτικών στη πολιτική διακυβέρνηση της χώρας.

Η συζήτηση όμως που γίνεται είναι εξίσου παραπλανητική με τις ταμπέλες που οικειοποιούνται, εκείνοι που τις κάνουν. Πρώτα πρώτα, διότι ο Θεοχάρης δεν ήταν υπουργός, αλλά Γενικός Γραμματέας υπουργείου.

Μια θέση που σε πολλές άλλες –περισσότερο αποτελεσματικές- δημοκρατίες, δεν χρησιμοποιείται για να βολεύονται κομματικά στελέχη, αλλά αποτελούν μόνιμες θέσεις, υπηρεσιακών στελεχών, που προέρχονται από τα σπλάχνα της δημόσιας διοίκησης κι έχουν βαθιά, πολυετή γνώση των θεμάτων.