ΦΛΩΡΙΔΗΣ: Ο πρωτεργάτης του νέου ποινικού κώδικα και αρμόδιος υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, ανακάλυψε μόλις προχθές, δημοσίως, ότι αυτός ο νέος κώδικας έχει «κενά» και «ρωγμές» στο θέμα της νεανικής εγκληματικότητας, κυρίως ως προς την ποινική αντιμετώπιση των «κακών» γονιών.
Η ομολογία αυτή, δείχνει κατ' αρχάς την προχειρότητα με την οποία καταρτίστηκε ο νέος ποινικός κώδικας (ο οποίος έχει ήδη βληθεί από την πλειονότητα των ειδημόνων). Η έξαρση της νεανικής εγκληματικότητας δεν συνέβη τους τελευταίους μήνες.
Ενδεικτικό παράδειγμα της γνώσης των ειδικών για το θέμα, τουλάχιστον από τον Απρίλη του 2023, αποτελεί η παρέμβαση της καθηγήτριας εγκληματολογίας του Παντείου Έφης Λαμπροπούλου, σε άρθρο της στο Turning Points του Εuro2day.gr με τους New York Times. Στο οποίο ανέδειξε το θέμα, μιλώντας εκτενώς για τις νεανικές συμμορίες, το σχολικό εκφοβισμό, (bullying) αλλά και για «επιθετική κουλτούρα προς τους θεσμούς» εκ μέρους των νέων.
Ο υπουργός όμως και οι υπηρεσίες των αρμόδιων υπουργείων, φαίνεται σαν να μην ήξεραν τίποτα...
ΧΡΥΣΟΧΟΙΔΗΣ: Το ότι ο υπουργός Δικαιοσύνης, εστίασε το θέμα της παραβατικότητας ανηλίκων, στην αναβάθμιση της ποινικής ευθύνης των γονέων, (οι οποίοι προφανώς έχουν ευθύνες, όχι απαραίτητα ποινικές όμως) δεν μας κάνει εντύπωση. Έχει δείξει προ πολλού πως ομνύει γενικώς στη (λαϊκιστική) άποψη, ότι πρώτιστος παράγοντας πρόληψης της παραβατικότητας είναι οι υψηλότερες ποινές. Κάτι που απορρίπτουν βεβαίως οι περισσότεροι εγκληματολόγοι διεθνώς.
Μας εξέπληξε, όμως, ότι και ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Μιχάλης Χρυσοχοϊδης κινήθηκε στην ίδια γραμμή, λέγοντας ότι θα πρέπει «να υπάρξει αυστηροποίηση των ποινών για τους γονείς και για τα παιδιά». Σίγουρα υπάρχουν περιπτώσεις βαριάς, έως και εγκληματικής γονικής αμέλειας που θα πρέπει να τιμωρηθούν, ομοίως και για τα παιδιά, από μια ηλικία και μετά. Στη δεύτερη περίπτωση βέβαια, υπάρχει και η παγίδα του αναμορφωτικού συστήματος που συχνά λειτουργεί ως εκτροφείο επαγγελματιών του εγκλήματος.
Δεν υπήρξε ωστόσο από τους δύο υπουργούς, καμία σοβαρή αναφορά, στο ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον στο οποίο οι σημερινοί γονείς, μεγαλώνουν τα σημερινά παιδιά. Τίποτε για τις επιρροές από παρέες εντός και εκτός σχολείων, (στα σχολεία οι εθιστικές ουσίες κάνουν… πάρτι) για τα πρότυπα και τις πρακτικές στα social media και στη σκληρή μουσική υποκουλτούρα, ειδικά της trap, που έχει θεριέψει.
Προφανώς υπάρχουν γονείς που για διάφορους λόγους δεν προσέχουν όσο πρέπει τα παιδιά τους, κι άλλοι που όντως αδιαφορούν. Υπάρχουν κι εκείνοι που ενίοτε «οπλίζουν» οι ίδιοι το χέρι των παιδιών τους. Η ραγδαία εξάπλωση του προβλήματος της νεανικής παραβατικότητας όμως, μάλλον δεν οφείλεται απλώς στη γονική αδιαφορία, επειδή οι Έλληνες γονείς άλλαξαν τόσο πολύ σε μια γενιά.
Η όλη παρουσία των δύο υπουργών στα ΜΜΕ δείχνει ότι η ιδεολογία της «ατομικής ευθύνης» ως θεραπείας για κάθε πρόβλημα, εξαπλώνεται δίκην πανάκειας, ολοένα και σε περισσότερους τομείς. Μειώνοντας βέβαια την ευθύνη του κράτους και άλλων κοινωνικών συντελεστών.
ΜΜΕ: Εξίσου σημαντικό, είναι και ότι δημοσιογράφοι σε ακραιφνώς φιλοκυβερνητικά μέσα, ρίχνουν σχεδόν αποκλειστικά την ευθύνη στους γονείς, ζητώντας ποινές αλλά και βαριά πρόστιμα «των 10.000 ευρώ ή και υψηλότερα», ως μέσο αύξησης της… γονικής φροντίδας!
Πέρα από το ότι είναι ευνόητη η διαφορά ανάμεσα σε προνομιούχους και μη προνομιούχους γονείς, όταν μπαίνουν στο παιχνίδι τέτοια πρόστιμα, μελέτες στο εξωτερικό δείχνουν ότι πολλές φορές προκύπτουν αντίθετα αποτελέσματα, ιδίως σε οικογένειες χωρίς οικονομική άνεση.
Το πρόβλημα λοιπόν, είναι πολύ σύνθετο στην αντιμετώπιση του και δεν μπορεί να εξαντληθεί στην (σαφώς σημαντική) ευθύνη των γονιών, στην αυστηροποίηση των ποινών και στα εύκολα «ψηφιακά» ευρήματα, τύπου panic button.