Η ευρωζώνη έγινε σημείο αναφοράς παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια για την κρίση χρέους.
Όμως, εκείνο που πραγματικά απειλεί την ύπαρξή της είναι το μεγάλο χάσμα στα ποσοστά ανεργίας ανάμεσα στο αποκαλούμενο γερμανικό μπλόκ και στις χώρες της ευρωπεριφέρειας. Η ανεργία στη Γερμανία, στην Αυστρία, στην Ολλανδία και στο Λουξεμβούργο δεν ξεπερνά το 6%.
Όμως, την ίδια στιγμή, φθάνει το 27% στην Ελλάδα, υπερβαίνει το 26% στην Ισπανία, έχει σκαρφαλώσει στο 18% περίπου στην Πορτογαλία, είναι στο 15% περίπου στην Ιρλανδία και περίπου στο 12% στην Ιταλία.
Ενδιάμεσα υπάρχει η Γαλλία με την ανεργία στο 10,6%, όσο και στην Πολωνία.
Γνωστοί οικονομολόγοι, όπως ο Jean Pisani-Ferry, διευθυντής του ινστιτούτου Bruegel και καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο Dauphine των Παρισίων, έχουν προειδοποιήσει ότι αυτό το χάσμα δεν μπορεί να διατηρηθεί επί μακρόν. Κι αυτό γιατί θα προκαλέσει κοινωνικές αντιδράσεις, οι οποίες θα έχουν πολιτικό αντίκτυπο.
Όμως, παρά τους φόβους που πολλοί έχουν εκφράσει κατά καιρούς, οι αντοχές που επιδεικνύουν οι χώρες με υψηλά ποσοστά ανεργίας όπως η Ελλάδα είναι μεγάλες.
Η οικογενειακή αλληλεγγύη, η απασχόληση στην παραοικονομία, οι οικονομίες από το παρελθόν και τα διάφορα κοινωνικά επιδόματα θεωρείται ότι εξηγούν τις αντοχές των κοινωνιών.
Όμως, τα επιδόματα ανεργίας δεν παρέχονται για πάντα, ενώ μερικές χώρες προχωρούν σε μειώσεις με το πέρασμα του χρόνου.
Σε μια πρόσφατη έκθεση του Stratfor, ο Έλληνας άνεργος εμφανιζόταν να λαμβάνει το επίδομα επί 12 μήνες σε αντίθεση με τον Ισπανό και τον Πορτογάλο ομόλογό του που το παίρνουν επί 24 μήνες. Το βασικό επίδομα στη χώρα μας είναι 330 ευρώ τον μήνα, από 216 ευρώ το 2007, στην Ισπανία είναι 800 ευρώ έναντι 483 ευρώ και στην Πορτογαλία 230 ευρώ έναντι 182 ευρώ πριν από 6 χρόνια.
Όμως, ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος αφού οι μακροχρόνια άνεργοι, δηλαδή αυτοί που είναι χωρίς δουλειά για μεγάλο χρονικό διάστημα, συνήθως πάνω από 12 μήνες, αυξάνονται. Εκτιμήσεις ανεβάζουν το ποσοστό των μακροχρόνια άνεργων στο 50% και πλέον του συνόλου στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και αλλού.
Επομένως, ολοένα και περισσότεροι άνεργοι δεν θα μπορούν να βασίζονται στο επίδομα για να τα φέρουν βόλτα, δοκιμάζοντας περισσότερο τις αντοχές της κοινωνίας.
Όλα αυτά δεν διαφεύγουν της προσοχής της πολιτικής ελίτ της Γερμανίας κι άλλων χωρών που ηχούν καμπανάκι με αφορμή τα εκρηκτικά ποσοστά ανεργίας ανάμεσα στους νέους ηλικίας 16 έως 24 ετών.
Όμως, η ευρωζώνη έχει μια νομισματική πολιτική τόσο για τους «βόρειους» με τα χαμηλά ποσοστά ανεργίας, όσο και για τους «νότιους» με τα υψηλά ποσοστά.
Προφανώς, η ΕΚΤ δεν μπορεί να ικανοποιήσει ταυτόχρονα χώρες, όπως η Ελλάδα, που είναι βυθισμένες στην ύφεση, και οικονομίες, όπως η γερμανική, που βιώνουν σχεδόν την πλήρη απασχόληση.
Η βοήθεια για την ανάκαμψη των αδύναμων οικονομιών της ευρωπεριφέρειας θα πρέπει να προέλθει από αλλού.
Όμως, απαιτεί πολιτικές πρωτοβουλίες από τη Γερμανία και πιθανόν τη μεταφορά πόρων από τον Βορρά στον Νότο για να κλείσει το χάσμα και να παραμείνει άθικτη η ευρωζώνη.
Παρά τα θετικά σινιάλα από τον Β. Σόιμπλε και άλλους, το τελευταίο διάστημα, θα πρέπει να περιμένουμε τις γερμανικές εκλογές για να δούμε αν θα υπάρξει συνέχεια σε επίπεδο πολιτικής.
Εν τω μεταξύ ο χρόνος κυλά και το χάσμα της ανεργίας Βορρά-Νότου δεν κλείνει, δοκιμάζοντας τις αντοχές των πιο ευάλωτων χωρών.
Ως πότε όμως;