Στο μυαλό των περισσότερων, εντός κι εκτός συνόρων, η Ελλάδα θεωρείται παράδειγμα προς αποφυγήν στα δημόσια οικονομικά.
Αντίθετα, όλοι σχεδόν θεωρούν τη Γερμανία παράδειγμα προς μίμηση για τις δημοσιονομικές της επιδόσεις.
Εκμεταλλευόμενη την υπεροχή της σε αυτό το μέτωπο, και σε μια προσπάθεια επιβολής της δημοσιονομικής πειθαρχίας σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., η γερμανική κυβέρνηση υπό την κ. Μέρκελ κατόρθωσε να πείσει όλες τις χώρες της Ε.Ε., εκτός της Βρετανίας και της Τσεχίας, να υπογράψουν το δημοσιονομικό σύμφωνο (fiscal compact) ή συνθήκη δημοσιονομικής σταθερότητας στις 2 Μαρτίου 2012.
Πρόκειται για μια πιο αυστηρή βερσιόν του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης που παραβιάσθηκε επανειλημμένα στη πράξη, αρχής γενομένης από τη Γερμανία στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας.
Η συνθήκη μπήκε σε εφαρμογή από τις 16 χώρες που την είχαν επικυρώσει από την 1η Ιανουαρίου 2013.
Για όσους δεν το γνωρίζουν, η συνθήκη αποβλέπει σε ισολογισμένο προϋπολογισμό που ορίζεται ως έλλειμμα γενικής κυβέρνησης μικρότερο από 3% του ΑΕΠ και διαρθρωτικό έλλειμμα μικρότερο από 0,5% του ΑΕΠ.
Το διαρθρωτικό έλλειμμα ή πλεόνασμα προκύπτει όταν από το συνολικό έλλειμμα αφαιρεθούν οι επιπτώσεις από τις αυξομειώσεις της οικονομικής δραστηριότητας (κυκλικές μεταβολές).
Επίσης, προβλέπει χαλάρωση των κριτηρίων όσο μια χώρα βρίσκεται σε βαθιά ύφεση.
Δεν θα κάναμε αναφορά στη διακυβερνητική δημοσιονομική συνθήκη αν δεν ετίθετο υπόψη μας ένας πίνακας του David Mackie της JP Morgan που φέρει τον τίτλο «δημοσιονομικά ταξίδια σε μεσοπρόθεσμο διάστημα».
Μια ματιά στον συγκεκριμένο πίνακα που καταγράφει τους διαρθρωτικούς προϋπολογισμούς (structural balance) χωρών της ευρωζώνης το 2012 και την απόσταση που πρέπει να διανύσουν μέχρι να περιορίσουν το διαρθρωτικό έλλειμμα στο 0,5% του ΑΕΠ κρύβει μια έκπληξη.
Η Ελλάδα, η πλέον αναξιόπιστη δημοσιονομικά χώρα της ευρωζώνης στα μάτια της διεθνούς κοινότητας, έχει τον λιγότερο δρόμο να διανύσει μέχρι τον στόχο μετά τη Γερμανία.
Κοινώς, έχει ταξιδέψει το 97% της απόστασης και της απομένει μόνο ένα 3%.
Μόνο η Γερμανία έχει να επιδείξει καλύτερη επίδοση αφού εμφάνισε πλεόνασμα ίσο με το 0,3% του ΑΕΠ στον διαρθρωτικό προϋπολογισμό το 2012.
Η δημοσιονομικά απείθαρχη Ιταλία έχει την τρίτη καλύτερη επίδοση μετά τη Γερμανία και την Ελλάδα με έλλειμμα ίσο με 1,4% του ΑΕΠ, έχοντας καλύψει το 76% της απόστασης.
Αντίθετα, η Ιρλανδία που θεωρείται παράδειγμα προς μίμηση πρέπει να διανύσει τη μεγαλύτερη απόσταση αφού εμφανίζει διαρθρωτικό έλλειμμα ίσο με 7,4% του ΑΕΠ.
Σημειώνεται ότι οι εκτιμήσεις για το διαρθρωτικό έλλειμμα δεν ανήκουν στην JP Morgan, αφού η τελευταία τις δανείστηκε από τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Όμως, η αμερικανική τράπεζα κοιτάζει επίσης το ίδιο θέμα από μια διαφορετική σκοπιά.
Κοινώς, υπολογίζει πόσο απέχει κάθε χώρα από τον στόχο της μείωσης του δημόσιου χρέους στο 60% του ΑΕΠ σε μια περίοδο 20 χρόνων με την υπόθεση ότι το κόστος δανεισμού είναι ίσο με τον ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ το ίδιο διάστημα.
Για τους υπολογισμούς λαμβάνει υπόψη το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης που δεν περιλαμβάνει τις δαπάνες για τόκους και το οποίο ήταν ίσο με έλλειμμα 1% του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2012.
Η Γερμανία έρχεται πρώτη ακόμα μία φορά αφού έχει ήδη καλύψει όλη την απόσταση από τον στόχο για δημόσιο χρέος ίσο με 60% του ΑΕΠ σε βάθος 20ετίας, με δεύτερη την Αυστρία και τρίτη την Ιταλία.
Το εκπληκτικό είναι ότι η χώρα που έχει τη μεγαλύτερη απόσταση να καλύψει δεν είναι ούτε η Ελλάδα, ούτε η Πορτογαλία, ούτε η Ιρλανδία, όπως θα περίμενε κανείς.
Είναι η Ολλανδία με την υψηλότερη πιστοληπτική διαβάθμιση «ΑΑΑ», αφού έχει καλύψει μόλις το 29% της απόστασης, και ακολουθούν το Βέλγιο και η Γαλλία με 35% και 41% αντίστοιχα.
Η Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχει καλύψει το 58% της απόστασης.
Αν μάλιστα υποθέσει κανείς ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι θα λάβουν επιπλέον μέτρα το 2014 και τα επόμενα χρόνια για τη μείωση του λόγου χρέους/ΑΕΠ στο 124% το 2020 και κάτω από το 110% το 2022, τότε το ταξίδι μέχρι το 60% του ΑΕΠ είναι ακόμη μικρότερο.
Μπορεί λοιπόν η πειθαρχημένη Γερμανία να δικαιώνει την ευρέως διαδεδομένη διεθνώς αντίληψη που τη θέλει να είναι προπύργιο δημοσιονομικής πειθαρχίας, όμως η «σπάταλη» Ελλάδα εμφανίζεται να διεκδικεί δυναμικά τη δεύτερη ενάρετη θέση στην κατηγορία.
Δεν είναι κάτι που θα περίμενε κανείς με όλα αυτά που έχουν προηγηθεί.