Ως έναν από τους βασικότερους παράγοντες της οικονομικής ανάπτυξης που γνώρισε την τελευταία δεκαετία η ελληνική οικονομία περιγράφει την εισροή των μεταναστών η Alpha Bank, στο τριμηνιαίο οικονομικό δελτίο της με ημερομηνία Σεπτέμβριος 2005.

Η µεγάλη εισροή µεταναστών στην περίοδο 1990-2005, η οποία σε µεγάλο βαθµό πρααγµατοποιήθηκε µε άναρχο και ανεξέλεγκτο τρόπο, τονίζει η Alpha Bank, επηρεάζει σε αξιοσηµείωτο βαθµό την οικονοµική, κοινωνική και δηµογραφική εικόνα και προοπτική της χώρας µας, όπως άλλωστε συµβαίνει και στην περίπτωση άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Η συµβολή αυτή οφείλεται αφενός στη διαθεσιµότητα εργατικών χεριών σε σχετικά χαµηλό κόστος και αφετέρου στη βελτίωση της ευελιξίας της εγχώριας αγοράς εργασίας και στην αύξηση της παραγωγικότητας, αναφέρεται στο τριμηνιαίο δελτίο.

Επιπλέον, η εισροή µεταναστών αποτελεί τον κύριο παράγοντα αύξησης του πληθυσµού της χώρας στα τελευταία χρόνια, µε ενδείξεις για ουσιαστική βελτίωση και των ελληνικών δηµογραφικών δεδοµένων.

Όπως επισημαίνεται, οι ευνοϊκές επιδράσεις από την εισροή µεταναστών θα µπορούσαν να πολλαπλασιαστούν αν η χώρα µας επεδίωκε να µετατραπεί στο µέλλον από απλό παθητικό δέκτη µεταναστευτικών ρευµάτων σε τόπο ενεργής προσέλκυσης εργατικού δυναµικού (εξειδικευµένου και ανειδίκευτου) και άλλων κατηγοριών µεταναστών (π.χ., ατόµων υψηλού εισοδηµατικού επιπέδου για µόνιµη εγκατάσταση, σπουδαστών κ.ά.). Ο αριθµός των ξένων µεταναστών στην Ελλάδα το 2020 εκτιµάται ότι θα ανέρχεται στα 1,52 εκατ. περίπου και θα αποτελεί το 13,3%.

Στο ίδιο report, η Alpha Bank εστιάζει στο δημογραφικό πρόβλημα που μαστίζει κυρίως τις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Σύμφωνα με την Alpha Bank, στην Ελλάδα η επίδραση της εισροής ενός µεγάλου αριθµού µεταναστών τα τελευταία χρόνια είχε ως ευεργετική συνέπεια την αύξηση του συνολικού πληθυσµού παρά την αρνητική φυσική αύξηση του πληθυσµού.

Με βάση αυτές τις εξελίξεις µέχρι σήµερα, τις τάσεις όσον αφορά τη φυσική αύξηση του πληθυσµού (που επηρεάζονται και από το απόθεµα των µεταναστών που έχει ήδη συσσωρευτεί) και τις τάσεις για συνέχιση της εισροής µεταναστών στο άµεσο και στο απώτερο µέλλον, η ΕΣΥΕ προβλέπει ότι ο πληθυσµός της Ελλάδος θα συνεχίσει να αυξάνεται µέχρι το 2020, οπότε θα φτάσει τα 11,43 εκατ., έναντι 11,08 εκατ. το 2005.

Οι ανωτέρω εξελίξεις που παρατηρούνται τόσο στην ηλικιακή σύσταση όσο και στον ρυθµό αύξησης του πληθυσµού στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, αλλά και στο σύνολο των αναπτυγµένων χωρών παγκοσµίως, αναπόφευκτα θα επιφέρουν σηµαντικές µεταβολές µεσο-µακροπρόθεσµα, µε ιδιαίτερα έντονες επιπτώσεις στους αναπτυξιακούς ρυθµούς, τις αποταµιεύσεις, τη συσσώρευση πλούτου και τα ασφαλιστικά συστήµατα των επιµέρους χωρών.

Ανάλογες θα είναι και οι επιπτώσεις στον χρηµατοοικονοµικό τοµέα και ειδικότερα στον τραπεζικό κλάδο, που θα κληθούν να συµβάλουν στην εξισορρόπηση των ανισορροπιών που θα προκύψουν στις αγορές χρήµατος και κεφαλαίων από τις ανωτέρω εξελίξεις.

Η αναµενόµενη µεγάλη αύξηση του ποσοστού των ηλικιωµένων ατόµων στο σύνολο του πληθυσµού συνεπάγεται µεγάλη πτώση του ποσοστού των ατόµων που βρίσκονται σε ηλικία θετικής αποταµίευσης (δηλαδή µεταξύ 25 και 59 ετών, στην οποία αποταµιεύουν το υψηλότερο ποσοστό του εισοδήµατός τους) ως προς το σύνολο του πληθυσµού και ως προς τον αριθµό των ηλικιωµένων ατόµων άνω των 59 ετών και των νέων κάτω των 25 ετών που έχουν αρνητική αποταµίευση.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το ποσοστό των ατόµων θετικής αποταµίευσης σηµειώνει αυξητική πορεία στην περίοδο 1950-2005 τόσο στην Ευρώπη ως σύνολο όσο και στην Ελλάδα και την Ιταλία. Ειδικότερα δε στην Ελλάδα, η αυξητική πορεία αυτού του ποσοστού συνεχίζεται µέχρι το 2015, οπότε εκτιµάται ότι θα διαµορφωθεί στο 51,2% (48,8% άτοµα µε αρνητική αποταµίευση), έναντι 50,3% το 2005. Στη συνέχεια, αρχίζει η ραγδαία πτώση του ποσοστού αυτού, για να καταλήξει στο 40,3% το 2050, όπως και στην Ευρώπη.

Εποµένως, συμπεραίνει η Alpha Bank, οι δηµογραφικές εξελίξεις στην Ευρώπη και στην Ελλάδα αναµένεται να έχουν σηµαντική επίπτωση στον κλάδο των χρηµατοοικονοµικών υπηρεσιών. Θα επηρεάσουν αποφασιστικά τον τοµέα της λιανικής τραπεζικής, αλλάζοντας συγκεκριµένες πρακτικές και δοµές σύµφωνα µε τις νέες ανάγκες οµίλων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.