Οι κίνδυνοι από τις νέες εκλογές στην Κωνσταντινούπολη

Περίπου έναν μήνα αφότου η αξιωματική αντιπολίτευση σημείωσε μια εκπληκτική νίκη στις τοπικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη, οι κάτοικοι της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας καλούνται να ξαναπάνε στις κάλπες. Στις 6 Μαΐου, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας (YSK) ακύρωσε το αποτέλεσμα των δημαρχιακών εκλογών της 31ης Μαρτίου της Κωνσταντινούπολης με ψήφους 7 υπέρ και 4 κατά, με την αιτιολογία των «παράνομων διορισμών ορισμένων εφορευτικών επιτροπών», διατάσσοντας τη διενέργεια νέων εκλογών στις 23 Ιουνίου.

O Εκρέμ Ιμάμογλου, ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) o οποίος ανέλαβε καθήκοντα μόλις πριν από δυο εβδομάδες, θα πρέπει τώρα να επιστρέψει την εντολή του για τη θέση του Δημάρχου, ενώ ο κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης Αλί Γερλικαγιά και ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού του κυβερνώντος Κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (AKP) επιλέγουν μεταβατικό δήμαρχο που θα διοικεί την πόλη μέχρι τις νέες εκλογές.

Γιατί έχει σημασία

Η αμφιλεγόμενη απόφαση στήνει σκηνικό για έναν ιστορικό διαγωνισμό μεταξύ του AKP, που ασκεί τεράστια επιρροή σε κυβερνητικούς θεσμούς (περιλαμβανομένου του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου) και μιας πολιτικής αντιπολίτευσης που κατάφερε μια σπάνια, αλλά πρωτοφανή νίκη στην σημαντικότερη πόλη της Τουρκίας.

Το CHP κέρδισε στην Κωνσταντινούπολη στις 31 Μαρτίου χάρη στη στρατηγική στήριξη άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, και είναι πιθανόν να έχει αυτή τη φορά ακόμα μεγαλύτερη στήριξη από άλλους επικριτές του AKP στην μάχη του κατά της κυβέρνησης. Όμως το αν το CHP μπορεί να βγάλει μια ακόμα νίκη σε έναν αγώνα που οπωσδήποτε θα είναι αμφίρροπος, θα εξαρτηθεί από το πόσο επιτυχημένα μπορεί να αποκρούσει την επίθεση των ΜΜΕ που θα έρθει από το AKP, το οποίο ελέγχει τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης της χώρας, αλλά και από την ικανότητά του να ξεπεράσει άλλες συστημικές προκλήσεις που προέρχονται από τον ισχυρό έλεγχο που ασκεί το AKP στους τουρκικούς θεσμούς.

Ο ηγέτης του AKP και πρόεδρος της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μπορεί να επικεντρώσει όλη την προσοχή του στην προεκλογική εκστρατεία για την Κωνσταντινούπολη – μια πόλη που το AKP αρνείται να χάσει, δεδομένου ότι είναι μια σημαντική πηγή πλούτου και σημαντικός τόπος για τα δίκτυα των πελατειακών σχέσεων.

Ευρύτερα, η εσωτερική πολιτική αναταραχή θα ταρακουνήσει περαιτέρω τις συχνά ταραγμένες σχέσεις της τουρκικής κυβέρνησης με τον έξω κόσμο. Ήδη χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένης της Γερμανίας, έχουν επικρίνει την Άγκυρα για τη διαταγή που έδωσε για νέες εκλογές, προσθέτοντας ένα ακόμα ζήτημα στα πολλά παράπονα που έχουν κάνει στην Άγκυρα οι Δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας. (Την ίδια ώρα, η Άγκυρα γνωρίζει πως οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να την παραπιέσουν, διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στην Τουρκία το καλοκαίρι για να αποτραπούν οι εισροές μεταναστών που αναζητούν μια νέα ζωή στην Ευρώπη).

Η ανάγκη του AKP να προκαλεί εθνικιστικές εξάρσεις στην Τουρκία προκειμένου να εξασφαλίσει τη νίκη, θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα να προωθηθούν υπερεθνικές θέσεις σε αμφιλεγόμενα ζητήματα, όπως η αγορά των S-400 από τη Ρωσία, οι προθέσεις της Τουρκίας να προχωρήσει σε γεωτρήσεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε κυπριακά ύδατα, και οι αντικουρδικές επιχειρήσεις της στη Συρία και στο Ιράκ.

Η τουρκική κυβέρνηση θα είναι πιο πρόθυμη να προκαλέσει εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο κατά της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ. Επιπλέον, η Τουρκία θα μπορούσε να καταφερθεί κατά του Ισραήλ την ώρα που αυτό χτυπά τα τύμπανα του πολέμου κατά των Παλαιστίνιων μαχητών στη Λωρίδα της Γάζας, και να αρνηθεί να ακολουθήσει τη γραμμή των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά της κυρώσεις κατά του Ιράν –αν και τα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας θα μπορούσαν να μετριάσουν κάπως το πείσμα της Άγκυρας.

Τι γίνεται με την οικονομία;

Πέραν της πολιτικής, η επιμονή του Ερντογάν για νέες εκλογές στην Κωνσταντινούπολη θα έχει οικονομικές επιπτώσεις, καθώς η επιδείνωση των σχέσεων της Τουρκίας με τους μεγαλύτερους επενδυτικούς και εμπορικούς εταίρους της, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ, θα μπορούσε να βλάψει την εύθραυστη οικονομία της χώρας.

Η αξία της λίρας έναντι του δολαρίου εμφάνιζε απρόβλεπτη συμπεριφορά μέχρι την λήψη της απόφασης του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου και μετά από αυτήν, μειώνοντας έτσι ακόμα περισσότερο την εμπιστοσύνη επενδυτών και καταναλωτών στην τουρκική οικονομία. Αν και ο υποψήφιος του AKP, ο πρώην πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ, πιθανότατα θα υποσχεθεί κάποια από εκείνα τα λαϊκιστικά μέτρα για τα οποία το AKP έγινε διάσημο (όπως οι επιδοτούμενες προμήθειες τροφίμων), τέτοια μέτρα δεν θα βοηθήσουν ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών στην τουρκική οικονομία. Όμως, με την πίεση που άσκησε για να ξαναγίνουν οι εκλογές, το AKP έχει ήδη δείξει πως ενδιαφέρεται περισσότερο για το πιθανό πολιτικό κέρδος παρά για τα πιθανά οικονομικά προβλήματα.