Τανκς σοβιετικής εποχής επιστρατεύουν οι Ρώσοι στην Ουκρανία

Όταν ο διευθυντής του μεγαλύτερου κινηματογραφικού στούντιο της Ρωσίας συνάντησε τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο Κρεμλίνο τον περασμένο μήνα, φρόντισε να τονίσει πώς είχε υποστηρίξει την πολεμική προσπάθεια – παραδίδοντας τανκς και τεθωρακισμένα οχήματα που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1950!

Η εταιρεία, Mosfilm, έχει χρησιμοποιήσει για τις ταινίες της τεθωρακισμένα οχήματα από τη σοβιετική εποχή εδώ και δεκαετίες. Τώρα, με τον πόλεμο της Ουκρανίας να εξαντλεί τα αποθέματα, η Mosfilm τα επιστρέφει, γράφει η WSJ.

Τα 50 οχήματα είναι σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών της Ρωσίας — αλλά μια ένδειξη του πόσο μεγάλο έχει γίνει το έλλειμμα τεθωρακισμένων σε έναν από τους πιο ισχυρούς στρατούς του κόσμου. 

Η Ρωσία έχει χάσει περισσότερα από 11.000 τεθωρακισμένα στον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων περίπου 3.600 τανκς, σύμφωνα με εκτιμήσεις δυτικών αξιωματούχων και αναλυτών - ισοδύναμο με σχεδόν 15 χρόνια ρωσικής παραγωγής αρμάτων μάχης στα προπολεμικά επίπεδα. Οι αναλυτές λένε ότι η Ρωσία έχει περίπου 2.600 άρματα μάχης σε εφεδρεία.

Οι παραδόσεις νέων τανκς στο μέτωπο αφορούν σε μεγάλο βαθμό παλαιότερα μοντέλα που έχουν βγει από αποθήκευση. Τα οχήματα πρέπει «να σταλούν για συντήρηση και να προετοιμαστούν για μάχιμη υπηρεσία», είπε ένας ανώτερος αξιωματούχος των πληροφοριών της Ουκρανίας. «Όλα αυτά χρειάζονται χρόνο».

Τα υπάρχοντα αποθέματα της Μόσχας είναι κληρονομιά της ύστερης σοβιετικής περιόδου, όταν αύξησε την αμυντική παραγωγή εν αναμονή ενός πιθανού πολέμου με το ΝΑΤΟ. Μέχρι το 1991, η καταρρέουσα ΕΣΣΔ είχε δεκάδες χιλιάδες τανκς σε εφεδρεία και τόσα τεθωρακισμένα οχήματα όσα όλος ο υπόλοιπος κόσμος μαζί.

Τα επόμενα χρόνια, πολλά από αυτά έμειναν αδρανή σε χωράφια, εκτεθειμένα στα στοιχεία της φύσης. Χιλιάδες απεστάλησαν για εξαγωγή. Ένα μεγάλο μέρος αυτών που είναι διαθέσιμα σήμερα χρονολογείται από τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 και απαιτούν εβδομάδες εργασίας για να γίνει λειτουργικά.

Τα οχήματα που παρέδωσε η Mosfilm δόθηκαν στο στούντιο από το Σοβιετικό Υπουργείο Άμυνας τη δεκαετία του 1960. Η εταιρεία επιστρέφει τώρα ό,τι είχε ουσιαστικά δανειστεί, συμπεριλαμβανομένων έξι τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού και 36 αρμάτων μάχης που χρονολογούνται από την περίοδο αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Οι απώλειες δεν μπορούν να αναπληρωθούν πολύ γρήγορα», δήλωσε ο Ρουσλάν Πούχοφ, επικεφαλής think tank στον τομέα της άμυνας με έδρα τη Μόσχα. «Δεδομένου ότι χρειάζονται συνεχώς περισσότερα, προτεραιότητα έχει η ποσότητα έναντι της ποιότητας».

Εξαρτήματα που παραδοσιακά προμηθεύονταν η Ρωσία από τη Δύση έχουν γίνει απρόσιτα. Την άνοιξη του 2023, πλάνα με παλιά ρωσικά τανκς που μεταφέρονταν σε βαγόνια τρένων προς την Ουκρανία έκαναν ρωσικούς τηλεοπτικούς ειδήμονες να αστειεύονται ότι η Μόσχα θα μπορούσε σύντομα να αρχίσει να αφαιρεί από τα μουσεία άρματα μάχης T-34 που είχαν χρησιμοποιηθεί στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

 Ωστόσο η Ρωσία κινήθηκε ώστε να βρει λύσεις στα προβλήματα. Ο Michael Gjerstad, ο οποίος παρακολουθεί τον ρωσικό στρατό στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, εκτιμά ότι η Ρωσία παράγει τώρα νέα και ανακαινισμένα άρματα μάχης με τον ίδιο ρυθμό που τα χάνει στο πεδίο της μάχης—πάνω από 100 το μήνα.

«Ναι, υπάρχει έλλειψη, αλλά δεν είναι τόσο ξεκάθαρο όσο νομίζουν οι περισσότεροι», είπε. 

Η Ρωσία άλλαξε επίσης τακτική στο πεδίο της μάχης για να περιορίσει τις απώλειες αρμάτων. Όταν εξαπέλυσε μια μεγάλης κλίμακας επίθεση στην πόλη Avdiivka τον Οκτώβριο του 2023, δεκάδες από τα τανκς και τα τεθωρακισμένα της έπεσαν γρήγορα θύματα ναρκών, πυροβολικού και drones.

Οι Ρώσοι προσαρμόστηκαν, λένε αξιωματούχοι της Ουκρανίας και της Δύσης: στέλνοντας κύματα πεζικού προς τα εμπρός σε μικρές ομάδες και συχνά κρατώντας τανκς κρυμμένα σε δενδροστοιχίες για να χτυπούν τον εχθρό από απόσταση. Άρχισαν να πληρώνουν πολύ μεγαλύτερο τίμημα σε ζωές από τεθωρακισμένα.

Καθώς η Ρωσία επιτίθεται τώρα στην πόλη Pokrovsk, δυτικά της Avdiivka, ο Ουκρανός χειριστής drone Oleksandr Solonko λέει ότι τα ρωσικά οχήματα είναι καμουφλαρισμένα και κρυμμένα. «Κινούνται προς μια θέση, βάλουν εναντίον μας και υποχωρούν», είπε ο Σολόνκο.

Η νέα στρατηγική, δηλαδή η προτεραιότητα στις επιθέσεις πεζικού αύξησε σημαντικά το ανθρώπινο κόστος, με δυτικούς αξιωματούχους να υπολογίζουν τις ρωσικές απώλειες στην Ουκρανία σε σχεδόν 1.000 ημερησίως κατά μέσο όρο αυτό το φθινόπωρο, σε σύγκριση με λιγότερες από 300 κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2022. Βοήθησε όμως τη Ρωσία να διατηρήσει το μειούμενο απόθεμα τεθωρακισμένων οχημάτων της, ενώ προωθείται στο ανατολικό μέτωπο της Ουκρανίας.

«Η Ρωσία δεν μπορεί να διατηρήσει αυτήν την ένταση επιθετικών επιχειρήσεων για πάντα, αλλά προσαρμόζεται προκειμένου να επεκτείνει τον χρόνο που μπορεί να το κάνει», δήλωσε ο Michael Kofman, ανώτερος συνεργάτης στο Carnegie Endowment που επισκέπτεται τακτικά τις ουκρανικές μονάδες πρώτης γραμμής.

«Οι Ουκρανοί δεν έχουν χρόνο να περιμένουν τους Ρώσους να ξεμείνουν από εξοπλισμό».