του Μιχαήλ Γελαντάλι

Πρωτοφανής κατάσταση δημιουργήθηκε για ακόμη μία φορά με αφορμή την εναρμόνιση της λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Αθηνών με το ευρωπαϊκό πλαίσιο και τις απορρέουσες από τη MiFΙD υποχρεώσεις.

Σχεδόν μία εβδομάδα η πλειονότητα των ειδικών της αγοράς επιχειρούσε κατ’ αρχάς να αποτιμήσει τις συναλλαγές που φέρεται ότι πραγματοποιούνταν εκτός του υπάρχοντος συστήματος, αναζητώντας έστω τα στοιχειώδη που αφορούν στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς.

Το πρόβλημα, βέβαια, εμφανίστηκε από τη στιγμή που η μετοχή της Εθνικής βρέθηκε σε πίεση, καθώς σημαντικό μέρος των συναλλαγών διενεργούνταν με ”δανεισμένους” τίτλους και μάλιστα με τη διαδικασία της απευθείας πράξης.

Το θέμα, όπως διεξοδικά καταγράφηκε στο euro2day.gr (στις 26/2 από τον κ. Χρ. Κίτσιο), έδινε την εικόνα μιας αγοράς που λειτουργεί σε καθεστώς πλήρους συσκότισης και αδιαφάνειας. Κι όμως, οι καθ’ ύλην αρμόδιες αρχές ήταν εδώ και μήνες ενήμερες τόσο για τις υποχρεώσεις που απέρρεαν από την εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας όσο και για τα προβλήματα που θα μπορούσαν να παρουσιαστούν. Εκ του αποτελέσματος κρινόμενες, φαίνεται ότι για ακόμη μία φορά αντιμετωπίζουν... έλλειμμα καλής λειτουργίας. Κυρίως όμως σύννομης.

Η Οδηγία

Σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ (αρ. φύλλου 195/17/8/07 - Νόμος 3606), ορίζονται ρητώς όλες οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των εμπλεκομένων, οι οποίοι ενεργούν πλέον εναρμονισμένα με την οδηγία 2004/30ΕΚ του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.

Περιγράφονται αναλυτικότατα οι υποχρεώσεις των θεσμικών οργάνων σχετικά με θέματα που αφορούν στις διατάξεις για την προστασία των επενδυτών (κεφάλαιο Γ΄), για την πρόσβαση στα συστήματα κεντρικού αντισυμβαλλόμενου, εκκαθάρισης και διακανονισμού (άρθρο 34), για την εμπορία στοιχείων και δεδομένων συναλλαγών (άρθρο 47), για τις υποχρεώσεις προσυναλλακτικής διαφάνειας των συστημάτων εσωτερικοποιητών (άρθρο 51) και για τις υποχρεώσεις μετασυναλλακτικής διαφάνειας για συναλλαγές εκτός οργανωμένης αγοράς (άρθρο 54).

Για να μη γινόμαστε κουραστικοί με την απαρίθμηση άρθρων, περιοριζόμαστε στην περιγραφή που ορίζει το πρωτεύον, δηλαδή την υποχρέωση διαφάνειας των συναλλαγών. Αναφέρεται λοιπόν: ”Οι ΑΕΠΕΥ που καταρτίζουν για ίδιο λογαριασμό ή για λογαριασμό πελατών τους εκτός οργανωμένης αγοράς συναλλαγές σε μετοχές εισηγμένες προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά δημοσιοποιούν κατ’ ελάχιστον τον όγκο και την τιμή των συναλλαγών τους και το χρονικό σημείο κατάρτισής τους.

Τα στοιχεία αυτά δημοσιοποιούνται όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον χρόνο κατάρτισης κάθε συναλλαγής, από εύλογους εμπορικούς όρους και με τρόπο εύκολα προσιτό στους λοιπούς συμμετέχοντες στην αγορά”.

Το κύριο πρόβλημα

Όσα... κωμικοτραγικά συνέβησαν την προηγούμενη εβδομάδα, λίγο έως πολύ γνωστά στην επενδυτική κοινότητα, έρχονται να καταδείξουν -για πολλοστή φορά- το σοβαρότατο έλλειμμα των στοιχειωδών υποχρεώσεων λειτουργίας μιας αγοράς την οποία οι ιθύνοντες θέλουν να παρουσιάζουν μεταξύ των ανεπτυγμένων.

Το κυριότερο, όμως, είναι ότι για πολλοστή φορά η ενημέρωση ήταν προσιτή σε ολίγους και προνοητικούς. Το σημαντικότερο είναι πως η Αρχή δεν κατόρθωσε να διασφαλίσει όρους και προϋποθέσεις διαφανούς λειτουργίας της αγοράς. Και αυτό σε μια περίοδο όπου το κλίμα βαραίνει επικίνδυνα στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

Και αναφερόμενοι, εκτός των άλλων, σε θέματα αξιοπιστίας, πώς μπορεί να εξηγηθεί η εισέτι μη υλοποίηση όσων είχαν υποσχεθεί παλαιότερα οι ιθύνοντες, για παράδειγμα, σχετικά με την κατάργηση του φόρου επί των συναλλαγών. Ένα θέμα που κατ’ επανάληψη έχει επαναφέρει ο πρόεδρος του χρηματιστηρίου, κ. Σπύρος Καπράλος, και επανειλημμένα δεν έχει απαντηθεί. Χθες, ο υπουργός Οικονομίας, κ. Αλογοσκούφης, επανέλαβε τη σχετική δέσμευση της κυβέρνησης για αντικατάσταση με φόρο υπεραξίας, χωρίς ωστόσο να δώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

Η... κατάρρευση για τη μετοχή της ΕΧΑΕ αποτελεί, κατά την εκτίμησή μας, την πειστικότερη ένδειξη της εσφαλμένης διαχείρισης που γίνεται τον τελευταίο καιρό από τους αρμοδίους.