του Ιεροκλή Καπογιάννη

Μπορεί οι διεργασίες στις μεγάλες τράπεζες, εν όψει του 2008, να έχουν ξεκινήσει για τα καλά, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και στις μικρότερες επικρατεί ηρεμία. Αντιθέτως, και τα δικά τους επιτελεία βρίσκονται σε διαρκή εγρήγορση, η οποία είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε ένα διαφορετικό ”αύριο”.

Οι πληροφορίες, μάλιστα, αναφέρουν ότι σε αυτό το επίπεδο οι πιθανότητες για σύναψη στρατηγικών συμμαχιών είναι πολύ περισσότερες σε σχέση με τους μεγάλους χρηματοπιστωτικούς ομίλους, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράδοξο, αφού κατά το προηγούμενο διάστημα η προσοχή ήταν στραμμένη σχεδόν αποκλειστικά στους σημαντικούς ”παίκτες” της αγοράς. Συνεπώς, οι μήνες που ακολουθούν αναμένεται ότι θα είναι πολύ πιο ενδιαφέροντες, από κάθε άποψη...

ΤΑΧ. ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ: Placement και ξένος εταίρος

Για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης η υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου (Τ.Τ.) δεν θα κλείσει ούτε εύκολα ούτε γρήγορα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν σε ένα ακόμη placement μετοχών του οργανισμού. Ωστόσο, αυτήν τη φορά:

1. Η κίνηση αυτή δεν προγραμματίζεται να γίνει άμεσα, αλλά ενδεχομένως να μετατεθεί προς το τέλος του 2008 ή ακόμα και στις αρχές του 2009.

2. Το μέγεθος του placement θα είναι μικρό και σε κάθε περίπτωση μικρότερο απ’ ό,τι έχουμε συνηθίσει έως τώρα.

Βεβαίως, πολλά θα εξαρτηθούν και από τις γενικότερες συνθήκες οι οποίες θα επικρατούν το επόμενο έτος τόσο στην ελληνική αγορά όσο και στις διεθνείς, όμως σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αναμένονται βιαστικές κινήσεις.

Καλά ενημερωμένη πηγή του οικονομικού επιτελείου έλεγε πρόσφατα στον ”Μ” ότι ”αν γίνει placement δεν θα αφορά σε ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό”, αφήνοντας να εννοηθεί, παράλληλα, ότι δεν είναι ζήτημα που εξετάζεται αυτήν την περίοδο. Συνεπώς, παρατηρείται αλλαγή πλεύσης όσον αφορά στο συγκεκριμένο θέμα, σχετικά με το οποίο στα μέσα της χρονιάς που έφυγε υποστηριζόταν ότι θα μπορούσε να ”κινηθεί” τον Δεκέμβριο ή στις αρχές του 2008.

Τι μεσολάβησε, όμως; Δύο γεγονότα, λένε όσοι γνωρίζουν: πρώτον, η διεθνής πιστωτική κρίση που έφερε τα πάνω - κάτω στις αγορές και, δεύτερον, η αλλαγή διοίκησης στο Τ.Τ. Πρόκειται για αστάθμητους παράγοντες, οι οποίοι δεν λαμβάνονταν υπ’ όψιν στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2007.

Η νέα διοίκηση του Τ.Τ., σε αυτή τη χρονική στιγμή τουλάχιστον, ενδιαφέρεται περισσότερο να ιεραρχήσει διαφορετικά τις προτεραιότητες του οργανισμού, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, παρά να ασχοληθεί με την αναζήτηση στρατηγικού εταίρου. Όχι ότι δεν υπάρχουν ενδιαφερόμενοι. Μόνο που στο οικονομικό επιτελείο φαίνεται να έχουν ξεκαθαρίσει τις απόψεις τους σχετικά και με αυτό το κρίσιμο θέμα.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν θα επιτραπεί η συμμετοχή στη διεκδίκηση του Τ.Τ. -αν και όποτε ανοίξει τέτοιο θέμα- Έλληνα ενδιαφερομένου. Το γεγονός αυτό, όπως είναι φυσικό, προκαλεί την ελεγχόμενη, προς το παρόν, δυσαρέσκεια των εν δυνάμει ενδιαφερομένων.

”Η εφαρμογή ενός μοντέλου τύπου Εμπορικής ή Γενικής και στο Τ.Τ. θα ήταν μεγάλο λάθος”, έλεγε στον ”Μ” κορυφαίο τραπεζικό στέλεχος, στο οποίο ο όμιλος έχει κατά καιρούς αναφέρει ότι θα δηλώσει ”παρών” σε μια τέτοια διεκδίκηση. Υπενθυμίζει ότι ”και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα δεν ήταν ιδιαίτερα... ενθαρρυντικό για τις ίδιες τις τράπεζες, και μάλιστα σε μια περίοδο όπου όλος ο υπόλοιπος ανταγωνισμός κατέγραφε ιστορικά ρεκόρ από πλευράς κερδοφοριών”.

Αυτό, πάντως, δεν δείχνει να ενδιαφέρει ιδιαίτερα το υπουργείο Οικονομίας, το οποίο τάσσεται αναφανδόν υπέρ της εισόδου και νέων -ξένων- παικτών στην ελληνική τραπεζική αγορά. Αυτή, τουλάχιστον, είναι η επικρατούσα άποψη στο οικονομικό επιτελείο σήμερα. Ενδεχομένως κάποια στιγμή στο μέλλον να αλλάξει, αλλά αυτήν τη στιγμή κάτι τέτοιο φαντάζει ιδιαίτερα δύσκολο, γεγονός το οποίο προκαλεί τη δυσαρέσκεια των ελληνικών ομίλων.

ASPIS BANK: Ανοιχτό το θέμα του στρατηγικού

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο βασικός μέτοχος της τράπεζας έχει προχωρήσει στην πρόσληψη συμβούλου, με βασικό σκοπό τη σύναψη στρατηγικής συμμαχίας με κάποιον -Έλληνα ή ξένο- ενδιαφερόμενο. Ωστόσο, είναι άγνωστο αν αυτή η επιδίωξη αφορά συνολικά στον όμιλο ή αποκλειστικά στην Aspis Bank.

Πολύ καλά ενημερωμένες πηγές έκαναν γνωστό στον ”Μ” ότι ”πράγματι, τον τελευταίο καιρό στην Aspis ψάχνονται, κοιτάζοντας δεξιά κι αριστερά, για μια καλή στρατηγική συνεργασία”.

Από την ίδια την τράπεζα δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο -τουλάχιστον όχι κατηγορηματικά-, αλλά αφήνουν να εννοηθεί ότι αν βρεθεί κάτι καλό θα το συζητήσουν. Βεβαίως, ανάλογες προθέσεις έχουν εκφράσει και κατά το παρελθόν, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν είχαν θετικό αποτέλεσμα.

Μάλιστα, σε μία τουλάχιστον περίπτωση οι συζητήσεις είχαν προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό, αλλά την τελευταία στιγμή κάτι μεσολάβησε και τελικά ”η δουλειά χάλασε”. Τώρα εκφράζεται η προσδοκία ότι η προσπάθεια θα έχει διαφορετικό αποτέλεσμα.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο σύμβουλος που έχει προσληφθεί γι’ αυτόν τον σκοπό έχει ξεκινήσει διερευνητικές επαφές με εν δυνάμει ενδιαφερομένους. ”Όταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, τότε θα είμαστε σε θέση να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα”, είναι η δήλωση που έγινε στον ”Μ” όταν ζήτησε από αρμόδια πηγή της Aspis να κάνει μια πιο λεπτομερή αναφορά στο ζήτημα.

Πάντως, σύμφωνα με μία εκδοχή, ο σύμβουλος που λειτουργεί για λογαριασμό της τράπεζας προσέγγισε για τον σκοπό αυτόν την HSBC και έθεσε υπ’ όψιν της τις προθέσεις του ελληνικού ομίλου. Η πληροφορία αυτή έχει ήδη δημοσιευτεί, αλλά δεν έχει διαψευστεί από κανέναν. Δεν αποκλείεται να έχουν γίνει ήδη κι άλλες ανάλογες κρούσεις, απλώς μέχρι τώρα δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας.

Ανεξάρτητα, όμως, από την κατάληξη αυτού του εγχειρήματος, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η τράπεζα θα συνεχίσει την αυτόνομη ανάπτυξή της, με την αύξηση του δικτύου καταστημάτων της και τον εμπλουτισμό των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών της. Στόχος είναι η διεύρυνση του μεριδίου αγοράς, πάντα στο μέτρο του δυνατού.

ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ: Όλα για την αποκρατικοποίηση

Η αποκρατικοποίηση της Τράπεζας Αττικής αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Στο υπουργείο της Πλατείας Συντάγματος έχουν αποφασίσει ότι το project θα προχωρήσει υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Γι’ αυτό και όπως πληροφορείται ο ”Μ”, στο υπουργείο Οικονομίας έχουν καταστρώσει δύο σχέδια δράσης.

Σύμφωνα με το πρώτο, η τράπεζα θα αρχίσει να αναζητά νέο βασικό μέτοχο, στον οποίο θα διατεθεί το 80% περίπου των μετοχών της. Το πακέτο θα προέλθει από το 41% που έχει στην κατοχή του σήμερα το ταμείο των μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ), από το 19% που έχει στο χαρτοφυλάκιό του το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (Τ.Τ.) και από ποσοστό 19% ακόμη που ελέγχει το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠκΔ).

Αυτή, μάλιστα, είναι η καλή εκδοχή του εγχειρήματος, καθώς θα είναι σαφώς πολύ πιο εύκολο να βρεθεί κάποιος υποψήφιος επενδυτής ο οποίος θα δεχτεί να αγοράσει το 80% της τράπεζας, αφού με αυτόν τον τρόπο θα αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχό της και θα έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για τη λειτουργία της, χωρίς να χρειάζεται να λογοδοτεί σε κανέναν τρίτο.

Εναλλακτικά, ο νέος στρατηγικός μέτοχος θα μπορούσε να ελέγχει το 60% της τράπεζας, εφόσον το ΤΣΜΕΔΕ δεν θα ήθελε να πουλήσει το σύνολο της συμμετοχής του. Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση θα είχε τον απόλυτο έλεγχό της, οπότε η κατάσταση δεν θα διαφοροποιούνταν σημαντικά σε σχέση με τα παραπάνω.

Γι’ αυτό το ενδεχόμενο έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον, σε αρχικό έστω στάδιο, από αρκετούς επενδυτές του τραπεζικού, και όχι μόνο, κλάδου. Λέγεται, για παράδειγμα, ότι έχουν απαντήσει καταρχήν θετικά μία γαλλική τράπεζα (πληροφορίες αναφέρουν ότι μπορεί να είναι η ΒΝΡ Paribas), υπό την έννοια ότι θα δεχόταν να εξετάσει την περίπτωση, ένας ευρωπαϊκός χρηματοπιστωτικός οργανισμός ανάλογος του ελληνικού Τ.Τ. (οι ίδιες πληροφορίες κάνουν λόγο για τον γαλλικό), δύο ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία (τα οποία όμως δεν θα αναλάμβαναν και να ”τρέξουν” την τράπεζα, αλλά θα αναζητούσαν νέο μάνατζμεντ) και ένας όμιλος επιχειρηματιών από την Ελλάδα (ακούγεται ότι αποτελείται από δύο - τρία ονόματα κυρίως του εφοπλιστικού χώρου).

Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΤΣΜΕΔΕ θα δεχόταν να συζητήσει την παραχώρηση του πακέτου του μόνο στις δύο πρώτες περιπτώσεις και γενικότερα μόνο εφόσον κάποια μεγάλη ελληνική ή ξένη τράπεζα αποφάσιζε να ασχοληθεί με την Αττικής.

Σε κάθε άλλη περίπτωση, θα προτιμούσε να διατηρήσει τη σημερινή συμμετοχή του, οπότε τότε θα εφαρμοζόταν το δεύτερο σχέδιο. Τι προβλέπει αυτό: την παραχώρηση μόνο του 38% των μετοχών της Τράπεζας Αττικής που ελέγχουν από κοινού το Τ.Τ. και το ΤΠκΔ. Κι αυτό γιατί αυτοί οι δύο οργανισμοί έχουν αποφασίσει να αποεπενδύσουν, με τις ”ευλογίες” της κυβέρνησης και του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών ειδικότερα.

Εν προκειμένω, όμως, δημιουργείται ένα μείζον ζήτημα: ποιος θα δεχόταν να αγοράσει αυτό το πακέτο, από τη στιγμή που θα γνώριζε ότι υπάρχει κι άλλος μέτοχος και μάλιστα με μεγαλύτερη συμμετοχή (ΤΣΜΕΔΕ), στον οποίο θα έπρεπε να δίνει λόγο; Κάποια τράπεζα, τουλάχιστον, πολύ δύσκολα θα αποφάσιζε να κάνει αυτό το βήμα. Έτσι, σε αυτήν την περίπτωση συγκεντρώνει περισσότερες πιθανότητες ένα deal με κάποιο από τα ενδιαφερόμενα ταμεία (ΤΣΑΥ κ.λπ.). Ωστόσο, αυτή η λύση δεν συνιστά στρατηγική διευθέτηση του ζητήματος, αλλά ουσιαστικά παρατείνει τη σημερινή κατάσταση στην Τράπεζα Αττικής.

Στο οικονομικό επιτελείο, όμως, είναι αποφασισμένοι ”να κάνουν κάτι” με τη συγκεκριμένη τράπεζα, ακόμα κι αν αυτό είναι μια απλή αλλαγή φρουράς στο μετοχολόγιό της. Μέχρι σήμερα, πάντως, δεν έχουν προσλάβει ακόμη σύμβουλο πώλησης, αν και εκτιμάται ότι είναι απλώς θέμα χρόνου και πως θα γίνει κάποια στιγμή στις αρχές του νέου έτους. Αμέσως μετά οι εξελίξεις θα μπουν στην τελική ευθεία.

ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: Τα... φλερτ και η κερδοφορία

Η προσπάθεια της γαλλικής τράπεζας Société Générale (SoGen), που είναι ο βασικός μέτοχος της Γενικής Τράπεζας, να την επαναφέρει σε κερδοφόρα τροχιά συνεχίζεται, όμως χωρίς ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα έως τώρα. Και τίποτα δεν προδιαθέτει ότι το κλίμα θα αλλάξει, τουλάχιστον όχι άμεσα.

Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα, από καιρού εις καιρόν, να εντείνεται η φημολογία που θέλει τους Γάλλους να σκέφτονται το ενδεχόμενο της αποεπένδυσης. Οι πληροφορίες, μάλιστα, θέλουν συγκεκριμένοι επιχειρηματικοί όμιλοι να έχουν ενδιαφερθεί για την περίπτωση και να έχουν προσεγγίσει γι’ αυτόν τον σκοπό το Παρίσι.

Μάλιστα, πληροφορία του ”Μ” αναφέρει ότι μετά τις γιορτές υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να κατατεθεί στη SoGen νέα προσφορά, από πολύ μεγάλο ελληνικό όμιλο, που θα προβλέπει την εξαγορά πλειοψηφικού κομματιού του μετοχικού κεφαλαίου της Γενικής. Βεβαίως, είναι αλήθεια ότι πολλές ανάλογες πληροφορίες έχουν κυκλοφορήσει τους τελευταίους μήνες.

Επισήμως το ενδιαφέρον αυτό διαψεύδεται, όμως τα ονόματα των ”πρωταγωνιστών” είναι πλέον γνωστά και δύσκολα αμφισβητήσιμα.

Η SoGen επισήμως διαμηνύει ότι δεν θα εγκαταλείψει εύκολα το ελληνικό της στοίχημα, αλλά από την άλλη πλευρά είναι άγνωστο πώς θα αντιδράσει αν τελικά δεχτεί μία πολύ δελεαστική πρόταση. Το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι ότι σε αυτήν την περίπτωση όλα είναι ανοιχτά και συζητήσιμα.

Πάντως, όσο υπάρχει... γαλλική κυριαρχία στη Γενική, ο επίσημος στόχος παραμένει η επάνοδός της στην κερδοφορία.

Η PROTON BANK ΚΑΙ Η MILLENΝIUM

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα παρουσιάζει ενδιαφέρον στο σύνολό του καθ’ όλη τη διάρκεια του 2008, ακόμη και σε επίπεδο πολύ μικρών ομίλων. Όπως είναι, για παράδειγμα, αυτός της Proton Bank, για την οποία υπάρχει επισήμως ενδιαφέρον από ισραηλινή τράπεζα, χωρίς όμως να έχει οριστικοποιηθεί τίποτα ακόμη.

Άλλο παράδειγμα είναι η περίπτωση της Millennium Bank (πρώην Nova Bank). Η είσοδός της στο ελληνικό χρηματιστήριο αναμένεται εδώ και αρκετό καιρό και είναι άγνωστο γιατί δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη οι σχετικές διαδικασίες. Ενδεχομένως η καθυστέρηση αυτή να σχετίζεται και με τις εξελίξεις σε επίπεδο μητρικής, στην Πορτογαλία, η οποία αρχικά κινήθηκε επιθετικά για την εξαγορά άλλου ομίλου και, όταν απέτυχε, έγινε ξαφνικά η ίδια στόχος...

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 511 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 4/1 - 8/1/08.