* Οι αναλυτικοί πίνακες με τις εκτιμήσεις για το ΑΕΠ και τα μακροοικονομικά στοιχεία διαφόρων κρατών, τις ισοτιμίες αλλά και τις συστάσεις για τις αναδυόμενες αγορές δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”

Oλόκληρος ο κόσμος βρίσκεται στα χέρια των κεντρικών τραπεζών, όπως εκτιμά στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή της (με τον χαρακτηριστικό τίτλο ”The whole world in their hands”) για τις αγορές και τις οικονομίες η Deutsche Bank, αναμένοντας ότι η Fed, η ΕΚΤ και η Κεντρική Τράπεζα της Βρετανίας θα προχωρήσουν σε μείωση των επιτοκίων αναφοράς.

Ο διεθνής οίκος υποστηρίζει ότι μια δυναμική νομισματική πολιτική θα απορροφήσει τους κλυδωνισμούς στις πιστωτικές αγορές και στην αγορά ακινήτων με κόστος τον ελαφρώς υψηλότερο πληθωρισμό. Η παγκόσμια ανάπτυξη το 2008 θα περιοριστεί μερικώς στο 4,5% από το 5% το 2007, με τον παγκόσμιο πληθωρισμό να κινείται περίπου στο 3%.

Η Fed θα μειώσει φέτος τα επιτόκια, καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης θα περιοριστεί στο 1,9%, ενώ αναμένονται από την ΕΚΤ δύο μειώσεις επιτοκίων το πρώτο εξάμηνο του 2008 κατά 25 μονάδες βάσης έκαστη, που θα περιορίσουν το παρεμβατικό επιτόκιο στο 3,5%.

Οι σφιχτές συνθήκες στην πιστωτική αγορά σε συνδυασμό με την άνοδο του ευρώ είναι δύσκολο ”κοκτέιλ” για τον οικονομικό κύκλο της ευρωζώνης, με αποτέλεσμα η ανάπτυξη να επιβραδύνεται.

Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ ήδη απογοήτευσε στο δεύτερο τρίμηνο φέτος, επιβεβαιώνοντας ότι η κορυφή του οικονομικού κύκλου παρήλθε. Η στενότητα ρευστότητας και η πτώση του δολαρίου θα επιβαρύνουν περισσότερο τις προοπτικές.

Η πιο άμεση επίπτωση από την αναταραχή στις αγορές είναι η επιδείνωση της εμπιστοσύνης, που μεταφράζεται σε καθυστερήσεις στις παραγγελίες και σε πιο αδύναμη παραγωγή.

Το κόστος δανεισμού έχει αυξηθεί επίσης και θα αρχίσει να μεταφέρεται ως έναν βαθμό στους δανειολήπτες.

Αυξάνεται η πίεση

Ενώ λοιπόν έχει αυξηθεί ο κίνδυνος ύφεσης στις ΗΠΑ, τα σημάδια υποχώρησης της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, των επενδύσεων καθώς και της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, σε συνδυασμό με το ισχυρό ευρώ, δείχνουν ότι η οικονομία της ευρωζώνης αρχίζει να επιβραδύνεται.

Η υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης έχει άμεσο αντίκτυπο στην πτώση της βιομηχανικής παραγωγής και τελικά στην ίδια την ανάπτυξη. Ένα μέρος τουλάχιστον της πιστωτικής κρίσης αναμένεται να περάσει από τις τράπεζες στους τελικούς δανειολήπτες, με επιπτώσεις τόσο στη στεγαστική όσο και στην επιχειρηματική πίστη.

Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες επενδύσεις τόσο στην αγορά κατοικίας όσο και στις επιχειρήσεις. Παράλληλα, το ισχυρό ευρώ και η επιβράδυνση στις ΗΠΑ θα έχουν αντίκτυπο στις ευρωπαϊκές εξαγωγές.

Η ενίσχυση της απασχόλησης στηρίζει εν μέρει την κατανάλωση, χωρίς όμως να διατηρεί θετικές και τις προσδοκίες για το οικονομικό και επιχειρηματικό κλίμα στο βραχυπρόθεσμο μέλλον.

Οι κλάδοι της μεταποίησης και της βιομηχανίας παραμένουν υπό πίεση, ενώ η τάση αυτή ενδέχεται να μεταφερθεί και στον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ τα ερχόμενα τρίμηνα.

Στο πλαίσιο αυτό οι οικονομολόγοι μείωσαν τις προβλέψεις για την ανάπτυξη της ευρωζώνης από 2,1% στο 1,7% για το 2008, καθώς η επιβράδυνση θεωρείται δεδομένη.

Χαμηλώνουν οι προσδοκίες

Συνολικότερα, πάντως, οι περισσότεροι οικονομολόγοι μειώνουν τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη, όπως πρόσφατα η Goldman Sachs, η οποία μείωσε τις εκτιμήσεις της για την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Ευρώπης.

Για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας τον ερχόμενο χρόνο προβλέπει ανάπτυξη 1,8% από 2% φέτος, για την Ιαπωνία αναμένει ρυθμό 2,1% για το 2008 και για την ευρωζώνη 2%.

Η συνεχιζόμενη αναταραχή στις χρηματαγορές, σε συνδυασμό με την εξασθένηση στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ύφεσης στη χώρα (πιθανότητα 30% - 40%) με πιθανές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία και στις αγορές.

Αρκετοί οικονομολόγοι, πάντως, προβλέπουν ότι η αμερικανική οικονομία θα καταφέρει να αποφύγει την ύφεση, όμως τα προβλήματα στην αγορά ακινήτων θα συνεχίσουν να βαραίνουν τουλάχιστον έως το 2009.

Ωστόσο, η παρέμβαση της Fed με τη μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης ήταν καθοριστική για την πορεία των αγορών, καθώς δημιουργείται τώρα η πεποίθηση ότι η αύξηση της ρευστότητας θα είναι ικανή να αντισταθμίσει την όποια μελλοντική επιδείνωση των οικονομικών στοιχείων καθώς και να βοηθήσει στην επίλυση της πρόσφατης πιστωτικής κρίσης.

Oι επενδυτές προεξοφλούν ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες θα κάνουν ό,τι χρειαστεί για να αποσοβηθεί το χειρότερο, αγνοώντας ωστόσο τον κίνδυνο η παρέμβασή τους να τροφοδοτήσει ακόμα μεγαλύτερη κρίση στο μέλλον.

Τα χρηματιστήρια

Με δεδομένες αυτές τις προσδοκίες, η τάση των μετοχικών αγορών διαμορφώνεται πάλι ανοδικά, σε βραχυπρόθεσμο τουλάχιστον ορίζοντα. Παρόλο που οι διακυμάνσεις και η μεταβλητότητα θα παραμείνουν, οι αναλυτές δίνουν περιθώρια ανόδου για τις μετοχές άνω του 10% το ερχόμενο δωδεκάμηνο.

Η Marfin αναφέρει: ”Παραμένουμε θετικοί για τις μετοχές, όσο η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης και οι αποτιμήσεις συνεχίζουν να είναι ικανοποιητικές.

Οι ευρωπαϊκές αγορές και η Ελλάδα κατέχουν την πρώτη θέση στις προτιμήσεις μας, εξαιτίας των υψηλότερων ρυθμών ανάπτυξης και των χαμηλότερων αποτιμήσεων.

Οι μετοχές των αναδυόμενων χωρών ευνοούνται από τα ισχυρά θεμελιώδη και την αποσύνδεσή τους από την οικονομία των ΗΠΑ.

Παρά τις υψηλές αποτιμήσεις είμαστε πλέον θετικοί, λαμβάνοντας υπόψη την πολύ καλή συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια της τελευταίας κρίσης. Για την Ιαπωνία παραμένουμε ουδέτεροι εξαιτίας της μακροοικονομικής αβεβαιότητας και των υψηλών αποτιμήσεων.

Στον αντίποδα των προτιμήσεών μας βρίσκονται οι μετοχικές αγορές των ΗΠΑ και της Βρετανίας, διότι εκεί υπάρχουν μεγαλύτεροι κίνδυνοι από την επιβράδυνση στην αγορά κατοικίας και βαθύτερες συνέπειες από την πιστωτική κρίση”.

Ωστόσο, για ορισμένους αναλυτές η πρόσφατη επιδείνωση των οικονομικών στοιχείων στις ΗΠΑ θα συνεχιστεί, ενώ το θέμα των τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων θα μπορούσε να επανεμφανιστεί.



Η σχέση κατανάλωσης - αγοράς ακινήτων στις ΗΠΑ είναι πολύ ισχυρή και δεδομένης της συνεχιζόμενης επιδείνωσης της πρώτης υπάρχουν ακόμα σημαντικοί κίνδυνοι.

Συνολικά, πάντως, οι αποτιμήσεις των μετοχών παραμένουν λογικές και με αυτόν τον γνώμονα δεν αναμένεται διακοπή του παρόντος bull market.

Οι αναδυόμενες αγορές, για παράδειγμα, σημείωσαν νέο ιστορικό υψηλό, ενώ τα κέρδη από τα χαμηλά του Αυγούστου για τον παγκόσμιο δείκτη MSCI EΜ ξεπερνούν το 30%.

Στη Κίνα ο FTSE-Xinhua καταγράφει αλλεπάλληλα ρεκόρ, ενώ οι δημόσιες εγγραφές στη Σαγκάη διεκπεραιώνονται με σημαντική επιτυχία (China Construction Bank +33% την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης).

Στο περιβάλλον αυτό οι ανακοινώσεις από την Κεντρική Τράπεζα της Κίνας για μέτρα περιορισμού της στεγαστικής πίστης αγνοήθηκαν παντελώς από την αγορά.

Η συνεχιζόμενη ανάκαμψη των μετοχών βασικών μετάλλων στις ανεπτυγμένες αγορές βοήθησε και τις αντίστοιχες αναδυόμενες, με τη Βραζιλία και τη Ρωσία να κυριαρχούν, ενώ οι αγορές που έχουν σημαντική εξάρτηση από τον Αμερικανό καταναλωτή (Κορέα, Ταϊβάν) συνεχίζουν να υποαποδίδουν.

Η βραχυπρόθεσμη ανοδική πορεία των μετοχικών αγορών, πάντως, έρχεται σε αντίθεση με το μακροοικονομικό περιβάλλον, το οποίο εξασθενεί.

Στις ανεπτυγμένες αγορές διατηρήθηκε η ανοδική δυναμική παρά τις ανησυχίες για τις μειωμένες εκτιμήσεις κερδοφορίας.

Ωστόσο, η ανισορροπία στην αγορά χρήματος διατηρείται, καθώς το τρίμηνο επιτόκιο δολαρίου βρίσκεται περίπου 50 μονάδες βάσης άνω του παρεμβατικού επιτοκίου και το τρίμηνο επιτόκιο του ευρώ αγγίζει το 4,75%.

Αν και τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια δολαρίου και ευρώ παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα, η αυξημένη διάθεση ανάληψης ρίσκου περιόρισε τον ρόλο των ομολόγων ως ασφαλούς καταφυγίου, μάλιστα παρά την επιδείνωση των στοιχείων από τις ΗΠΑ.

Η παρούσα εικόνα

Η ολοκλήρωση της εξαγοράς της First Data από την KKR, με την παράλληλη επιτυχή πώληση του ομολογιακού δανείου ύψους 26 δισ. δολ., ανοίγει τον δρόμο για την ανάκαμψη των μοχλευμένων εξαγορών και την ολοκλήρωση των υπόλοιπων deals. Έως το τέλος του έτους αναμένεται να διοχετευτούν στην αγορά 200 δισ. δολ. από μοχλευμένα δάνεια και ομόλογα, αν και υπάρχει ο κίνδυνος πολλά deals να ακυρωθούν.

Στο περιβάλλον αυτό τα ομόλογα σταθεροποιήθηκαν, αναμένοντας τον νέο κύκλο μακροοικονομικών στοιχείων και εταιρικής κερδοφορίας. Η επιδείνωση των στοιχείων των ακινήτων σε συνδυασμό με τη σημαντική υποχώρηση της κατανάλωσης συνεχίζει να απειλεί την αμερικανική οικονομία.

Αυτό που αρχίζει να διαφαίνεται είναι η αποδέσμευση των αναδυόμενων αγορών από τον λοιπό ανεπτυγμένο κόσμο, γεγονός το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει υποστηρικτικά στο ενδεχόμενο επιβράδυνσης.

Η θέση της Ελλάδας

Με βάση το ευρύτερο πλαίσιο, η Deutsche Bank αναφέρεται και στις προκλήσεις τις οποίες έχει να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία, σημειώνοντας ότι τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών και οι καταστρεπτικές πυρκαγιές πιθανώς θα επηρεάσουν την ανάπτυξη.

Η μείωση της κοινοβουλευτικής δύναμης της Ν.Δ. δυσχεραίνει την πορεία των μεταρρυθμίσεων, κυρίως δε στο Ασφαλιστικό, ενώ, αν και το κόστος των πυρκαγιών είναι περιορισμένο, ο αντίκτυπος στον προϋπολογισμό ίσως είναι μεγαλύτερος.

O οίκος μειώνει ελαφρώς τις προβλέψεις για την ανάπτυξη στο 3,8% το 2007 και στο 3,4% το 2008. Η ιδιωτική κατανάλωση εκτιμάται ότι από το 3,7% φέτος θα μειωθεί στο 3% το 2008, οι επενδύσεις θα μειωθούν από το 8% στο 6,4% και η βιομηχανική παραγωγή από το 1,7% στο 1% αντίστοιχα.

Το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται από το 2,9% του ΑΕΠ να υποχωρήσει στο 2,6% του χρόνου, ενώ το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα συνεχίσει να κινείται σε επίπεδα-ρεκόρ (-13,2% το 2007 και -12,8% το 2008).

Οι ελληνικές μετοχές σημείωσαν άνοδο, απόρροια κυρίως της ανοδικής κίνησης σε συγκεκριμένες εταιρείες στις οποίες συμμετέχει το ελληνικό δημόσιο, συγκεντρώνοντας το ”μετεκλογικό” ενδιαφέρον εν αναμονή αναδιαρθρώσεων και ιδιωτικοποιήσεων.

Έτσι τα κέρδη στο εννεάμηνο για το Χ.Α. ξεπέρασαν το 16%, επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι παραμένει θετική η μεσοπρόθεσμη εικόνα της αγοράς, αλλά περιορίζοντας ενδεχομένως τα περιθώρια ανόδου βραχυπρόθεσμα.

Με αυτά τα δεδομένα, στο κοντινό μέλλον παραμένει επικρατέστερο σενάριο η ”αποθέρμανση” της εγχώριας αγοράς μέσω κατοχύρωσης μέρους των σημαντικών βραχυπρόθεσμων κερδών, το οποίο πάντως απαιτεί και κάποια αφορμή.

* Οι αναλυτικοί πίνακες με τις εκτιμήσεις για το ΑΕΠ και τα μακροοικονομικά στοιχεία διαφόρων κρατών, τις ισοτιμίες αλλά και τις συστάσεις για τις αναδυόμενες αγορές δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”