Τον Μάιο του 1984 η Continental Illinois, τότε η έβδομη μεγαλύτερη τράπεζα των ΗΠΑ, υπέστη μια καταστροφική ”επιδρομή” των καταθετών της που απέσυραν τα κεφάλαιά τους από αυτήν.

Έχοντας μια μικρή ”λιανική” καταθετική βάση, η τράπεζα επέκτεινε τα δάνειά της δανειζόμενη ”χονδρικά” από τις αγορές κεφαλαίου. Όταν άρχισαν να αιωρούνται αμφισβητήσεις ως προς την ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων της Continental έκλεισαν οι στρόφιγγες από τα capital markets και αναγκάστηκε έτσι να προσφύγει σε δανεισμό από το Federal Reserve.

Τότε, ο Comptroller of the Currency δήλωσε δημοσίως ότι η τράπεζα όχι μόνο δεν είχε πρόβλημα, αλλά διέθετε μάλιστα ικανοποιητική κεφαλαιακή επάρκεια, η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα δήλωσε επίσης ότι ήταν έτοιμη να προσφέρει ρευστότητα άνευ ορίου, το US Federal Deposit Insurance –FDIC- (ο αμερικανικός ομοσπονδιακός οργανισμός ασφάλισης των τραπεζικών καταθέσεων) εξέδωσε ανακοίνωση που κατ’ ουσίαν επέκτεινε την ασφάλιση κατά 100% σε όλους τους καταθέτες και τους πιστωτές της τράπεζας.

Παρά τις κινήσεις αυτές των εποπτικών οργάνων, η αρχική εμπιστοσύνη στην Continental είχε καταστραφεί, η απόσυρση των καταθετικών κεφαλαίων συνεχίστηκε σαν όλα αυτά να μην είχαν καμιά σημασία και επίπτωση και εν τη απουσία ιδιωτών αγοραστών, η ιδιοκτησία της τράπεζας μεταβιβάστηκε αναπόφευκτα στο FDIC τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς.

Η σημερινή κρίση στη βρετανική τράπεζα Northern Rock είναι μια ακριβής επανάληψη της κατάρρευσης της Continental του ’84.

Το άμεσο αίτιο του προβλήματός της –ταχύτατη επέκταση μέσω της χρηματοδότησης από τις ”χονδρικές” αγορές χρήματος- είναι το ίδιο με της Continental. Οι προοδευτικές επίσημες παρεμβάσεις -ανακοινώσεις για την ακεραιότητα της τράπεζας, ανοιχτές κεφαλαιακές ”ενέσεις” ρευστότητας και το τελευταίο, οι εγγυήσεις προς τους καταθέτες- είναι απλώς επαναλήψεις των αναποτελεσματικών μέτρων που είχαν ληφθεί και στην περίπτωση της Continental.

Όμως η εμπιστοσύνη δεν έχει ακόμα αποκατασταθεί και η ιδιοκτησία της Northern Rock είναι εν αμφιβόλω.

Υπάρχουν δύο ξεκάθαρα μαθήματα στην περίπτωση αυτή.

Πρώτον, όταν χαθεί η εμπιστοσύνη είναι πολύ δύσκολο να επανέλθει: Αν ασκείται σήμερα κριτική στην Τράπεζα της Αγγλίας δεν είναι ότι δεν προσπάθησε να σώσει τη Northern Rock αλλά ότι υποτίμησε τη μεταδοτικότητα της οικονομικής της κατάρρευσης. Η Τράπεζα της Αγγλίας θα έπρεπε να είχε προσφέρει την κατά 100% εγγύησή της στους καταθέτες της Northern Rock από την πρώτη μέρα της κρίσης και πριν αρχίσουν να σχηματίζονται ουρές στα υποκαταστήματα της Northern Rock.

Δεύτερον, οι καταθετικοί οργανισμοί που λειτουργούν με το μοντέλο των μεγάλης κλίμακας χρονικής λήξης κεφαλαίων (large scale maturity transformation) -βραχυπρόθεσμος δανεισμός που διοχετεύεται σε μακροπρόθεσμες χορηγήσεις- θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από την καταθετική βάση και όχι από τις υπερευαίσθητες ”χονδρικές” αγορές κεφαλαίου.