του Στέφανου Κοτζαμάνη

* Ο σχετικός πίνακας δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη: ”Συνοδευτικό Υλικό”.

Η πλάγια πορεία του Γενικού Δείκτη και η δραστική μείωση του όγκου των συναλλαγών στη Σοφοκλέους κάθε άλλο παρά σημαίνει ότι η κινητικότητα μεταξύ των εισηγμένων εταιρειών έχει κοπάσει. Υπάρχουν πολλά ”ανοιχτά επιχειρηματικά μέτωπα” στα οποία οι βασικοί μέτοχοι δίνουν σήμερα σκληρές μάχες, που χαρακτηρίζονται από:

* Κόντρες με όλα τα μέσα, θεμιτά και -σε ορισμένες περιπτώσεις- αθέμιτα.

* Συζητήσεις μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

* Συχνά εξελίξεις που απαιτούν λεπτές πολιτικές παρεμβάσεις.

Η κατάληξη όλων αυτών είναι σε θέση να φέρει τα ”πάνω-κάτω” σε αρκετούς κλάδους της Σοφοκλέους και να προσφέρει σημαντικότατες ”συγκινήσεις” στους επενδυτές.

Το μόνο βέβαιο από τις διεργασίες αυτές είναι ότι η ”επόμενη μέρα” θα είναι διαφορετική για πολλές εισηγμένες και φυσικά για την αποτίμηση των μετοχών τους στο ταμπλό του χρηματιστηρίου. Και όποιος προβλέψει σωστά τους νικητές, ”δικαιούται” να ελπίζει και σε υψηλές αποδόσεις!

ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Τεράστια οφέλη -και μάλιστα σε μακροπρόθεσμη βάση- αλλά και σημαντικούς κινδύνους περικλείει για τους επιχειρηματικούς ομίλους η προσπάθεια δραστηριοποίησής τους στον χώρο της ενέργειας. Σε ό,τι αφορά την αιολική ενέργεια, τα πράγματα είναι σε μεγάλο βαθμό ξεκαθαρισμένα:

* Θέμα απορρόφησης της ζήτησης δεν υπάρχει, καθώς η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση για διπλασιασμό περίπου της παραγωγής ενέργειας από εναλλακτικές μορφές μέσα στην επόμενη πενταετία.

* Τα κίνητρα που ορίστηκαν από τον νόμο ο οποίος ψηφίστηκε πέρσι κρίνονται σαφώς ευνοϊκά.

* Οι ηγέτιδες δυνάμεις (Ρόκας, ΤΕΡΝΑ κ.λπ.) έχουν πολλά ακόμη οφέλη να αποκομίσουν στο μέλλον.

* Το ”στοίχημα” τώρα έγκειται στο πόσο γρήγορα θα δοθούν οι άδειες λειτουργίας στις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί.

Αντίθετα, περισσότερο σύνθετα είναι τα πράγματα στην παραγωγή ρεύματος από συμβατικές πηγές. Το ”κλειδί” της επιτυχίας στα σχεδιαζόμενα projects βρίσκεται στις παρακάτω παραμέτρους:

1. Πόσο μεγάλες θα είναι οι ενεργειακές ανάγκες της Ελλάδας στο μέλλον.

2. Πόση ποσότητα ρεύματος θα μπορεί να πουλάει κάθε νέα μονάδα στο σύστημα, με πολύ σημαντικό παράγοντα τον τόπο εγκατάστασης κάθε μονάδας: όταν οι άλλοι παράγοντες είναι σταθεροί, όσο νοτιότερα τόσο καλύτερα, καθώς στη νότια Ελλάδα οι ανάγκες του συστήματος σε ρεύμα είναι μεγαλύτερες.

3. Στη μελλοντική τιμή πώλησης του ρεύματος στο σύστημα.

4. Στην εξασφάλιση που δίνει το ελληνικό δημόσιο στις νέες μονάδες για την ελάχιστη ισχύ για την οποία θα τους αποζημιώνει (επιδοτεί).

Η ”μάχη της Βεύης” αποτέλεσε για όλους μια καλή ”πρόγευση” για το τι πρόκειται να ακολουθήσει στον χώρο. Ο όμιλος Μυτιληναίου ξάφνιασε τους ανταγωνιστές του με την επιλογή του να δημιουργήσει μονάδα χωρίς την κρατική στήριξη και συνεχίζει τις συνομιλίες του με την πολυεθνική Endesa.

O όμιλος ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ θεωρεί ότι αυτός έδωσε την καλύτερη προσφορά, ενώ αντίθετα οι άλλοι διεκδικητές του έργου μίλησαν για ”μη συγκρίσιμη προσφορά”. Η ουσία είναι ότι και άλλοι εισηγμένοι όμιλοι, όπως η Motor Oil, η Ελληνική Τεχνοδομική, τα Ελληνικά Πετρέλαια και η ΒΙΟΧΑΛΚΟ, έχουν να προσδοκούν από την πολλά υποσχόμενη αγορά της ενέργειας.

ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Στις τράπεζες, οι εξελίξεις στο μέτωπο Marfin P.B. - Πειραιώς - Κύπρου δεν οδήγησαν επί του παρόντος σε deal και έδωσαν τα χρονικά περιθώρια και στις άλλες τραπεζικές δυνάμεις να οργανώσουν με μεγαλύτερη χρονική άνεση τα σχέδιά τους. Γιατί μια ενδεχόμενη συγχώνευση στον κλάδο πολύ πιθανόν να λειτουργήσει σαν χιονοστιβάδα και να οδηγήσει σε deals και άλλες τράπεζες, οι οποίες μέχρι σήμερα, αν και ”τηρούν σιγήν ιχθύος”, παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις.

ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Σε μακρόσυρτο σίριαλ έχει μεταβληθεί ο μεγάλος διαγωνισμός για την τεχνολογική αναβάθμιση του ΟΠΑΠ για την οποία διαγκωνίζονται Intralot, G-tech και Scientific Games.

Το μεγάλο ύψος του διαγωνισμού έχει ωθήσει τους διεκδικητές σε μάχη ”με νύχια και με δόντια”, ενώ για την περίπτωση της Intralot η επικράτηση λαμβάνει και διαστάσεις επιχειρηματικού ”γοήτρου”, καθώς μια ”εντός έδρας ήττα” θα επιδρούσε ενδεχομένως και σε άλλες -εκτός Ελλάδας- διεκδικήσεις.

Το κλίμα έχει ”πολωθεί” και θεωρείται περίπου βέβαιο ότι οι δύο κοινοπραξίες που δεν θα επικρατήσουν, θα μιλήσουν για ”σκάνδαλο” και θα προσπαθήσουν να προσβάλουν την απόφαση.

Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του Στοιχήματος, για την Intralot ισχύει το ”ουδέν μονιμότερο του προσωρινού”. Η σύμβαση συνεργασίας που επρόκειτο να λήξει ρητά και κατηγορηματικά στις αρχές του 2007 παρατάθηκε -έστω και με άλλη μορφή- για έξι μήνες και τώρα δεν αποκλείεται να λάβει και νέα παράταση, ιδίως όσο ο διαγωνισμός για την προμήθεια του νέου συστήματος καθυστερεί. Οι καθυστερήσεις αυτές δεν ευνοούν τον ΟΠΑΠ και τη μετοχή του, καθώς η αγορά προσδοκούσε ότι η τεχνολογική αναβάθμιση του Οργανισμού και η αυτόνομη διαχείριση του Στοιχήματος θα ενίσχυαν δραστικά την κερδοφορία και τις προοπτικές του.

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Στην τηλεπικοινωνιακή αγορά λένε ότι μέσα στην επόμενη τριετία ”χωράνε” μόνο τρεις εναλλακτικοί ”παίκτες” σταθερής τηλεφωνίας. Αν μετά την εξαγορά των ΤΙΜ και Q-Telecom ο ένας από αυτούς είναι η Tellas, τότε ψάχνουμε τους επόμενους δύο, ανάμεσα στους παρακάτω:

* Τις Vodafone και Intracom, που δεν έχουν κρύψει το ενδιαφέρον τους να δραστηριοποιηθούν στον χώρο, μάλλον μέσα από μία τουλάχιστον εξαγορά για καθεμία από αυτές.

* Τη Forthnet, που έχει επιλύσει το πρόβλημα της χρηματοδότησης μετά την περυσινή μεγάλη αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου.

* Τη Lannet που με την απορρόφηση της Telepassport διεύρυνε το μερίδιό της στην αγορά και θα μπορούσε να διαδραματίσει περισσότερο ενεργό ρόλο.

* Τα εγχειρήματα της Vivodi και της On Telecom, αλλά και την Teledome, που σχεδιάζει την αυτόνομη είσοδό της στη Σοφοκλέους.

Κοινό μυστικό είναι ότι κάποιοι από τους εναλλακτικούς δεν αποσκοπούν ουσιαστικά στο να δραστηριοποιηθούν αυτόνομα, αλλά στο να διευρύνουν το μερίδιο αγοράς τους και τελικά να αποτελέσουν πόλο έλξης για όποιον ισχυρότερο όμιλο ενδιαφερθεί να δραστηριοποιηθεί ή δραστηριοποιείται ήδη στην αγορά. Και όσο το περιβάλλον γίνεται πιεστικότερο, με τον ΟΤΕ να απαιτεί την αποπληρωμή των απαιτήσεων από τους εναλλακτικούς, τόσο τα περιθώρια για τους τελευταίους στενεύουν και η διαπραγματευτική τους ικανότητα περιορίζεται.

ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ

Στον κλάδο της ακτοπλοΐας, ο όμιλος της Attica Group από τη μια πλευρά αύξησε το ποσοστό του στις Μινωικές Γραμμές και από την άλλη δήλωσε ότι επιθυμεί την αυτονομία της κρητικής εταιρείας. Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο εξασφαλίζει ότι κανείς άλλος δεν θα μπορεί να ”φλερτάρει” με τις Μινωικές χωρίς να τον ρωτήσει, αλλά επιπλέον αφήνει τον χρόνο να δουλέψει προς όφελός του, διερευνώντας πιθανές συνέργιες και οικονομίες κλίμακας.

Όσο για τη Hellenic Seaways, επί του παρόντος φαίνεται να επικρατεί ”κατάσταση ισορροπίας”, με τους δύο μεγαλύτερους μετόχους της εταιρείας (τον εφοπλιστή κ. Λασκαρίδη και τις Μινωικές Γραμμές) να στηρίζουν την υπάρχουσα διοίκηση και την ”αντιπολίτευση” του κ. Βεντούρη να είναι ισχνή και απομονωμένη. Ωστόσο, λίγοι είναι εκείνοι που προβλέπουν ότι αυτή η ”συγκυβέρνηση” θα έχει μακροπρόθεσμο χαρακτήρα και ότι σε κάποια μελλοντική στιγμή οι δύο μεγαλύτεροι μέτοχοι θα ”συζητήσουν και θα τα βρουν”.

Οι παράγοντες του κλάδου αναμένουν φέτος μια χρονιά καλύτερη από το 2006, με το πετρέλαιο να βρίσκεται χαμηλότερα, τη ζήτηση να προβλέπεται να αυξηθεί γύρω στο 5% και με τις εταιρείες να μπορούν σε δωδεκάμηνη πλέον βάση, να εκμεταλλευτούν τα περυσινά μέτρα απελευθέρωσης που ”πέρασε” το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας (ΥΕΝ).Σε θεσμικό επίπεδο, νέες βελτιώσεις αναμένονται μετά τις προσεχείς βουλευτικές εκλογές, όπου προβλέπονται περαιτέρω απελευθερώσεις, μειώσεις κρατήσεων υπέρ τρίτων κ.λπ.

ΥΓΕΙΑ

Στον κλάδο της υγείας, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι προσπαθούν να προχωρήσουν όσο το δυνατόν ταχύτερα στις απαιτούμενες κινήσεις, έτσι ώστε ”να πιάσουν τις θέσεις” και στη συνέχεια να καρπωθούν τα ολοένα και αυξανόμενα οφέλη μιας πολλά υποσχόμενης αγοράς.

Από τη μια πλευρά το Υγεία συμμάχησε με το Μητέρα και το Λητώ και έχει ”ανοιχτά μάτια” και για άλλες κινήσεις. Η ευκολία με την οποία ο όμιλος Υγεία μπορεί να αντλήσει κεφάλαια αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα και επιδρά καταλυτικά σε ενδεχόμενα μελλοντικά deals.

Ο όμιλος Euromedica έχει ως στόχο την απόκτηση μεγάλης κλινικής στην Αθήνα, με το Ιασώ να αποτελεί ουσιαστικά τη μόνη δυνατή λύση. ”Καύσιμα” για τον σκοπό αυτό θα αντληθούν μέσα από δύο επικείμενες εκδόσεις: μία αύξηση κεφαλαίου και ένα μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο, συνολικού ύψους 120 εκατομμυρίων ευρώ. Για τον λόγο αυτό απέκτησε το 5% του Ιασώ και τώρα το πιθανότερο σενάριο είναι ότι θα επιδιώξει να μεγαλώσει τη συμμετοχή του.

Επί του παρόντος, ωστόσο, το Ιασώ εμμένει στην αυτόνομη πορεία ανάπτυξής του και δρομολογεί για φέτος την κλινική στη Θεσσαλία και για το 2008 την κλινική στα νότια προάστια της Αθήνας. Ποσοστό 3% του Ιασώ κατέχει και η Κούμπας Συμμετοχών, η οποία ωστόσο δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει τι προτίθεται να πράξει.

Σε κάθε περίπτωση, επίσης, το ”κλειδί” στην υπόθεση το κρατούν οι μεγαλογιατροί του Ιασώ, καθώς εύκολα μπορεί κάποιος να αποκτήσει μετοχικά ποσοστά (καταβάλλοντας φυσικά και το αντίστοιχο ”τσουχτερό” αντίτιμο), κινδυνεύει όμως ”να μείνει με τις μετοχές στο χέρι” σε περίπτωση που οι γιατροί ”μετακομίσουν” στον ανταγωνισμό.

Το Ιατρικό Κέντρο συνεχίζει να αναζητά επενδυτικές ευκαιρίες σε συνεργασία με τον γερμανικό όμιλο Ασκληπιός, ενώ, παρά την κατά καιρούς αντίθετη φημολογία, το Metropolitan δεν σκοπεύει να πουληθεί, αλλά να συνεχίσει την αυτόνομη πορεία του (οι βασικότεροι μέτοχοι -αθροιστικά ελέγχουν γύρω στο 45%- είναι ο γνωστός επιχειρηματίας κ. Βασίλης Θεοχαράκης και η Κούμπας Συμμετοχών). Η περυσινή προ φόρων κερδοφορία της κλινικής προσέγγισε τα 6 - 7 εκατ. ευρώ και φέτος αναμένεται να λειτουργήσει η νέα ογκολογική κλινική της εταιρείας.

REAL ESTATE

Στον χώρο των ακινήτων, βαθιές αλλαγές θεσμικού πλαισίου αναμένονται μέσα στα προσεχή 2 - 3 έτη, με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων θεσμικών επενδυτών από το εξωτερικό, αλλά και τα τεράστια οφέλη που θα προκύψουν για την ελληνική οικονομία από τις πωλήσεις κατοικιών ημιδιαμονής σε Αμερικανούς, Καναδούς και Βορειοευρωπαίους.

Κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι ακόμη και το 10% της αντίστοιχης επίδοσης της Ισπανίας να επιτύχει η Ελλάδα, τότε το ετήσιο ΑΕΠ θα επηρεαστεί ανοδικά κατά 0,8% - 0,9%. Σε μια τέτοια περίπτωση, μεγάλα οφέλη δεν θα προκύψουν μόνο για εταιρείες που δραστηριοποιούνται αμιγώς στον συγκεκριμένο χώρο (Lamda Development, Μπ. Βωβός κ.ά.), αλλά και σε εταιρείες άλλων κλάδων (Τιτάν, ΑΓΕΤ Ηρακλής, μεγάλες κατασκευαστικές, Τεχνική Ολυμπιακή λόγω Πόρτο Καρράς κ.ά.).

Επιπλέον, θετικές αλλαγές αναμένονται προσεχώς σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα μόχλευσης (δανεισμού) των ΑΕΕΑΠ (εταιρείες επενδύσεων ακινήτων), γεγονός που θα διευρύνει και τις επιλογές των εισηγμένων Eurobank Properties και Πειραιώς Ακινήτων.

ΔΕΚΟ

Στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, τα πράγματα φαίνεται ότι πηγαίνουν με πιο αργό ρυθμό σε σχέση με τους αρχικούς σχεδιασμούς, συνεκτιμώντας βέβαια ότι βρισκόμαστε ουσιαστικά σε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο.

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι ”τα σπουδαία” θα τα δούμε μετεκλογικά. Επί του παρόντος, πάντως, στα λιμάνια οι συζητήσεις μεταξύ υπουργείου και συνδικαλιστών δεν φαίνεται να ”προχωρούν”, στα νερά η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να σταματήσει την πολιτική επιβάρυνσης της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ με επενδύσεις κοινωνικού χαρακτήρα που θα έπρεπε να τις επωμίζεται ο κρατικός προϋπολογισμός, στον ΟΤΕ θα είναι έκπληξη αν προχωρήσει τελικά το θέμα του στρατηγικού εταίρου, ενώ στη ΔΕΗ θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τον Μάιο - Ιούνιο για να πληροφορηθούμε το νέο πρόγραμμα δράσης και περικοπής εξόδων της διοίκησης Αθανασόπουλου.

* Ο σχετικός πίνακας δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη: ”Συνοδευτικό Υλικό”.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 470 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 22-27/3/2007.