Η Κομισιόν, η Τουρκία και το οξύμωρο

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Οι 140 σελίδες της έκθεσης που εξέδωσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό τον τίτλο “Türkiye 2022 Report”, επί της ενταξιακής πορείας της γείτονος, αποτελούν έναν μακρύ κατάλογο των λόγων για τους οποίους η συγκεκριμένη χώρα απομακρύνεται παρά προσεγγίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι συντάκτες της έκθεσης, η οποία θα αποτελέσει τη βάση οποιασδήποτε συζήτησης περί της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, στο Ευρωκοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή αλλά και το σύνολο των λοιπών ευρωπαϊκών θεσμών, ζωγραφίζουν με τα μελανότερα χρώματα τη σημερινή εικόνα της γείτονος και μιλούν για επιδείνωση των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ.

Παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά, απειλητικές δηλώσεις της Τουρκίας ως προς την κυριαρχία ελληνικών νησιών, στρατιωτικές ασκήσεις και παραβίαση των θαλασσίων ζωνών της Κύπρου, παρεμπόδιση ερευνητικών δραστηριοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της, παραβίαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων, καθώς και σειρά άλλων ενεργειών που επικαλούνται οι συντάκτες της έκθεσης, δεν ευνόησαν «τις σχέσεις καλής γειτονίας και υπονόμευσαν την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια», αναφέρει η έκθεση της Επιτροπής.

Εξίσου μελανή είναι όμως και η περιγραφή που παρατίθεται ως προς το κράτος δικαίου στη γείτονα, καθώς διαπιστώνεται δημοκρατική οπισθοδρόμηση αντί προόδου και επισημαίνονται διαρθρωτικές ελλείψεις στο προεδρικό σύστημα, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την απουσία διάκρισης μεταξύ των τριών εξουσιών και τη συγκέντρωση υπερεξουσιών στα χέρια του Τούρκου προέδρου. Απουσία λογοδοσίας της κυβέρνησης στο Κοινοβούλιο, απουσία διασφάλισης του διαχωρισμού νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας και εντέλει δημοκρατικό έλλειμμα.

Αντίστοιχα, η έκθεση αναφέρεται ευθέως στην υποβάθμιση των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Τουρκία και στη συνεχιζόμενη άρνηση της συγκεκριμένης χώρας να εφαρμόσει αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Γίνεται δε λόγος για «... σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την τήρηση του δικαστικού σώματος στα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα και τη δέσμευση της Τουρκίας να προάγει το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων».

Κοντολογίς, εάν προκύπτει ένα συμπέρασμα από την παραπάνω έκθεση, τούτο αφορά, δίχως άλλο, το παράδοξο που προκύπτει από την ύπαρξη μίας χώρας ως υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ ενώ αυτή εξακολουθητικά δεν αναγνωρίζει την κυριαρχία ενός υφιστάμενου κράτους-μέλους της ΕΕ, της Κύπρου, παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα δύο μελών της ΕΕ, της Ελλάδας και της Κύπρου, απειλώντας τες συνάμα με παραβίαση και της κυριαρχίας τους, και απομακρύνεται παρά προσεγγίζει το κοινοτικό κεκτημένο σε σειρά τομέων συμπεριλαμβανομένων των πλέον θεμελιωδών αξιών της ΕΕ.

Παρακείμενο δε αυτού του παραδόξου βρίσκεται και το οξύμωρο της συνεχιζόμενης επιθυμίας της ΕΕ να προσεγγίσει την Τουρκία, σε μία -μάλλον απέλπιδα προσώρας- προσπάθεια μεταλαμπάδευσης σε αυτήν των αξιών και αρχών που τη διέπουν.

Όσο κι αν εκτιμάται όμως ότι «η ελπίδα πεθαίνει τελευταία», η διεύρυνση της απόστασης που χωρίζει το τουρκικό καθεστώς από τις ευρωπαϊκές αξίες είναι ορατή ακόμη και από όσους υπεραμύνονταν κατά το παρελθόν την ανάγκη ενσωμάτωσης της γείτονος στην ΕΕ.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε, νωρίτερα εφέτος, η Karoline Edtstadler, ομοσπονδιακή υπουργός της Αυστρίας, επί Ευρωπαϊκών θεμάτων και του Συντάγματος, τόνισε, μεταξύ άλλων: «... Η Αυστρία ήταν και θα παραμείνει απόλυτα ξεκάθαρη επί του ζητήματος. Δεν βλέπουμε την Τουρκία ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε τώρα ούτε στο μέλλον. Επειδή η Τουρκία απομακρύνεται από δυτικές αξίες. Ως προς αυτό υπήρξαμε σαφείς».

Αν όμως είναι όντως έτσι τα πράγματα, τότε προς τι η διατήρηση «ζωντανής» της ενταξιακής της  πορείας; Πόσο «αξίζει» για την ΕΕ η Τουρκία;