Παγκόσμιο εισόδημα και οικογενειακή ευθύνη!

Ανατρέπει τα δεδομένα η υποχρέωση του φορολογούμενου να προσκομίζει στοιχεία για το «παγκόσμιο» εισόδημα της… οικογένειάς του. Πώς τα δεσμά του γάμου γίνονται… δεσμά χρέους. Γράφει ο Χ. Τσέλιος.

Δημοσιεύθηκε: 7 Δεκεμβρίου 2012 - 07:43

του δικηγόρου Χαράλαμπου Τσέλιου

Παγκόσμιο εισόδημα και οικογενειακή ευθύνη!

Για ορισμένα πράγματα στη ζωή αξίζει να δίνουμε μάχες. Για άλλα πάλι όχι.

Η υπόθεση της «συλλογικής ευθύνης» και όσων αυτή μας θυμίζει ανήκει σίγουρα στην πρώτη κατηγορία.

Εσχάτως, μας προέκυψε στην ελληνική νομοθεσία και η καινοφανής έννοια του «παγκόσμιου εισοδήματος» και της «παγκόσμιας περιουσίας», ενώ δεν είναι σαφές τι ακριβώς εννοείται με αυτούς τους όρους. Κατά παράδοξο τρόπο, αυτοί οι οικονομικοί όροι εμφανίστηκαν με αρνητικό τρόπο σε δικονομική διάταξη. Συγκεκριμένα:

Ι. Το Δίκαιό μας βασίζεται στην αρχή της ατομικής ευθύνης, που σημαίνει ότι ευθυνόμαστε οι ίδιοι και μόνο για τις πράξεις και παραλείψεις μας και τις συνέπειές τους.

ΙΙ. Ανάμεσα στα άρθρα του Συντάγματος, που μάλιστα δεν επιδέχονται αναθεώρηση, είναι και το άρθρο 9Α, που ορίζει ότι «καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων, όπως νόμος ορίζει. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων διασφαλίζεται από ανεξάρτητη αρχή, που συγκροτείται και λειτουργεί όπως νόμος ορίζει».

ΙΙΙ. Ένα από τα βασικά νομοθετήματα της ελληνικής έννομης τάξης είναι και ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας. Αυτός διέπει τους όρους και τις προϋποθέσεις βάσει των οποίων εκδικάζονται οι λεγόμενες «διοικητικές διαφορές ουσίας» από τα διοικητικά δικαστήρια. Δηλαδή, διαφορές που έχει το κράτος με τους πολίτες.

Όπως και σε άλλους Κώδικες, έτσι και σε αυτόν προβλέπεται η δυνατότητα παροχής προσωρινής δικαστικής προστασίας, για τις περιπτώσεις όπου η προσφυγή του πολίτη (που είναι ένα από τα κύρια ένδικα βοηθήματα στο διοικητικό δίκαιο) δεν αναστέλλει αυτόματα (πράγμα που είναι και ο κανόνας, βέβαια) τη διαδικασία που έχει ξεκινήσει το δημόσιο σε βάρος του. Η αναστολή αυτή χορηγείται από το δικαστήριο, αν το τελευταίο κάνει δεκτό ένα ένδικο βοήθημα που λέγεται αίτηση αναστολής.

IV. Σχετικά πρόσφατα, τον Φεβρουάριο του 2012, ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων το άρθρο 12 του νόμου 4051. Το άρθρο αυτό πρόσθεσε στον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας μία προϋπόθεση ειδικά για τις φορολογικές και τελωνειακές διαφορές που, αν δεν τηρηθεί, τότε η άσκηση της αίτησης αναστολής, δηλαδή η προσπάθεια για προσωρινή δικαστική προστασία, είναι απαράδεκτη (δηλαδή άκυρη) και δεν εξετάζεται από το δικαστήριο.

Η προϋπόθεση αυτή είναι η υποχρέωση του διαδίκου, με το που θα υποβάλει στο δικαστήριο την αίτηση αναστολής, να συνυποβάλει και κατάλογο με το «παγκόσμιο εισόδημά του» από κάθε πηγή και την περιουσιακή του κατάσταση στην Ελλάδα και στην αλλοδαπή. Ο κατάλογος όμως δεν σταματάει εκεί, αλλά πρέπει να περιλαμβάνει τα ίδια ακριβώς στοιχεία (παγκόσμιο εισόδημα και παγκόσμια περιουσιακή κατάσταση) και για τη σύζυγο του αιτούντος αλλά και για τα τέκνα του.

V. Αισθάνομαι την υποχρέωση να σημειώσω για τη διάταξη αυτή τα εξής:

Η διάταξη παραβιάζει το άρθρο 9α του Συντάγματος και τον εκτελεστικό αυτού Νόμο (2472/1997) για την προστασία του πολίτη από την επεξεργασία των προσωπικών του δεδομένων. Οι διατάξεις για τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα έχουν ως σημείο αναφοράς τα δεδομένα συγκεκριμένου υποκειμένου. Όχι του ή της συζύγου του ούτε των τέκνων του. Υποκείμενο είναι πάντα συγκεκριμένο φυσικό πρόσωπο, δηλαδή κάποιος άνθρωπος στον οποίο αναφέρονται τα δεδομένα.

Σαφέστατα απαγορεύεται και στο Δημόσιο, όπως και σε οποιονδήποτε άλλον, να επεξεργάζεται τα προσωπικά μας δεδομένα. Οι διατάξεις υπέρ της προστασίας των προσωπικών δεδομένων δεν καταλαμβάνουν, όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής τους σχετικά με το Δημόσιο, αποκλειστικά και μόνο το πλαίσιο της ποινικής δικαιοσύνης, και συγκεκριμένα όταν οι δικαστικές και οι εισαγγελικές αρχές ερευνούν για τη βεβαίωση κακουργημάτων ή πλημμελημάτων που τελέστηκαν με δόλο.

Μάλιστα, ακόμα και η εξαίρεση αυτή των δραστηριοτήτων του κράτους στο πεδίο του Ποινικού Δικαίου από την προστασία προσωπικών δεδομένων, που είναι σχετικά πρόσφατη (προστέθηκε το 2007), έχει δεχθεί κριτική διότι υποστηρίζεται ότι περιορίζει ανεπίτρεπτα την εφαρμογή του άρθρου 9α του Συντάγματος. Σε κάθε περίπτωση, κανένα φορολογικό ή τελωνειακό θέμα δεν αναφέρεται στις εξαιρέσεις του πεδίου εφαρμογής του νόμου για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Οι τομείς της πολιτικής και διοικητικής δικαιοσύνης δεν καταλαμβάνονται από την εξαίρεση εφαρμογής του νόμου αυτού. Ως μόνος λόγος εξαιρέσεως, για την επεξεργασία μάλιστα ευαίσθητων δεδομένων, σε σχέση με φορολογία, αναφέρεται η άσκηση φορολογικού ελέγχου. Δηλαδή, η ενασχόληση του Δημοσίου με τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα συγκεκριμένου υποκειμένου - φυσικού προσώπου (και σε καμιά περίπτωση των μελών της οικογένειάς του) για φορολογικούς λόγους, επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση και μόνον εν τω γίγνεσθαι της ασκήσεως φορολογικού ελέγχου.

Πουθενά αλλού δεν αναφέρεται σε αυτόν τον νόμο ότι μπορεί το κράτος να ασχολείται με τα προσωπικά μας δεδομένα για φορολογικούς λόγους. Το συμπέρασμα είναι αυτονόητο: Η σχολιαζόμενη διάταξη του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας αντίκειται στο άρθρο 9α του Συντάγματος και στον εκτελεστικό αυτού νόμο. Δεν επιτρέπεται η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων ούτε του αιτούντος, πόσο μάλλον άλλου, άσχετου προσώπου, όταν κάποιος (ο αιτών) ζητάει προσωρινή δικαστική προστασία.

Ίσως εδώ κάποιος σκεφτεί να πει: Για ποια επεξεργασία γράφεις; Το δικαστήριο δεν θα βρει κάτι από μόνο του. Ο αιτών υποχρεώνεται από τον νόμο να του πάει όλα τα στοιχεία, και για τον ίδιο, και για τη σύζυγο και για τα παιδιά του. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι μια τέτοια σκέψη δεν ευσταθεί. Όταν απαγορεύεται κάποιος (εδώ το δημόσιο) να αναζητήσει από μόνος του και να επεξεργαστεί τα προσωπικά δεδομένα που αφορούν ένα πρόσωπο, πολύ περισσότερο απαγορεύεται να εξαναγκαστεί αυτό το πρόσωπο να τα πάει το ίδιο.

Διότι αποτελεί εξαναγκασμό, να σε υποχρεώσουν να πας την κατάσταση με το «παγκόσμιο εισόδημα» κ.λπ., αλλιώς το δικαστήριο δεν θα ασχοληθεί με το αίτημά σου. Θα μας χορηγούν δηλαδή το ερωτηματολόγιο και εμείς θα είμαστε υποχρεωμένοι να αποκαλύψουμε τα προσωπικά μας δεδομένα; Είναι και αυτός τρόπος παράνομης συλλογής προσωπικών δεδομένων.

Η διάταξη αυτή, υποχρέωσης υποβολής κατάστασης του «παγκόσμιου εισοδήματος» και της «παγκόσμιας περιουσίας» του αιτούντος και όλης του της οικογένειας, της γυναίκας του και των παιδιών του, για να εξεταστεί από το δικαστήριο η πιθανότητα, μήπως και τύχει αυτός ο άνθρωπος προσωρινής δικαστικής προστασίας σε επίπεδο διοικητικών δικαστηρίων ουσίας, προκαλεί κατάπληξη. Είναι πραγματικά απολυταρχικής εμπνεύσεως. Για να ψηφιστεί μια διάταξη νόμου απαιτείται αιτιολογική έκθεση.

Συγκεκριμένα, ο Κανονισμός της Βουλής των Ελλήνων ορίζει ότι τα νομοσχέδια και οι προτάσεις νόμων συνοδεύονται υποχρεωτικά από αιτιολογική έκθεση, που πρέπει να περιέχει τους λόγους και τους σκοπούς των προτεινόμενων ρυθμίσεων.

Ακόμα και οι τροπολογίες πρέπει να συνοδεύονται από σύντομη αιτιολογική έκθεση, όπου αναφέρονται οι λόγοι που, κατά τη γνώμη του προτείνοντος βουλευτή ή υπουργού, επιβάλλονται οι προτεινόμενες μεταβολές. Η σχολιαζόμενη διάταξη (άρθρο 12 Νόμου 4051/2012) δεν διαθέτει αιτιολογική έκθεση.

Όποιος ανατρέξει στην αιτιολογική έκθεση του νόμου 4051/2012, θα διαπιστώσει ότι αυτή σταματά στο άρθρο 7. Τα υπόλοιπα άρθρα αυτού του νόμου (8-12), μεταξύ των οποίων και το περί ου ο λόγος άρθρο 12, ψηφίστηκαν δίχως αιτιολογική έκθεση. Είδε το άρθρο αυτό η διεύθυνση επιστημονικών μελετών της Βουλής; Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή; Η επιτροπή οικονομικών υποθέσεων της Βουλής; Ποιος πρότεινε αυτήν τη διάταξη; Είναι μια διάταξη που καταργεί το σύστημα της ατομικής ευθύνης και εισάγει την «οικογενειακή ευθύνη» στο Δίκαιό μας…

Ποιος είναι σκοπός της; Δεν βλέπω άλλον παρά μόνο έναν: να μη χορηγείται αναστολή, αν έχει ο σύζυγος του φερόμενου σαν φορολογικά ή τελωνειακά υπόχρεου περιουσία, έτσι ώστε αυτός (ο σύζυγος δηλαδή του φερόμενου σαν υπόχρεου) να εξαναγκασθεί, υπό την αφόρητη πίεση της αναγκαστικής εκτέλεσης που θα κάνει το δημόσιο σε βάρος του συζύγου του, να πληρώσει αυτός αμέσως το φόρο του συζύγου του. Για τον οποίο φόρο μπορεί και παντελώς να αγνοούσε. Φαίνεται ότι το κράτος αποφάσισε να στραφεί κατά του θεσμού του γάμου.

Αντί για τα «δεσμά του γάμου» από εδώ και πέρα τα αντρόγυνα θα ενώνονται με τα «δεσμά του χρέους».

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.