14 προτάσεις για τη φορολογία εταιρειών

Πώς πρέπει να φορολογηθούν οι εταιρείες στην μετά ΚΒΣ εποχή. Οι τυπολατρίες και οι 14 άξονες για σύλληψη φοροδιαφυγής και δίκαιη κατανομή. Τα κίνητρα για τις συνεπείς επιχειρήσεις. Γράφει ο Π. Παντελής.

Δημοσιεύθηκε: 27 Σεπτεμβρίου 2012 - 07:45

του Παναγιώτη Παντελή*

Ο Κ.Β.Σ. και ο Κ.Φ.Ε. σήμερα αποτελεί ένα γραφειοκρατικό και τυπολατρικό νομοθετικό πλαίσιο το οποίο ουδόλως ανταποκρίνεται στην προσπάθεια των φορολογικών υπηρεσιών για την περιστολή της φοροδιαφυγής. Αυτό επαληθεύεται από το γεγονός ότι η φοροδιαφυγή συνεχώς αυξάνεται.

Οι συχνές τροποποιήσεις και συμπληρώσεις των διατάξεων έχουν σαν αποτέλεσμα να δημιουργούν πολυνομία και σύγχυση. Έτσι, το πολυδαίδαλο φορολογικό σύστημα καθίσταται ευάλωτο διότι αφενός οι φορολογικές αρχές δεν το γνωρίζουν απόλυτα και αφετέρου οι φορολογούμενοι για την πιο απλή υποχρέωση τους χρειάζονται την γνωμοδότηση ειδικού με άριστες γνώσεις.

Ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων (προεδρικό διάταγμα 186/1992) και ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος ν. 2238/1994 (προέρχεται από την κωδικοποίηση του ν. δ. 3323/55 και του νόμου περί νομικών προσώπων που έγινε το 1994) δεν βοηθούν τον υγιή ανταγωνισμό λόγω του ότι δεν προστατεύει τον νομοταγή και σωστό επιχειρηματία, λειτουργεί σαν φόβητρο για τον επιτηδευματία από τις συνέπειες μιας τυπικής παράβασης και σαν μέσο επιβολής προστίμων, δίνουν δε, την εντύπωση ότι οι διατάξεις έχουν νομοθετηθεί για εισπρακτικούς λόγους ή για διευκόλυνση της διαφθοράς.

Η αγορά επιζητά ένα δίκαιο πλαίσιο κανόνων το οποίο αφενός θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας χωρίς ασάφειες, στρεβλώσεις και γραφειοκρατικές διατάξεις, αφετέρου θα προάγουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και ειδικότερα θα εξυπηρετούν την πρωταρχική ανάγκη για την εδραίωση του υγιούς ανταγωνισμού πατάσσοντας την φοροδιαφυγή.

Η σωρευμένη εμπειρία των φορολογικών αρχών σε συνεργασία με τους παραγωγικούς (κοινωνικούς) φορείς δίνουν την δυνατότητα να επαναδιατυπωθούν οι φορολογικές διατάξεις έτσι ώστε να είναι απλές και κατανοητές. Η απλοποίηση θα αφορά τις διατάξεις για την φορολογία εισοδήματος, τον φόρο προστιθεμένης αξίας και:

1. Τις υποχρεώσεις των επιτηδευματιών για την διακίνηση των αγαθών,
2. Τον τρόπο της καταγραφής και απεικόνισης των οικονομικών δεδομένων που απαιτούνται για τον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης,
3. Τον τρόπο με τον οποίο θα διεξάγονται οι φορολογικοί έλεγχοι και
4. Τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις για την μη συμμόρφωση.

Γενικές Προτάσεις:

1. Τρόπος ελέγχου μικρών επιχειρήσεων που τηρούν βιβλία Α’ και Β’ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. με κύκλο εργασιών μέχρι 500.000 € (μόνο για εμπορικές, μεταποιητικές και αγροτικές επιχειρήσεις).

Οι επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας ως προς την διαδικασία του φορολογικού ελέγχου:
• Να μην εντάσσονται στο «δείγμα» των κατ’ έτος ελεγχόμενων επιχειρήσεων,
• Να μην εντάσσονται στους εκάστοτε αποφασιζόμενους τυχαίους φορολογικούς ελέγχους,
• Να μην εντάσσονται στους εκάστοτε αποφασιζόμενους κλαδικούς ελέγχους.

Να ελέγχονται:

• Με την μέσω TAXIS διασταύρωση στοιχείων, των περιοδικών δηλώσεων Φ.Π.Α., την υποβολή κατ’ έτος του πρώτου και τελευταίου Ζ της ταμειακής μηχανής (για

• Επαλήθευση του κύκλου εργασιών και των συγκεντρωτικών καταστάσεων των τιμολογίων.

• Με τον έλεγχο της διακίνησης των αγαθών (αποδείξεις λιανικής-τιμολόγια κλπ.),

• Να παρακολουθούνται αυστηρά κατά την υποβολή των δηλώσεων ΦΠΑ,

• Να γίνεται αυστηρός τακτικός έλεγχος αν παρατηρείται έστω και μια παράβαση.

Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται:
• Απαλλάσσονται εκατοντάδες στελέχη του ελεγκτικού μηχανισμού από τον έλεγχο αυτής της κατηγορίας των επιχειρήσεων.
• Η σε κάθε περίπτωση φορολογητέα ύλη κατά την εκτίμησή μας είναι σαφώς μικρότερη από τις μεγάλες πηγές φοροδιαφυγής.
• Η αυστηροποίηση των προστίμων και η στενή παρακολούθηση της υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ, η διασταύρωση και η ένταση των ελέγχων στην διακίνηση εκτιμούμε ότι θα παράξει καλύτερο αποτέλεσμα.
• Το εισόδημα αυτής της κατηγορίας των επιχειρήσεων αποφέρει κατά πολύ λιγότερα έσοδα από τον αποκρυβέντα ΦΠΑ. Δηλαδή, αν επιτευχθεί η διαφανής διακίνηση στις αγορές και πωλήσεις της επιχείρησης θα αποφέρει πολύ μεγαλύτερα φορολογικά έσοδα από το εισόδημα.

Οι δαπάνες

2. Αναμόρφωση της συλλογιστικής χαρακτηρισμού των δαπανών ως παραγωγικών. Οι καταγραφή των εκπιπτόμενων και μη δαπανών με την πάροδο των ετών έχει δημιουργήσει μια τεράστιου μεγέθους λίστα, άρα επιβάλλεται, σε κάθε περίπτωση, να εξετάζεται η παραγωγικότητα των δαπανών με βάση μιας περιοριστικής καταγραφής και αποσαφήνιση του ορισμού της παραγωγικότητας αυτών.

3. Να μην απορρίπτονται δαπάνες για τυπικούς λόγους (π.χ. μη καταβολή δημοτικού τέλους).

4. Εξομοίωση του καθεστώτος της ιδιόχρησης της επαγγελματικής στέγης των εμπορικών επιχειρήσεων με εκείνο του μεταποιητικού τομέα.

5. Καθιέρωση φορολογικού πιστοποιητικού και για τις επιχειρήσεις οι οποίες δεν ελέγχονται υποχρεωτικά από Ορκωτούς Λογιστές, δηλαδή για τις επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών από τις 500.001 έως τα 20 εκατομμύρια ευρώ. Οι πιστοποιημένοι Λογιστές – Φοροτεχνικοί να αναλάβουν την έκδοσή του με τους όρους και υποχρεώσεις που διέπουν το πιστοποιητικό που εκδίδουν οι Ορκωτοί Λογιστές.

6. Οι αλλαγές στην φορολόγηση των εισοδημάτων από Δ! πηγή να ισχύουν δύο έτη μετά την θέσπιση τους. Και γενικώς, κάθε νομοθετική αλλαγή να έχει ισχύ από την μεθεπόμενη διαχειριστική περίοδο.

7. Την αυστηρή δέσμευση της προβλεπόμενης από τον νόμο παραγραφής της υποχρέωσης διατήρησης των Βιβλίων και Στοιχείων, και να σταματήσει η συνήθης πρακτική των παρατάσεων με Υπουργικές Αποφάσεις.

8. Φορολογικές ελαφρύνσεις για συγχωνεύσεις μικρών επιχειρήσεων και κλιμάκωση των φορολογικών κινήτρων αναλόγως του αριθμού των συγχωνευομένων μικρών επιχειρήσεων.

9. Προώθηση της τεχνολογικής έρευνας με φορολογικά κίνητρα χωρίς να θεσπίζει διατάξεις οι οποίες στην πραγματικότητα τα αναιρούν στην πράξη.

10. Τα κέρδη που πραγματικά επενδύονται να απαλλάσσονται της φορολογίας.

11. Περιορισμός των προστίμων και προσαυξήσεων.

12. Φορολογικός έλεγχος όχι μόνο κατασταλτικός αλλά και συμβουλευτικός.

13. Επιχείρηση που προβαίνει σε συγχώνευση, ή μετατροπή, ή μεταβίβαση, ή πώληση όλου, μέρους ή κλάδου και υποβάλλει αίτημα ελέγχου, να υποχρεούται η φορολογική Αρχή στον έλεγχο σε διάστημα μέχρι 6 μήνες μετά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

14. Σύνδεση νεανικής επιχειρηματικότητας και φορολογικά κίνητρα μεταβίβασης παλαιών επιχειρήσεων, ανεξαρτητως βαθμού συγγένειας.

Φορολογικά κίνητρα για συνεπείς επιχειρήσεις

Σε επιχειρήσεις που δεν έχουν φορολογικές παραβάσεις κατά την τελευταία 3ετεία, προτείνουμε όπως κατά την κατάθεση της φορολογικής δήλωσης, να γίνεται ηλεκτρονική διασταύρωση για τη διαπίστωση τέτοιων φορολογικών παραβάσεων και αν από τον έλεγχο δεν προκύψει κανένα στοιχείο να θεωρείται η δήλωση ειλικρινής και η χρήση περαιωμένη.

* Σε περίπτωση τακτικού φορολογικού ελέγχου, να διενεργείται πρώτα πάντα έλεγχος της τελευταίας χρήσης. Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα των λογιστικών διαφορών που προσδιορίζει ο έλεγχος κυμαίνεται σε ποσοστό μέχρι 5% επί των συνολικών κερδών της επιχείρησης ή προκύπτει φόρος μέχρι 30.000 ευρώ, οι προηγούμενες ανέλεγκτες χρήσεις να θεωρούνται περαιωμένες ως ειλικρινείς.

* Στους συνεπείς φορολογούμενους - φυσικά και νομικά πρόσωπα - να παρέχεται έκπτωση σε ποσοστό 5%-10% του φόρου της συγκεκριμένης χρήσης.

* Να δίνεται η δυνατότητα δημιουργίας αφορολόγητου αποθεματικού από τα κέρδη της επιχείρησης για επενδύσεις.

Ληξιπρόθεσμες οφειλές από και προς το Δημόσιο

Ως γνωστό με τη § 9 του άρθρου 5 του Ν. 4047/2012 συμπληρώθηκε η διάταξη της § 8 του άρθρου 3 του N. 4038/2012 η οποία αναφέρει ότι δικαίωμα στη ρύθμιση των χρεών προς το Δημόσιο έχουν οι φορολογούμενοι «εφόσον δεν υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ όταν πρόκειται για φυσικά πρόσωπα και τις 75.000 ευρώ όταν πρόκειται για νομικά πρόσωπα» ειναι εμφανές οτι τα ορια αυτα πλεον δεν επαρκούν και θα πρεπει να αυξηθούν.

Επιπλέον, οι διατάξεις § 1 του άρθρου 2 του Κ.Β.Σ. ορίζουν την έννοια του επιτηδευματία χωρίς να εξετάζει το είδος του νομικού προσώπου (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) και αρκείται στη άσκηση δραστηριότητας η οποία αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος από εμπορική ή βιομηχανική ή βιοτεχνική ή γεωργική επιχείρηση ή από ελευθέριο επάγγελμα ή από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση.

Με βάση τα παραπάνω δεν γίνεται κατανοητή η διάκριση των φορολογουμένων που γίνεται από τη διάταξη και η άποψή μας είναι ότι το ποσό των 75.000 ευρώ ή και το διευρυμένο των 150.000 ευρώ να ισχύει γενικώς και αδιακρίτως για το σύνολο των επιτηδευματιών.

Επιπλεον προτείνουμε την θεσπιση μιας χρεωπιστωτικης καρτας μεταξυ της καθε επιχειρησης και του δημοσιου οπου θα μπορουν να συμψηφιζονται οι οποιες εκατερωθεν οφειλες ωστε να μην χρειαζεται να βγαινουν χρηματα ουτε απο το ενα ταμειο ουτε απο το αλλο.

Πλεονάσματα - Ελλείμματα Ταμείου

Με τις διατάξεις της § 2 του άρθρου 28 «θέματα φορολογικών ελέγχων» του ν. 3296/14-12-2004 καθιερώνεται ο υποχρεωτικός έλεγχος ταμείου και οι συνέπειες που επιφέρει η οποιαδήποτε διαφορά του. Η εφαρμογή της διάταξης, έως σήμερα, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα από πλευράς αύξησης της φορολογητέας ύλης και παράλληλα δεν έχει συνδράμει στην εξυγίανση των ισολογισμών των επιχειρήσεων.

Η μη αποδοτικότητα του ελέγχου των πλεονασμάτων – ελλειμμάτων ταμείου, επαληθεύεται άμεσα, με την εξέταση του πλήθους των παραβάσεων οι οποίες έχουν καταλογισθεί και το ύψος των προστίμων και φόρων που έχουν επιβληθεί, καλό θα είναι η διάταξη να καταργηθεί διότι, αφενός μεν δεν εκπληρώνει τους σκοπούς για τους οποίους θεσπίστηκε, αφετέρου δε, είναι δυνατόν να αποτελεί αιτία χρηματισμού και εκβιασμού.

Η επανεξέταση με στόχο την εξάλειψη του φαινομένου των πλεονασμάτων – ελλειμμάτων του ταμείου και την εξυγίανση των ισολογισμών επιχειρήσεων που τηρούν Γ κατηγορίας βιβλία του Κ.Β.Σ., θα πρέπει αρχικώς να λάβει υπόψη της την ανάγκη διόρθωσης των έως σήμερα διαφορών (θέσπιση μεταβατικών διατάξεων) και στη συνέχει να νομοθετήσει διατάξεις ελεγκτικών επαληθεύσεων.

Πρόταση για την μετά Κ.Β.Σ. εποχή

Ο τρόπος προσδιορισμού και φορολόγησης του εισοδήματος των επιχειρήσεων είναι ίδιος, ανεξάρτητα της κατηγορίας βιβλίων που τηρούνται. Επειδή η εξαγωγή των φορολογικών αποτελεσμάτων ενός επιτηδευματία, απαιτεί συγκεκριμένα λογιστικά γεγονότα που διέπονται από τις ίδιες φορολογικές διατάξεις ως προς την συμμετοχή τους ή μη στον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών, η απεικόνιση των δεδομένων να είναι ίδια (π.χ. καταστάσεις εσόδων – εξόδων).

Με τον τρόπο αυτό απλοποιείται μια επίπονη, δαπανηρή και τυπολατρική υποχρέωση των επιχειρήσεων να τηρούν λογιστικά κατάστιχα τα οποία. Με τον τρόπο που τηρούνται, δεν εξυπηρετούν την αναγκαιότητα των επιχειρήσεων για πληροφόρηση και εξαγωγή συμπερασμάτων (δηλαδή εφαρμογή λογιστικών μεθόδων τήρησης αναλόγως της ιδιομορφίας της).

Κατάργηση του Κ.Β.Σ. και αντικατάστασή του:

1. Από ένα νέο κώδικα ο οποίος θα καταγράφει με απλότητα και σαφήνεια τις υποχρεώσεις των επιτηδευματιών για την διακίνηση των αγαθών και την περιγραφή του είδους έτσι ώστε αποφεύγοντας την γραφειοκρατία και την πολυπλοκότητα να απλοποιηθεί η έκδοση τους και να διευκολυνθεί ο έλεγχος. Ο έλεγχος της διακίνησης θα έχει σαν αποτέλεσμα την, κατά ένα μεγάλο ποσοστό, περιστολή της φοροδιαφυγής. Να δοθεί ιδιαίτερο βάρος και στην λιανική πώληση χωρίς να παρεμποδίζεται η εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων,

2. Από ένα κώδικα του τρόπου καταγραφής των οικονομικών δεδομένων σε καταστάσεις εσόδων – εξόδων – απογραφών για την φορολογία εισοδήματος και ειδικών καταστάσεων στις οποίες καταχωρούνται οι λοιπές πράξεις που αφορούν λοιπά αντικείμενα φορολογικού ενδιαφέροντος (π.χ. αποσβέσεις, αυξήσεις κεφαλαίου για τον φόρο συγκέντρωσης, αναπροσαρμογή παγίων κ.τλ.) έτσι ώστε:

• Επιτυγχάνεται ο στόχος της απλοποίησης του τρόπου αποτύπωσης των δεδομένων (εύκολη τήρηση),
• Επιτυγχάνεται εύκολα και με απλό τρόπο ο προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης,
• Οι ελεγκτικές αρχές θα ωφεληθούν από την απλοποιημένη απεικόνιση των λογιστικών (φορολογικών) δεδομένων, διότι θα έχουν την δυνατότητα να αυξήσουν τον αριθμό των υπαλλήλων – ελεγκτών, οι οποίοι, λόγω της απλής μορφής των καταστάσεων και χωρίς ιδιαίτερη εξειδίκευση θα είναι σε θέση να πραγματοποιούν φορολογικούς ελέγχους.

3. Από ένα Κώδικα φορολογικών ελέγχων. Η δημιουργία ανεξάρτητων ελεγκτικών φορέων οι οποίοι θα διενεργούν τους παρακάτω ελέγχους:

α) Φορολογικός έλεγχος. Όλες οι επιχειρήσεις (εκτός αυτών που τηρούν βιβλία αγορών) θα ελέγχονται με ένα απλό τρόπο όπως ισχύει για τα βιβλία εσόδων – εξόδων. Δηλαδή ελέγχονται οι αγορές οι δαπάνες και τα έσοδα. Με τον τρόπο αυτό δεν απαιτούνται εξειδικευμένες ελεγκτικές γνώσεις.

β) Έλεγχος οικονομικών καταστάσεων (ισολογισμών) πραγματοποιούμενος μεσω ΓΕΜΗ δηλαδή έλεγχος των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού για την απεικόνιση της πραγματικής οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης με σκοπό την διασφάλιση των τρίτων έτσι ώστε οι οικονομικές καταστάσεις των επιχειρήσεων να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της νομοθεσίας.

γ) Διαχειριστικός έλεγχος. Αυτός να γίνεται από ορκωτούς λογιστές και έχει σχέση με τα συμφέροντα των μετόχων.

δ) Η υποβολή όλων των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων να παραλαμβάνεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών (Γ.Γ.Π.Σ., Δ.Ο.Υ.) με την προϋπόθεση ότι επισυνάπτεται ή καταχωρείται σε αντίστοιχο κωδικό της δήλωσης η πληρωμή προς τα Επαγγελματικά Επιμελητήρια.

Χρήση Φοροκάρτας

Η χρήση πλαστικού χρήματος φαίνεται ότι διευκολύνει το κράτος και τις τράπεζες, περισσότερο λόγω έλλειψης μετρητών στην αγορά παρά για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Άλλωστε, η εξόφληση φόρων μέσω πιστωτικών καρτών σε άτοκες δόσεις προϋποθέτει ότι επαρκεί το πιστωτικό όριο της κάρτας του φορολογούμενου.

* Ο κ. Π. Παντελής είναι Πρόεδρος του Ελληνοιταλικού επιμελητηρίου και φορολογικός σύμβουλος του επαγγελματικού επιμελητηρίου Αθηνών για την φορολογική μεταρρύθμιση.

**Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.