Κύπρος:Τα ντεσού στο πρόγραμμα σταθερότητας

Στερείται ρεαλισμού και αποτελεσματικότητας το Πρόγραμμα Σταθερότητας 2012-2015 που ετοίμασε η κυβέρνηση. Τι πιστεύει ο τ. διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου και τ. υπ. Οικονομικών Χ. Χριστοδούλου.

Δημοσιεύθηκε: 10 Μαΐου 2012 - 07:47

του Χριστόδουλου Χριστοδούλου*

Κύπρος:Τα ντεσού στο πρόγραμμα σταθερότητας

Θα ήταν, τουλάχιστον, αφελές να αποδεχθεί κανείς ως επαληθεύσιμα τα στοιχεία που περιέχονται στο νέο πρόγραμμα σταθερότητας, το οποίο ετοίμασε για υποβολή στην Ευρωπαϊκή Ένωση το Υπουργείο Οικονομικών.

Ένα πρόγραμμα το οποίο καλύπτει την κρίσιμης σημασίας για την εξέλιξη της κυπριακής οικονομίας τετραετία 2012 μέχρι 2015.

Αναμφίβολα οι εκτιμήσεις του αρμόδιου Υπουργείου εδράστηκαν στα σενάρια και τις υποθέσεις που συνδέονταν με τα μέτρα, τα οποία η κυβέρνηση εισηγήθηκε και η Βουλή αποδέχτηκε ή ενέκρινε τον περασμένο Δεκέμβριο, στοχεύοντας στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους, της ανεργίας και του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών.

Τα εν λόγω μέτρα, τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο σφοδρών αντιπαραθέσεων μεταξύ κοινωνικών εταίρων και κράτους, στόχευσαν επίσης στη σταδιακή έξοδο από την ύφεση και την ανελικτική μεγέθυνση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.

Δεν είναι, παραταύτα, λίγοι εκείνοι οι οποίοι αμφισβήτησαν την αποτελεσματικότητα των αποφασισθέντων μέτρων. Ακόμη και τη ρεαλιστικότητά τους. Για πολλούς και σοβαρούς λόγους, οι οποίοι συνάπτονταν με την ορθολογική ανατομία των κοινωνικοοικονομικών δεδομένων και τη συνάρτησή τους με τον πρόδηλο ετεροχρονισμό τους.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση Χριστόφια αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά, στην τετραετία που διαχειρίζεται τα οικονομικά πράγματα του τόπου, ότι παραμένει διαζευγμένη από την πραγματικότητα. Ότι διαπνέεται από ευσεποθισμό και διακατέχεται από ουτοπίες. Αλλά και από ιδεοληψίες και ξεπερασμένα δόγματα διαπνέεται όταν καταρτίζει προγράμματα, όταν θέτει στόχους, όταν χαράσσει πολιτική.

Θα ήταν, ίσως, άδικο να της καταλογίσουμε κακή πρόθεση ή να της προσδώσουμε κίνητρα υστερόβουλα. Κανένας, όταν ασκεί πολιτική εξουσία, δεν επιδιώκει να αποτύχει. Ουδείς επιθυμεί να ταυτισθεί με την πολιτική φθορά των δυσμενών συνεπειών που συνεπάγεται η εσφαλμένη διαχείριση των υποθέσεων του κράτους και των θεμάτων που συναρτώνται με την ευημερία και την εθνική και φυσική επιβίωση του λαού.

Όμως, και τα άτομα και οι οργανώσεις, και οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις, βεβαίως, εκ των αποτελεσμάτων κρίνονται και ουχί εκ των προθέσεών τους. Με βάση την αποτίμηση των επιτευγμάτων τους αξιολογούνται και ουχί εκ των οποιωνδήποτε καλόπιστων ή αναξιόπιστων, εύστοχων ή άστοχων, ρεαλιστικών ή εξωπραγματικών τους διακηρύξεων.

Ιδιαίτερα, μάλιστα, στο ζωτικό τομέα της οικονομίας, όπου ο λαός καθημερινώς αισθάνεται την καλυτέρευση ή τη χειροτέρευση της διαβίωσής του, τα πράγματα ούτε να αποσιωπηθούν είναι δυνατόν ούτε να αποκρυβούν. Μπορούν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα να γίνουν αποδεκτά ως αναπόδραστα απότοκα δυσμενών συγκυριών ή απρόβλεπτων συμβάντων.

Στην περίπτωση της διακυβέρνησης Χριστόφια, η οικονομία του τόπου δεν ατύχησε απλώς.
Κυριολεκτικά εδεινοπάθησε. Και εξακολουθεί να πορεύεται από το κακό στο χειρότερο. Με οδυνηρές επιπτώσεις και στο βιοτικό επίπεδο του λαού και στην πορεία του μεγάλου εθνικού μας θέματος.

Ο Πρόεδρος Χριστόφιας αποδεικνύεται κυριολεκτικά ένας μοιραίος Πρόεδρος. Ένας Πρόεδρος που διέψευσε τις προσδοκίες και των φανατικών του οπαδών και των περιστασιακών ψηφοφόρων του. Όλων όσοι από άγνοια ή από ελατήρια συνηρτημένα με την πάντοτε επιθυμητή πολιτική αλλαγή επιζητούν το ενδεχομένως καλύτερο, ακόμη και μέσα από το άγνωστο, το αδοκίμαστο και το θεωρητικά ωραιοποιημένο.

Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια κρίνεται, αξιολογείται και αποτιμάται η καταστροφική οικονομική πολιτική της διακυβέρνησης της τελευταίας τετραετίας. Μιας διακυβέρνησης που πλεόνασε σε ευαγγελικές υποσχέσεις, σε εύφορες εξαγγελίες και σε παραπλανητικές ωραιοποιήσεις. Ακόμη κι όταν τα αποτελέσματα βοούσαν και εξέπεμπαν κραυγαλέα την αποτυχία είτε λόγω απραξίας και απαθούς θέασης ή προδήλως λανθασμένης πρακτικής.

Από το υψαυχενικό και αλησμόνητο, πλέον, «η κυπριακή οικονομία είναι άτρωτη και θα παραμείνει αλώβητη από την παγκόσμια κρίση» του Προέδρου Χριστόφια και του τότε Υπουργού του των Οικονομικών κ. Σταυράκη, φθάσαμε πριν ένα χρόνο στην πλήρη απόγνωσης και οδυρμού ομολογία του ιδίου του Προέδρου ότι «η κυπριακή οικονομία καίγεται και μαζί μ’ αυτή καιγόμαστε κι εμείς».

Και, αληθώς, τα σχόλια περιττεύουν ως πλεονάζοντα. Αφού τα δεδομένα είναι αδιαμφισβήτητα και τα πράγματα ομιλούν αφ’ εαυτών. Μόνον αφελείς ή ιδεοντολογικά αλλήθωροι ή εκ κομματικής αχρωματοψίας πάσχοντες θα ήταν δυνατόν να τα βλέπουν ή να τα ερμηνεύουν διαφορετικά. Ατυχώς και, δυστυχώς, συνάμα.

Ο φόβος του Μηχανισμού Στήριξης

Αλλά, ήδη, βρισκόμαστε στα πρόθυρα του Μηχανισμού Στήριξης. Στην πραγματικότητα ένα βήμα πριν από τον γκρεμό. Με τα οδυνηρά μέτρα που υιοθετήθηκαν πριν από τρεις μήνες, με τρία ολόκληρα χρόνια καθυστέρηση, να αποτυγχάνουν και πάλιν, σύμφωνα με τις μέχρι τούδε ενδείξεις, να ανακόψουν την κατολίσθηση, να σημάνουν την ανάκαμψη και την έναρξη της οικονομικής και κοινωνικής ανέλιξης.

Μετά την αύξηση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας από 15% σε 17%, την υποχρεωτική εισφορά των μισθωτών που κυμαίνεται γύρω στο 2%, την παγοποίηση των αυξήσεων των μισθών και των προσαυξήσεων, την αναστολή της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής, την επιβολή ετήσιου εταιρικού τέλους εκ 350 ευρώ, την επιβολή μορατόριουμ στις προσλήψεις στον ευρύ κρατικό τομέα για μια διετία, η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί. Δεν έχει καν διαφοροποιηθεί.

Κρίνοντας, πάντοτε, με βάση το τετραετές πρόγραμμα σταθερότητας, θεωρούμε ότι τα δημόσια οικονομικά δεν έχουν στοιχειωδώς καλυτερεύσει. Στοχεύεται για φέτος δημοσιονομικό έλλειμμα 2,7%, από 6,4% που ήταν το 2011. Ως αποτέλεσμα των προαναφερθέντων μέτρων «δραστικής» βελτίωσης των δημόσιων οικονομικών και της σύνολης οικονομίας.

Κι όμως, το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, το δημοσιονομικό έλλειμμα έχει μείνει στα επίπεδα του περσινού πρώτου τριμήνου, ενώ το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί. Η ανεργία και ο πληθωρισμός έχουν επίσης αυξηθεί, η πρώτη μάλιστα σε επίπεδα πρωτόγνωρα για την Κύπρο, ενώ ο ρυθμός της οικονομικής ανάπτυξης προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω, επιβεβαιώνοντας την κατάσταση της ύφεσης, στην οποία η οικονομία μας έχει περιπέσει τα τελευταία χρόνια.

Είναι πέραν από φανερό, ότι η κυβέρνηση έχει για μια ακόμη φορά αποτύχει να προσεγγίσει με τόλμη, ρεαλισμό, συνέπεια και αποφασιστικότητα την οικονομική μας κατάσταση. Στον τομέα των δημόσιων οικονομικών τα μέτρα αποδεικνύονται απρόσφορα ως προς την αύξηση των εσόδων, ενώ οι μη παραγωγικές, ανελαστικές δαπάνες δεν έχουν δραστικά περιορισθεί ή ασήμαντα έχουν μειωθεί.

Ίσως και να έχουν αυξηθεί λόγω των γενναιόδωρων παροχών στους λεγόμενους πολιτικούς πρόσφυγες λαθρομετανάστες και της δωρεάν, κατά σκανδαλώδη προτεραιότητα, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των «αδελφών» τουρκοκυπρίων, που υπερβαίνουν τα εβδομήντα εκατομμύρια ευρώ.

Το πρόγραμμα σταθερότητας πάσχει και από την προκλητική ασυνέπεια των κυβερνώντων και τη μεταπτωτική συμπεριφορά της νομοθετικής εξουσίας. Ενώ έχει αποφασισθεί μορατόριουμ προσλήψεων στον ευρύ κρατικό τομέα, εν τούτοις, προτού παρέλθουν τρεις μήνες, η κυβέρνηση ζητεί το ξεπάγωμα και την πλήρωση 650 κενών θέσεων και την πρόσληψη τριακοσίων περίπου έκτακτων υπαλλήλων. Από δικαιολογίες και υποστηρικτικά επιχειρήματα είμαστε ακτύπητοι, όπως λέει και ο Πρόεδρος Χριστόφιας. Ενώ τρεις μέχρι πέντε χιλιάδες κρατικοί υπάλληλοι, κατά γενική παραδοχή, είναι πλεονάζοντες.

Είχαμε όμως και το πρόσφατο πασχαλινό επίδομα των 20 – 25 εκατομμυρίων ευρώ, την ανέγερση της αίθουσας πολυτελών δεξιώσεων στο προεδρικό των 5 περίπου εκατομμυρίων ευρώ και την επανέγκριση για το λεγόμενο μέγαρο μουσικής και πολιτισμού των δεκάδων εκατομμυρίων. Και αυτά όλα ενώ ο λαός καλείται σε λιτότητα, αναγκάζεται να συνεισφέρει στα δημόσια οικονομικά για να σώσει την οικονομία και υφίσταται τη μείωση του βιοτικού του επιπέδου.

Αυτή η κυβέρνηση δεν διαθέτει ούτε όραμα ούτε προοπτική. Αλλά ούτε και στοιχειώδη ρεαλισμό. Ενώ έχει ανάγκη εσόδων, ηθικολογεί απαγορεύοντας την ίδρυση καζίνου, τελώντας εν γνώσει ότι οι Ελληνοκύπριοι τζογαδόροι είτε μεταβαίνουν στα κατεχόμενα είτε παίζουν τεράστια ποσά στα μικροκαζίνα που κατάκλυσαν κάθε γωνιά και κάθε συνοικία της Κύπρου.
Με το κράτος θεατή, χωρίς να εισπράττει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ως έσοδα από φορολογία που δικαιούται και οφείλει να επιβάλει.

Με αυτά τα δεδομένα το νέο προτεινόμενο πρόγραμμα σταθερότητας δεν προβλέπεται να περισώσει τα πράγματα. Αντίθετα, με τον ασυγχώρητο ετεροχρονισμό του και την πρόωρη έναρξη της προεδρολογίας, είτε θα συρθούμε άκοντες προς τον μηχανισμό στήριξης είτε θα αναγκασθούμε να υποστούμε νέες, πιο οδυνηρές θυσίες, με πρόσθετες περικοπές απολαβών και μεγαλύτερες φορολογίες.

Υπάρχει ακόμη ελπίδα σωτηρίας; Οπωσδήποτε ναι. Αλλά με τη δογματική προκατάληψη και την ιδεοληψία, που διαχέουν την πολιτική του Προέδρου Χριστόφια και του κυβερνώντος ΑΚΕΛ, οι ελπίδες δεν έχουν, δυστυχώς, ερείσματα. Ίδωμεν.

*Ο κ. Χρ. Χριστοδούλου έχει διατελέσει διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας και Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου.

** To άρθρο έχει δημοσιευθεί στο κυπριακό οικονομικό περιοδικό EUROΚΕΡΔΟΣ

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.