ΧΑΚ: Ο «ναός του καπιταλισμού»

Ο Γενικός Διευθυντής του κυπριακού χρηματιστηρίου κ. Νώντας Μεταξάς τάραξε τα νερά διαφωνώντας με τον τέως υπουργό Οικονομικών και αφήνοντας κάμποσες... μπηχτές για τον τρόπο ιδιωτικοποίησης του ΧΑΚ.

Δημοσιεύθηκε: 12 Μαρτίου 2012 - 07:47

Τελ. Ενημ.: 9 Μαρτίου 2012 - 20:10

του κ. Νώντα Μεταξά

Λένε ότι το χρηματιστήριο είναι ο Ναός του Καπιταλισμού. [“Εξήγησα στον Πρόεδρο (σημ.: Πρόεδρο της Δημοκρατίας) ότι το χρηματιστήριο είναι ο Ναός του Καπιταλισμού (Χαρ. Σταυράκης, πρώην υπουργός Οικονομικών)”.]

Από το Λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη:

Ναός: 1. (στον Χριστιανισμό) Ο τόπος λατρείας του Θεού και τελέσεως των μυστηρίων… 2. (γενικά) Ο τόπος όπου ασκείται η θρησκευτική λατρεία… 3. (ειδικότερα στην ελληνική και στη ρωμαϊκή αρχαιότητα) Οικοδόμημα αφιερωμένο στη λατρεία του Θεού ή ηρώων, και ιδιαίτερα το εσωτερικό του οικοδομήματος αυτού, όπου και βρισκόταν το άγαλμα του λατρευομένου… 4. (…)Κάθε χώρος που θεωρείται σύμβολο συγκεκριμένης κοινωνικής δραστηριότητας: της τέχνης, της επιστήμης (το πανεπιστήμιο), της Θέμιδας (το δικαστήριο), του ποδοσφαίρου (το στάδιο Γουίμπλεϊ του Λονδίνου…

Χρηματιστήριο: ο χώρος στον οποίο γίνονται σε καθημερινή βάση αγοραπωλησίες αξιών (μετοχών, ομολόγων), εμπορευμάτων κι ο οργανισμός που διοργανώνει…

Διαβάζοντας, λοιπόν, κανείς προσεκτικά τους πιο πάνω ορισμούς, σε κανέναν από αυτούς δεν μπορεί να βρει κάποια τεκμηρίωση ότι το χρηματιστήριο είναι ναός του καπιταλισμού. Το χρηματιστήριο είναι μία αγορά ρυθμιζόμενη με αυστηρούς κανόνες, όπου η προσφορά για έναν τίτλο ή παρεμφερές χρηματοοικονομικό μέσο βρίσκει τη ζήτηση, και αντίστροφα.

Με τη λογική να θεωρείται το χρηματιστήριο ναός, αν δούμε άλλες αγορές π.χ. αγορά όπου πωλούνται ψάρια, τότε αυτή θα ήταν ο Ναός των Ψαριών, ή η φρουταγορά θα ήταν ο Ναός του Φρούτου, και στη μεταφορική έννοια - θα ήμασταν γεμάτοι από ναούς όλων των ειδών.

Το πανεπιστήμιο, που δημιουργεί τέχνες και επιστήμες, ΝΑΙ είναι Ναός της Γνώσης, το δικαστήριο δικαιοσύνη και ΣΩΣΤΑ είναι ο Ναός της Θέμιδας, το στάδιο Γουέμπλεϊ που αναφέρει το λεξικό Μπαμπινιώτη προσφέρει μοναδικό ποδόσφαιρο και ΝΑΙ μπορεί να είναι Ναός του Ποδοσφαίρου - όχι όμως το στάδιο μιας μικρής επαρχιακής ομάδας.

Τι ρόλο έχει το χρηματιστήριο; Ιδανικά να διοχετεύσει το χρήμα σε αναπτυξιακές δραστηριότητες. Να δώσει την ευκαιρία στον κάθε πολίτη να συμμετάσχει στην ιδιοκτησία μεγάλων παραγωγικών μονάδων. Στον κάθε πολίτη ελεύθερα και με συγκεκριμένους κανόνες.

Ας πούμε για μία υποθετική περίπτωση, ότι το κράτος θέλει να αντλήσει κεφάλαια για να αναπτύξει ένα συγκεκριμένο τομέα π.χ. τον τομέα ηλεκτρισμού - ενέργειας. Αντί να ζητά από ένα μεγάλο επενδυτή, μπορεί να προσφέρει στον απλό πολίτη μετοχές και να έχει στο μερίδιο αυτό τα κέρδη (αν υπάρξουν).

Αλλά κι ο θεσμικός επενδυτής, αν αγοράσει ένα μεγάλο μέρος, θα επιδιώξει με κάποιον τρόπο να διαθέσει σταδιακά ένα κομμάτι τους σε άλλους επενδυτές (μικρότερους). Χωρίς το χρηματιστήριο αυτά δεν γίνονται. Άραγε, δε, τι πιο ορθολογιστικός τρόπος υπάρχει για συμμετοχή του πολίτη και των εργαζομένων στην παραγωγική διαδικασία; Τρόπος που αξιοποιήθηκε από πολλά κράτη με σοσιαλιστικά συστήματα.

Λέγεται ότι πολλά χρηματιστήρια (όχι όλα) στην Ευρώπη είναι ιδιωτικά. Ας το δούμε λίγο. Στις περισσότερες χώρες αυτά ελέγχονται από μεγάλες τράπεζες και οι τράπεζες αυτές ελέγχονται από το κράτος. Για απλό λόγο δεν θέλω να αναφέρω παραδείγματα χωρών ακόμα και πολύ κοντά μας, που λένε ότι το χρηματιστήριό τους είναι ιδιωτικό, όπου όμως μόλις αλλάζει μετά από εκλογές μία κυβέρνηση αλλάζει και η διοίκησή του και η διεύθυνσή του.

Άλλωστε, είναι γνωστές οι προσπάθειες της γαλλικής κυβέρνησης όταν θα γινόταν η συνένωση του Euronext με εκείνο της Νέας Υόρκης. Πόσες φορές η αγγλική κυβέρνηση παρενέβη να... γλιτώσει το Χρηματιστήριο του Λονδίνου από ξένους; Ας μελετήσει κάποιος τη μετοχική δομή του Χρηματιστηρίου του Λουξεμβούργου.

Κι επειδή αυτά μπορεί να παρεξηγηθούν, διευκρινίζω ότι κανένας δεν μπορεί να είναι εναντίον της ιδιωτικοποίησης - μετοχοποίησης αν αυτή γίνεται μέσω των ορθών διαδικασιών, που να διασφαλίζονται εθνικά συμφέροντα μιας χώρας.

Πιστεύω ότι θα βοηθήσει εδώ αν αναφερθούν οι δηλώσεις του αναπληρωτή προέδρου μεγάλου κόμματος, όσον αφορά το θέμα των επενδύσεων ξένων σε κυπριακές τράπεζες. “Είμαι ανήσυχος για το βαθμό συμμετοχής ξένων κρατών ή επενδυτών στο μετοχικό κεφάλαιο κυπριακών τραπεζών” (εφημερίδα Φιλελεύθερος, 2/3/2012).

Στην ίδια στήλη αναφέρεται: “Υπέδειξε ότι γι’ αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις σε εθνικό επίπεδο, διότι ως μικρή χώρα αναπόφευκτα θα έχουμε εξαρτήσεις. Άφησε να εννοηθεί ότι ο βαθμός παρέμβασης των ξένων επενδυτών και κρατών στις κυπριακές τράπεζες θα πρέπει να είναι περιορισμένος ώστε να προστατευτούν εθνικά συμφέροντα. Παρά ταύτα, ξεκαθάρισε ότι δεν τον φοβίζουν οι ξένοι επενδυτές…”. Αυτά ισχύουν και για το κυπριακό χρηματιστήριο!

Τα χρηματιστήρια που αλλάζουν οργανωτικές ή διοικητικές δομές έγιναν -κι αυτό μπορεί εύκολα να αποδειχθεί- αφού εκδόθηκαν μετοχές γι’ αυτά κι οι τίτλοι τους υπήρξαν εμπορεύσιμοι στα ίδια. Δεν έγιναν μέσω ξεπουλημάτων ή προσφορών. Και στη μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου έγινε αυτό ήταν καταστροφικό για την οικονομία της. Ας το μελετήσουν οι αρμόδιοι.

Όσον αφορά δε την τιμή που θα προσφερθεί σε έναν οργανισμό όπως το χρηματιστήριο, υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι αποτίμησης της αξίας του. Φανταστείτε, υποθετικά -το αναφέρω απλώς, έτσι-, περίπτωση ενός τέτοιου οργανισμού να προσφέρεται σε ίση τιμή με αυτήν του αποθεματικού του. Τι κάνουμε, δηλαδή; Χαρίζουμε. Άλλο η ιδιωτικοποίηση και άλλο το χάρισμα. Δύο έννοιες τελείως διαφορετικές.

Είμαστε δε στον 21ο αιώνα. Όλοι επιμένουν για τα δικαιώματα των εργαζομένων σε τέτοιες περιπτώσεις. Υπάρχει και ανάλογη ευρωπαϊκή οδηγία. Τι γίνονται αυτά;

Κλείνοντας, θα ήθελα να σχολιάσω το χαρακτηρισμό ναός του καπιταλισμού, που αποδόθηκε στο χρηματιστήριο και με τον οποίο άρχισα τη δήλωσή μου. Είναι το χρηματιστήριο ναός του καπιταλισμού; Προσωπικά διαφωνώ. Το χρηματιστήριο, οποιοδήποτε χρηματιστήριο, παρέχει το μηχανισμό όπου η ζήτηση και η προσφορά για τίτλους και για άλλα χρηματιστηριακά προϊόντα συναντώνται. Το χρηματιστήριο λειτουργεί με αυστηρούς κανόνες και διαφάνεια.

Ο ναός είναι τόπος δόξας. Όπου δοξάζεται ο ένας ή ο άλλος θεός. Το χρηματιστήριο, οποιοδήποτε χρηματιστήριο, ΔΕΝ δοξάζει τον καπιταλισμό. Υπάρχουν χώρες σοσιαλιστικές, με πολύ ανεπτυγμένα χρηματιστήρια. Άραγε, το Χρηματιστήριο της Σαγκάης είναι ο ναός του καπιταλισμού στην Κίνα; Για όνομα του Θεού!

* Ο κ. Νώντας Μεταξάς είναι Γενικός Διευθυντής του κυπριακού χρηματιστηρίου.

** Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην κυπριακή πολιτική εφημερίδα «Σημερινή», με τίτλο «Ο ναός του καπιταλισμού».

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.