Τράπεζες: Ομολογιούχοι Vs μέτοχοι, σημειώσατε 2

Πώς οι μέτοχοι των τραπεζών «προτιμήθηκαν» σε βάρος των επενδυτών της δευτερογενούς αγοράς ελληνικών ομολόγων. Ή διαφορετικά, μια άλλη εκδοχή γιατί «έκλεισε» η δευτερογενής αγορά για την Ελλάδα. Γράφει ο Δημ. Σκαλαίος.

Δημοσιεύθηκε: 8 Φεβρουαρίου 2012 - 07:50

του Δημήτρη Σκαλαίου*

Τράπεζες: Ομολογιούχοι Vs μέτοχοι, σημειώσατε 2

Διαβάζοντας στον πρόσφατο τύπο για τα διάφορα σενάρια αντιμετώπισης των ιδιωτών επενδυτών που εξετάζει το Υπουργείο Οικονομικών εν όψει της συμφωνίας PSI, προκάλεσε εντύπωση το «μένος» της ηγεσίας του υπουργείου για τους επενδυτές της δευτερογενούς αγοράς κρατικών ομολόγων.

Αναφορικά με τον χειρισμό των φυσικών προσώπων που επένδυσαν της οικονομίες τους σε κρατικά ομόλογα, διαχωρίζονται αυτοί που επένδυσαν στην πρωτογενή αγορά από αυτούς της δευτερογενούς αγοράς που… κερδοσκοπούσαν. Διερωτάται έτσι κανείς: Τις οικονομίες τους δεν επένδυσαν και οι μεν και οι δε; Με ποιο κριτήριο οι μεν είναι επενδυτές, ενώ οι δε κερδοσκόποι;

Η υπεραπλουστευμένη και στρεβλή απάντηση που υιοθετούν στελέχη της ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών είναι η διαφορά στην τιμή αγοράς των ομολόγων.

Οι πρώτοι, της πρωτογενούς αγόρασαν στην ονομαστική αξία, δεδομένου ότι την εποχή έκδοσης κανείς δεν ανέμενε χρεοκοπία, ενώ οι δεύτεροι αγόρασαν σε τιμές σημαντικά χαμηλότερες της ονομαστικής αξίας, δεδομένου ότι επένδυσαν εν μέσω χρεοκοπίας και την στιγμή που κανένας δεν «ακουμπούσε» ελληνικά ομόλογα.

Οι χαμηλές τιμές όμως πως προέκυψαν; Τις πέτυχαν οι επενδυτές της δευτερογενούς αγοράς κρυφά, με αδιαφανή τρόπο, κάποια εσωτερική πληροφόρηση, ειδικούς όρους εξασφάλισης (βλ. δανειακή σύμβαση μνημονίου) ή απλά αγόρασαν στις επικρατούσες τιμές της αγοράς;

Είναι αναμφίβολο ότι οποιαδήποτε συμφωνία PSI θα πρέπει να προστατεύει τους ιδιώτες επενδυτές ομολόγων, και λόγω δικαιοσύνης σε σχέση με τις καταθέσεις, αλλά και επειδή τα φυσικά πρόσωπα μπορούν και πάλι να αποτελέσουν σημαντική πηγή χρηματοδότησης της χώρας, οπότε πολύ ορθά το υπουργείο εξετάζει διάφορες λύσεις για τα φυσικά πρόσωπα.

Δεν συναισθάνεται, ωστόσο, ο Υπουργός Οικονομικών ότι βασικός λόγος της κρίσης δανεισμού που πλήττει την χώρα, είναι ότι μετά το 2009 «έκλεισε» χάρη στους ατυχείς χειρισμούς του προκατόχου του, η δευτερογενής αγορά ελληνικών κρατικών ομολόγων;

Δεν συναισθάνεται η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών, ότι εάν οι ιδιώτες επενδυτές τόσους μήνες δεν είχαν αποθαρρυνθεί, αλλά επένδυαν μέρος των οικονομιών τους στην δευτερογενή αγορά εκμεταλλευόμενοι τις καλύτερες αποδόσεις, αντί να βγάζουν τα χρήματα τους στο εξωτερικό λόγω της ανασφάλειας, το spread θα ήταν σημαντικά χαμηλότερο, και η Ελλάδα θα μπορούσε να δανείζεται φθηνότερα με αποτέλεσμα τα μεγάλα ποσά που δαπανά η χώρα την τελευταία διετία σε τόκους ομολόγων να είναι χαμηλότερα; (αναφέρομαι κυρίως στις βραχυπρόθεσμες εκδόσεις των 6-12 εβδομάδων που συνεχίζουν να εκδίδονται και απορροφώνται από τις τράπεζες).

Δεν συνειδητοποιεί η κυβέρνηση ότι απλά, η ομαλή λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς ομολόγων – προφανώς με συμμετοχή επενδυτών με στόχο καλύτερες αποδόσεις – έχει οφέλη για την Ελλάδα και ότι ο χαρακτηρισμός των επενδυτών της δευτερογενούς αγοράς ως κερδοσκόπων, είναι επικίνδυνος για την δυνατότητα να δανείζεται η Ελλάδα στο μέλλον;

Τόση άγνοια κεφαλαιαγορών σε κυβέρνηση και οικονομικό επιτελείο;

Αντίθετα απορίες προξενεί η αντιμετώπιση των μετόχων των Ελληνικών τραπεζών (μικρών και κυρίως μεγάλων) από το Υπουργείο Οικονομικών. Αφού επί μήνες δήλωναν κυβέρνηση και Υπουργός Οικονομικών, ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα γίνει με κοινές μετοχές (όπως στις ΗΠΑ, την Γαλλία κ.λπ.), κάτι το οποίο μοιραία – αλλά δίκαια – οδήγησε τις μετοχικές αξίες των ελληνικών τραπεζών στα τάρταρα (ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότερες έχουν σήμερα αρνητική καθαρή θέση αν ληφθούν υπόψη επισφάλειες και PSI), τώρα μετά την πρόσφατη διαρροή νέων σεναρίων για κοινές άνευ ψήφου, προνομιούχες κλπ, δηλαδή «τζάμπα» ή επιδοτούμενο μετοχικό κεφάλαιο, «κάποιοι» πέτυχαν αποδόσεις >100% μέσα σε λίγες μέρες.

Ερωτάται έτσι εύλογα ο φορολογούμενος που πληρώνει τελικά την ανακεφαλαιοποίηση: Γιατί να μην τιμωρηθούν οι βασικοί μέτοχοι των τραπεζών για την αρνητική πορεία των εταιριών τους; Ποιος ενέκρινε την υπερβολική πιστωτική επέκταση της τελευταίας 10ετίας προωθώντας την παράλληλα με επιθετική διαφήμιση; Ποιος ευθύνεται για τα χαμηλότοκα – χωρίς ουσιαστική αξιολόγηση δάνεια σε εταιρίες, επειδή απλά γνωρίζουμε τον ιδιοκτήτη και είναι σοβαρός; (σοβαροφανής μήπως;)

Ποιος είναι υπεύθυνος για την φούσκα ακινήτων που δημιουργήθηκε, αν όχι η πιστωτική πολιτική των τραπεζών; Χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια, ότι δεν είχε συνεισφορά και η μικροαστική αντίληψη του Έλληνα για το «δικό του σπίτι».

Αναφορικά τέλος στην «δίκαια» αντιμετώπιση των τραπεζών από τον υπουργό οικονομίας, λόγω των ζημιών που θα υποστούν από το PSI, επισημαίνω το εξής: Δεν υποχρέωσε κανείς τις διοικήσεις των τραπεζών να επενδύουν επί έτη στα ελληνικά κρατικά ομόλογα που τώρα «κουρεύονται».

Αντίθετα, η αλήθεια είναι ότι οι τράπεζες τα τελευταία έτη πέτυχαν σημαντικά arbitrage κέρδη, δανείζοντας το κράτος με επιτόκια της τάξης του 3-4% και αναχρηματοδοτώντας τα δάνεια αυτά στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με κόστος 0,5% - 1%.

Τώρα βέβαια που ήρθε η ώρα να «πληρωθεί» ο λογαριασμός για την «δωρεάν» κερδοφορία, αναφωνούν.. «μας κρατικοποιείτε».

* Ο κ. Δημήτρης Σκαλαίος είναι οικονομικός αναλυτής

**Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.