"Η αναθεώρηση της Mifid & η κρίση της ευρωζώνης"

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να βελτιώσουν ακόμα περισσότερο στοιχεία της πρότασης για τη Νέα Οδηγία της MiFID. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στον τομέα της εποπτείας.

Δημοσιεύθηκε: 1 Δεκεμβρίου 2011 - 07:49

του Νώντα Κλ. Μεταξά*

Η αναθεώρηση της Mifid & η κρίση της ευρωζώνης

Η Ευρώπη αλλά ταυτόχρονα και η διεθνής οικονομία βρίσκονται ενώπιον μίας παρατεταμένης κρίσης. Η Ε.Ε. πριν δύο περίπου χρόνια διόρισε το “The High-Level Group on Financial Supervision in the EU” για να αξιολογήσει τον εποπτικό ρόλο των αρμοδίων αρχών μέσα στα πλαίσια της κρίσης.

Στην ανάλυση των αιτιών της κρίσης η Ομάδα αυτή διαπιστώνει ότι οι Τραπεζικές, οι Ρυθμιστικές κι Εποπτικές Αρχές πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα στο μέλλον για να αποφευχθούν στη γένεσή τους τέτοιες κρίσεις στο μέλλον.

Στην Ε.Ε. το χρηματοοικονομικό περιβάλλον ρυθμίστηκε, κατ’ αρχήν, από την περιβόητη Οδηγία MiFID. Όμως η Οδηγία αυτή είχε σοβαρότατες ελλείψεις κι οδήγησε σε αριθμό προβλημάτων. Η οικονομική κρίση έκανε επιτακτική την ανάγκη αναθεώρησης της Οδηγίας αυτής.

Η χρηματοοικονομική κρίση έδωσε στην αναθεώρηση της Οδηγίας MiFID νέο νόημα, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσανατολίζεται συνειδητά προς εκπλήρωση του στόχου ενίσχυσης της ασφάλειας των αγορών και την κάλυψη των νομικών κενών που έχουν επιτρέψει ορισμένες λανθασμένες πρακτικές χωρίς την κατάλληλη ρύθμιση ή σε ορισμένες περιπτώσεις χωρίς καθόλου ρύθμιση.

Αυτό συμβαδίζει με τις τρέχουσες προσπάθειες που καταβάλλει η Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων (FESE) με την άσκηση πιέσεων για τροποποίηση της συγκεκριμένης Οδηγίας από το 2008. Η αναθεώρηση, είτε είναι αυστηρή ή πιο ευέλικτη, θα προκαλέσει μεγάλες και σημαντικές συνέπειες και θα αλλάξει το τοπίο διαπραγμάτευσης αξιών, ειδικά αν τα υφιστάμενα κενά καλυφθούν με τις πρόνοιες της νέας Οδηγίας MiFID ΙΙ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις πλείστες περιπτώσεις επιδίωξε να κρατήσει τις ισορροπίες μεταξύ της επαρκούς σαφήνειας στο ρυθμιστικό πλαίσιο ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν οι κανόνες και η διατήρηση της ευελιξίας που απαιτείται από τις Αγορές για να αποδίδουν. Σε ορισμένα θέματα, οι απαιτήσεις της Αγοράς είναι περισσότερες από τις εισηγήσεις των ρυθμιστικών αρχών όπως για παράδειγμα όσον αφορά τη διαφάνεια για τα ομόλογα και τα παράγωγα προϊόντα, όπου οι συντελεστές της Αγοράς εισηγούνται να υπάρχει διαφάνεια όχι μόνο για τις συναλλαγές που εκτελέστηκαν αλλά και για τις εντολές.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να βελτιώσουν ακόμα περισσότερο ένα γενικό στοιχείο της πρότασης για τη Νέα Οδηγία της MiFID, ούτως ώστε στο κείμενο να υπάρχει ικανοποιητική καθοδήγηση, για να μπορούν να απαντηθούν τυχόν ερωτήματα που θα προκύψουν στο στάδιο υλοποίησης της νέας Οδηγίας.

Ένα από τα σημαντικά θέματα για το οποίο ενδεχομένως να απαιτείται αλλαγή προσέγγισης στην Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αφορά την πρόταση για δημιουργία μίας νέας κατηγορίας που θα καλύπτει τις υφιστάμενες πλατφόρμες διαπραγμάτευσης αξιών από ΕΠΕΥ (Broker-dealers), όπου υπάρχει το επιχείρημα ότι δεν είναι απαραίτητη η δημιουργία νέας κατηγορίας, αλλά που διαφορετικά θα μπορούσαν να βελτιωθούν οι ορισμοί και οι κανόνες που ισχύουν στις υφιστάμενες κατηγορίες διαπραγμάτευσης αξιών της MiFID που είναι οι ρυθμιζόμενες αγορές, οι πολυμερείς μηχανισμοί διαπραγμάτευσης, οι συστηματικοί εσωτερικοποιητές» (systematic internaliser) καθώς και οι συναλλαγές εκτός Χρηματιστηρίων (Over the Counter).

Το υπόλοιπο της πρότασης για την αναθεώρηση της Οδηγίας της MiFID αναμένεται να είναι συνολικά επωφελές, ιδιαίτερα αν υπάρξει σαφέστερη πολιτική καθοδήγηση σχετικά με τις βασικές αλλαγές που θα πραγματοποιηθούν. Η πρόταση θα επεκτείνει τους κανόνες της MiFID σε ορισμένα χρηματοοικονομικά μέσα, τα οποία δεν είχαν αναπτυχθεί όταν η Οδηγία εγκρίθηκε για πρώτη φορά, όπως τα Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφάλαια (Exchange Traded Funds - ETFs) τα οποία είναι τώρα στο επίκεντρο της προσοχής.

Επίσης, η πρόταση θα καλύψει το κενό που επέτρεψε σε πολλές επιχειρήσεις που διαπραγματεύονται με υψηλή συχνότητα (High Frequency Trading Firms - HTF) να λειτουργούν χωρίς άδεια και θα δημιουργήσει ένα σταθερό πλαίσιο για τη διαπραγμάτευση από τις HTF. Οι αλλαγές θα εξασφαλίσουν επίσης ένα υψηλό επίπεδο τυποποίησης των δεδομένων που δίδονται στο κοινό ή στις εποπτικές αρχές, όπως τα δεδομένα που αφορούν εξωχρηματιστηριακές πράξεις (Over the Counter - OTC) και η γνωστοποίηση των συναλλαγών.

Επιπλέον, με την αναδιατύπωση ορισμένων εκ των κανόνων διαφάνειας σε Κανονισμό (ο οποίος τίθεται άμεσα σε εφαρμογή χωρίς ανάγκη να μεταφερθεί στην Εθνική Νομοθεσία) και δίνοντας στη νέα εποπτική αρχή ESMA (European Securities and Markets Authority) ευρύτερες αρμοδιότητες όσον αφορά τον καθορισμό των αναγκαίων λεπτομερειών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι πιθανό να επιτύχει ένα καλύτερο αποτέλεσμα όσον αφορά την ακρίβεια και συνέπεια στην εφαρμογή των κανόνων σ’ όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όμως, για να μπορέσει η Ε.Ε. να εργαστεί χωρίς στρεβλώσεις, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερα προσοχή στον τομέα της Εποπτείας, όπως αναφέρει και η μελέτη της Ομάδας που αναφέραμε. Φαινόμενα όπως το λεγόμενο regulatory arbitrage πρέπει να εκλείψουν. Δεν μπορεί ο βαθμός εποπτείας να διαφέρει από χώρα σε χώρα, ενώ τα κεφάλαια να κινούνται ελεύθερα. Πρέπει το σημείο αυτό να προσεχθεί ιδιαίτερα, διαφορετικά και με τη νέα Οδηγία το όλο σύστημα θα έχει σοβαρές στρεβλώσεις.

Και μια και όλα τώρα περιστρέφονται γύρω από το θέμα της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, κάτι που βιώνει κι η μικρή πατρίδα μας, ας ξεφύγουμε από την MIFID και να πάμε ένα βήμα παρά πέρα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι φανερό ότι πρέπει να υπάρχει ομοιογένεια των μέτρων στις χώρες της Ευρωζώνης και των σχετικών ρυθμίσεων, όπως είναι και το επίπεδο της εποπτείας. Δεν μπορεί μια κοινή κρίση να αντιμετωπιστεί με κατακερματισμό μέτρων. Επιβάλλεται ισχυρός συντονισμός και παρακολούθηση.

Όσον αφορά το εθνικό επίπεδο θα πρέπει να υπάρξει μεγάλη προσοχή στον κοινωνικό παράγοντα και στο δημόσιο αίσθημα.

Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει:

1. Τα μέτρα που λαμβάνονται σε Εθνικό επίπεδο να είναι ισοζυγισμένα, δηλαδή καμία κοινωνική ομάδα να μην είναι είτε ευνοούμενη είτε να έχει το αίσθημα ότι η ίδια πληρώνει το βάρος.

2. Τα μέτρα να έχουν μακροπρόθεσμο ή έστω, έναν μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Να μην εξαγγέλλονται τμηματικά, δηλαδή ορισμένα τώρα κι άλλα μετά και να αφήνεται η πόρτα ανοικτή για άλλα – άγνωστο ποια – στο μέλλον. Τα μέτρα όσο οδυνηρά και να είναι πρέπει να είναι χρονολογημένα και προγραμματισμένα.

3. Τα μέτρα να λαμβάνονται μέσα στα πλαίσια ενός ευρύτερου σχεδιασμού, βασισμένου πάνω σε αρχές, χωρίς εξαιρέσεις. π.χ. αν μιλούμε για αποκρατικοποιήσεις να τεθούν πρώτα οι αρχές και τα κριτήρια και μετά να γίνουν οποιεσδήποτε εξαγγελίες.

4. Να δημιουργηθούν δομές που να έχουν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, π.χ. χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενίσχυση επιχειρηματικότητας, κ.ά.

Οι αγορές χρειάζονται σταθερότητα. Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να επιδιωχθεί. Επιβάλλεται τα παθήματα από τη μέχρι σήμερα αντιμετώπιση της κρίσης να γίνουν μαθήματα. Το ίδιο ισχύει παντού. Και η οδηγία MIFID δεν είναι εξαίρεση.

* Ο κ. Νώντας Κλ. Μεταξάς είναι Γενικός Διευθυντής Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου, Μέλος Συμβουλίου Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων (FESE), Πρόεδρος Επιτροπής Ελέγχου και Προϋπολογισμού FESE.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.