Κύπρος: Οι προκλήσεις & οι προεδρικές ευθύνες

Ο τ. διοικητής της Κεντρικής Τρ. Κύπρου σκιαγραφεί τα μεγάλα θέματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο κ. Κ. Καζαμίας, καλώντας το νέο ΥΠΟΙΚ της χώρας "να αποτάξει και να αποστραφεί το κληροδοτηθέν παρελθόν".

Δημοσιεύθηκε: 6 Σεπτεμβρίου 2011 - 08:02

του δρα Χριστόδουλου Χριστοδούλου*

Κύπρος: Οι προκλήσεις & οι προεδρικές ευθύνες

Ο Πρόεδρος Χριστόφιας έχει κάνει τον πολυκυημένο υπουργικό ανασχηματισμό. Ο ίδιος και το κυβερνών κόμμα ΑΚΕΛ τον χαρακτήρισαν κυβερνητικό σχήμα ευρείας αποδοχής. Όλα τα πολιτικά κόμματα, περιλαμβανομένου και του κρυπτοσυμπολιτευόμενου σε αρχηγικό επίπεδο ΔΗΣΥ, τον περιέγραψαν άλλα μεν ως ξαναζεσταμένο φαγητό και άλλα ως μονοκομματική κυβέρνηση του ΑΚΕΛ.

Με κοινή όλων αξιολόγηση ότι το νέο σχήμα είναι αδύναμο και οπωσδήποτε ανεπαρκές για να ανταποκριθεί στις πολύ δύσκολες συνθήκες και στις τραγικές συγκυρίες που περιβάλλουν την εσωτερική μας κατάσταση, με προεξάρχουσα την πτυχή της οικονομίας.

Η πραγματικότητα είναι ότι η νέα κυβέρνηση ούτε ευρείας αντιπροσώπευσης είναι, ούτε πολυκομματική, ούτε και ευρείας αποδοχής. Είναι γεγονός ότι ο Πρόεδρος Χριστόφιας και οι στενοί ακελικοί συνεργάτες του κατέβαλαν αγωνιώδεις προσπάθειες να κρατήσουν το ΔΗΚΟ στη συγκυβέρνηση.

Και στη συνέχεια, μετά την κυβερνητική απεξάρτηση του κ. Καρογιάν, να προσελκύσουν προσωπικότητες κύρους και ικανοτήτων, προερχόμενες, κατά το δυνατόν, από όλους τους κομματικοπολιτικούς χώρους. Δυστυχώς, απέτυχαν. Ούτε αυτοί οι οικολόγοι, που θεωρητικά αντιπολιτεύονται άψογα και στην πράξη συμπεριφέρονται συνήθως αναιρετικά, δεν συναίνεσαν, δεν συνέπραξαν και δεν μετείχαν στο νέο κυβερνητικό σχήμα. Το οποίο αποτελεί επιστέγασμα της πολιτικής απομόνωσης και κομματικής απόρριψης από όλες τις πολιτικοκομματικές δυνάμεις, εκτός εκείνης του ΑΚΕΛ.

Η αλήθεια στην πολιτική της έκφραση και σε όλο το δυσάρεστο μεγαλείο της. Που επισημαίνει ότι η τριετής και πλέον διακυβέρνηση Χριστόφια διέγραψε κάθε εμπιστοσύνη προς αυτήν από όλους τους άλλους κομματικούς χώρους. Ακόμη και από εκείνους που συνέπραξαν και συνέβαλαν ουσιαστικά στην εκλογή του κ. Χριστόφια στην προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Περιλαμβανομένων του μέχρι πρότινος συγκυβερνώντος ΔΗΚΟ, της αποστασιοποιηθείσας προ πολλού ΕΔΕΚ, των οικολόγων και αυτού ακόμη του επαμφοτερίζοντος ηγέτη του ΔΗΣΥ κ. Νίκου Αναστασιάδη.

Οπωσδήποτε οι οιωνοί δεν είναι άριστοι. Ούτε καν υποφερτά αισιόδοξοι. Ελλείπουν τα ουσιώδη συστατικά, που σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές διαμορφώνουν το παρόν και προκαθορίζουν το μέλλον ενός τόπου. Ελλείπουν τα στοιχεία των κοινών στόχων στο εθνικό και στην οικονομία, στην εξωτερική πολιτική και στην αξιοκρατική άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας. Μιας εξουσίας που καθιστά πανίσχυρο τον εκάστοτε Πρόεδρο λόγω του ιδιόμορφου και ιδιότυπου ζυριχικού συντάγματος του 1959.

Δεν είναι, όμως, δυστυχώς μόνο αυτά τα αρνητικά και απωθητικά και απαισιόδοξα. Το βασικότερο και κυριότερο όλων είναι η νοοτροπία, η ιδεολογική ιδιοσυστασία, ο δογματικός οπλισμός και οι ιδεοληπτικές εμμονές και παρορμήσεις του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας, που επενεργούν ρυμουλκιστικά στην ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΕΛ.

Τρία και πλέον χρόνια προεδρικής διακυβέρνησης Χριστόφια κατέστησαν συνείδηση σε όλους, κόμματα, λοιπές πολιτικές δυνάμεις και στο σύνολο του λαού, ότι ενότητα για τον κ. Χριστόφια σημαίνει καθολική και άνευ όρων υποταγή στις προαποφάσεις, στις εντολές και στις ίντριγκες του κ. Χριστόφια.

Ότι συμμετοχή στην κυβέρνηση Χριστόφια σημαίνει άνευ όρων και προϋποθέσεων εφαρμογή του πολιτικού προγράμματος του Προέδρου κ. Χριστόφια, καθώς σαφώς και απεριφράστως υπερτόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Στεφάνου. Ότι κοινή γραμμή και στόχευση στο εθνικό θέμα και στην οικονομία σημαίνει τις εκ των προτέρων ειλημμένες και αδιαπραγμάτευτες θέσεις του Προέδρου κ. Χριστόφια.

Το εθνικό θέμα

Αυτή δυστυχώς είναι η τραγική εμπειρία των τελευταίων τριάμισι χρόνων της διακυβέρνησης του Προέδρου κ. Χριστόφια. Στο εθνικό θέμα, μόνος και ετσιθελικά, γενναιοδώρησε τους Τούρκους με την εκ περιτροπής προεδρία, τη σταθμισμένη ψήφο, την κυπριοποίηση 50.000 εποίκων, τις απαράδεκτες προτάσεις του στο περιουσιακό και τη δημιουργία ενός συνομόσπονδου κράτους από δύο ισότιμα συνιστώντα κράτη, ένα ελληνοκυπριακό και ένα τουρκοκυπριακό.

Και εις πείσμα όλων των άλλων πολιτικών δυνάμεων και της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού, αρνείται μέχρι πτώσεως να αποσύρει τις εθνικά ενταφιαστικές του προτάσεις. Θυσιάζοντας ακόμη και τον πιο πιστό πολιτικό του εταίρο, τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ κ. Καρογιάν.

Η κατακρήμνιση της οικονομίας

Στο μεγάλο θέμα της οικονομίας, ο Πρόεδρος Χριστόφιας κυριολεκτικά έχει αμαρτήσει. Παρέλαβε μια θαλερή και ακμάζουσα οικονομία και, χωρίς υπερβολή, την έχει κατακρημνίσει. Την έχει καταστήσει αναξιόπιστη. Και δεκτική ειρωνικών σχολίων και απαξιωτικών, αλλεπάλληλων υποβαθμίσεων. Παρέλαβε σημαντικό δημοσιονομικό πλεόνασμα και πέτυχε σημαντικό δημοσιονομικό έλλειμμα. Παρέλαβε πλήρη απασχόληση και πέτυχε τη μέγιστη ως τώρα ανεργία. Παρέλαβε σημαντικό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και πέτυχε οικονομική ύφεση.

Με όλα αυτά τα αρνητικά δεδομένα αρχίζουν τη θητεία τους κατά την εναπομείνασα δεκαοκτάμηνη προεδρική περίοδο οι νεοδιορισθέντες και οι επαναδιορισθέντες υπουργοί. Πρόκειται για πραγματικό τόλμημα. Είτε εξ αγνοίας είτε εκ παρορμητικής ιδεολογικής προδιάθεσης.

Οτιδήποτε κι αν συμβαίνει, η αλήθεια είναι μία: δεν είναι ούτε εύκολο ούτε ευχάριστο το έργο που οι νέοι υπουργοί καλούνται να επιτελέσουν. Να οικοδομήσουν, δηλαδή, άλλοι πάνω σε χαλάσματα και άλλοι πάνω σε ερείπια, εν μέσω καθολικής, πλην της ακελικής, αμφισβήτησης.

Το μέγιστο, όμως, μειονέκτημα και το πιο αξεπέραστο εμπόδιο που θα συναντήσουν είναι αυτός ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Είναι ο Πρόεδρος με τις ιδεοληπτικές εμμονές του και τις ολοκληρωτικές προλεταριακές καταβολές του. Με τη στρεβλωμένη και άκρως επικίνδυνη αντίληψη ότι ηγείται κόμματος αντί κράτους ή με την εξίσου επικίνδυνη υποσυνείδητη θεώρηση ότι τα συμφέροντα του κράτους εξισώνονται με τα συμφέροντα του κόμματός του.

Οι μεγάλες προκλήσεις

Ιδιαίτερα επισημαίνονται τα πιο πάνω στον νέο υπουργό Οικονομικών. Στον συμπαθή άνθρωπο και ικανό τεχνοκράτη κ. Κίκη Καζαμία. Είναι καλός γνώστης των οικονομικών μας πραγμάτων ο νέος υπουργός των Οικονομικών. Με αξιόλογη προσφορά και δράση στην πολιτική και οικονομική μας ζωή και με καλή φήμη, που τον συνοδεύει λόγω και της επιτυχημένης θητείας του στο ελεγκτικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι, ακόμη, ο κ. Καζαμίας εργατικός και έντιμος πολιτικός.

Παρά ταύτα, η θέση του ως υπουργού των Οικονομικών είναι η χειρότερη όλων. Παραλαμβάνει μια οικονομία με τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα, συνεχώς αυξανόμενο χρέος, πολύ μεγάλη ανεργία, και, το χειρότερο, μια οικονομία που βρίσκεται στα πρόθυρα της όδευσης προς τον μηχανισμό στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του συμπλεκόμενου Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Τα προβλήματα που καλείται να επιλύσει, και μάλιστα τάχιστα και χωρίς περιθώρια αναβολής, είναι πολύ περισσότερα και πολύ μεγαλύτερα από όσα έχουν γίνει γνωστά.

Γιατί ωραιοποιούσε την κατάσταση η πάγια φιλοσοφία της ανεύθυνης προσέγγισης του προκατόχου του, συμπαρομαρτούντος και του αδαούς Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αλλά και γιατί στα υφιστάμενα προβλήματα δεν έχουν υπολογιστεί ακόμη εκείνα που απορρέουν από την τραγωδία του Μαρί. Πρόσθετα προβλήματα που θα μεγεθύνουν τις ανάγκες σε αναχρηματοδότηση υφιστάμενου χρέους και σύναψη νέων δανείων.

Που οπωσδήποτε θα υπερβαίνουν κατά πολύ τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν υπολογιστεί για το 2012 και τα εξακόσια πενήντα εκατομμύρια ευρώ που είχαν υπολογιστεί για το εναπομείναν διάστημα του τρέχοντος έτους.

Αλλά και με δημοσιονομικό έλλειμμα που θα τιναχθεί στο έξι και πλέον τοις εκατό φέτος αντί τέσσερα τοις εκατό που έχουμε δεσμευτεί έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με την αυξημένη δημοσιονομική επιτήρηση να επιτείνεται και την πορεία προς τον μηχανισμό στήριξης να επιταχύνεται.

Είναι πολύ επαχθής η κληρονομιά με την οποία επιβαρύνεται ο συμπαθής νέος υπουργός των Οικονομικών. Την οποία δημιούργησαν κυρίως -και σε μικρότερο βαθμό η διεθνής οικονομική κρίση- η ατολμία, η απραξία, η αναποφασιστικότητα και το σύνδρομο της προεδρικής οσφυοκαμψίας του προκατόχου του. Ο οποίος πρώτο μέλημα είχε πάντοτε να ικανοποιεί τις επιθυμίες και να υλοποιεί τις επιταγές τού περί τα οικονομικά αδαούς Προέδρου του. Αντί να αντιτάξει τις διαφωνίες του και να πάρει την άγουσα για την οικία του αν και εφόσον διαφωνούσε με τις προεδρικές καθεδρικές επιταγές.

Οι οποίες επέφεραν την κύρια πληγή στην κυπριακή οικονομία. Την οποία και ο Πρόεδρος και ο κ. Σταυράκης υπερήφανα χαρακτήριζαν άτρωτη και αλώβητη από τη διεθνή οικονομική κρίση.

Μέχρι που εκ των πραγμάτων, και με καθυστέρηση δυόμισι χρόνων, αναγκάστηκαν να ομολογήσουν ότι "η κυπριακή οικονομία καίγεται και μαζί με αυτήν καιγόμαστε κι εμείς!".

Σε αυτήν την επαχθή κληρονομιά της διαχειριστικής ανευθυνότητας και της πολιτικής οικονομικής ουτοπίας, προστέθηκε προσφάτως και η ανθρώπινη και οικονομική και κοινωνική τραγωδία και συμφορά της έκρηξης στη ναυτική βάση "Ευάγγελος Φλωράκης". Για να προκληθεί ζημιά στον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό Βασιλικού ενός περίπου δισεκατομμυρίου ευρώ.

Για να μειωθεί η παροχή ρεύματος και να επηρεαστεί η παραγωγή των επιχειρήσεων λόγω των διακοπών του κατά 30%, περίπου, καθ’ όλο τον Ιούλιο και μέρος του Αυγούστου, με ανάλογες επιπτώσεις στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και στη σύνολη κυπριακή οικονομία.

Τα οικονομικά του τόπου βρίσκονται στη χειρότερή τους ώρα, μετά την ολοκληρωτική καταστροφή που είχε επιφέρει η τουρκική εισβολή. Και ο νέος υπουργός Οικονομικών, παρά τους ενδοιασμούς και τις δικαιολογημένες επιφυλάξεις του, ανέλαβε το άχαρο και επώδυνο έργο να τα βοηθήσει ουσιαστικά, με τις κατάλληλες πολιτικές και τα πρόσφορα μέτρα, ώστε να αναδιαταχθούν, να ανακάμψουν, να ορθοποδήσουν και να αναπτυχθούν. Κανένας δεν πρέπει να τον ζηλεύει και κανένας δεν θα τον υπονομεύσει στο τιτάνιο έργο του.

Έχει, όμως, ο κ. Κίκης Καζαμίας να αποτάξει και να αποστραφεί το κληροδοτηθέν παρελθόν. Να αντιταχθεί στις καταστροφικές ή εξωπραγματικές ντιρεκτίβες του Προέδρου του και σε εκείνες του ΑΚΕΛ. Και να εργαστεί με μετριοπάθεια και συλλογικότητα, συναίνεση και συνεργασία με όλες τις πολιτικές, κομματικές και επαγγελματικές δυνάμεις και οργανώσεις.

Ακόμη, να προσεγγίσει με αξιοπιστία το υφιστάμενό μας σύστημα της μικτής οικονομίας, πάνω στις βασικές αρχές του οποίου εδράστηκαν τα οικονομικά μας θαυμαστά επιτεύγματα, μετά τη βάρβαρη και εκθεμελιωτική τουρκική εισβολή.

Αν τηρήσει αυτές τις προϋποθέσεις, έχει κάθε λόγο να αισιοδοξεί ο νέος υπουργός των Οικονομικών για μια επιτυχημένη οικονομική πορεία προς το μέλλον. Ο λαός μας, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, απέδειξε επανειλημμένα ότι διαθέτει τα προσόντα και τις αρετές για να επιτύχει το νέο θαύμα. Αρκεί να τύχει της δέουσας αξιοποίησης. Αρκεί να έχει το σωστό πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο. Αρκεί να του δοθούν τα αναγκαία κίνητρα και να του εμφυσηθεί η νέα απαιτούμενη πνοή.

Αυτά, επί του παρόντος, και με τις ειλικρινείς ευχές μας για κάθε επιτυχία στον νέο υπουργό των Οικονομικών.

* O κ. Χριστοδούλου είναι τέως υπουργός Οικονομικών και Εσωτερικών
και τέως Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου.

**Από το κυπριακό οικονομικό περιοδικό "EUROΚΕΡΔΟΣ".

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.