Μποτόπουλος: Όχι άλλες λύσεις, παρακαλώ

Όλοι πλέον στην Ευρώπη γνωρίζουν πολύ καλά τι χρειάζεται να γίνει ώστε να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα κρίση. Το ζήτημα, αγαπητέ Μohamed, είναι πώς το "θα" -τα πολλά "θα"- θα γίνει πράξη. Γράφει ο Κ. Μποτόπουλος.

Δημοσιεύθηκε: 18 Ιουλίου 2011 - 07:48

του Κώστα Μποτόπουλου*

Σε άρθρο του στους "Financial Times" (δημοσιεύθηκε στο Euro2day στις 15 Ιουλίου), ο κ. Mohamed El-Erian, που αυτοσυστήνεται ως chief executive & co-chief investment officer της εταιρίας Pimco (άλλος ένας investor, λοιπόν), προβαίνει σε μια σειρά παρατηρήσεις και προτάσεις για το πρόβλημα της Ελλάδας και της ευρωζώνης.

Επειδή και από παρατηρήσεις και από προτάσεις έχουμε υπερχορτάσει, χωρίς μάλιστα να βλέπουμε ιδιαίτερη βελτίωση, καλό θα ήταν ίσως να απαντήσουμε στον συγκεκριμένο αρθρογράφο, μήπως και εξοικονομήσουμε παρόμοιες συμβουλές στο μέλλον.

Οι διαπιστώσεις του κ. El-Erian είναι όλες γνωστές, ανακυκλούμενες και αλληλοτροφοδοτούμενες, ενώ κάποιες προτάσεις του είναι μεν πρωτότυπες, τόσο όμως που αντιμάχονται την πραγματικότητα και την κοινή λογική. Ιδίως τη στιγμή όπου όλα είναι στην κόψη του ξυραφιού και ο πληθωρισμός και η διαρκής εμφάνιση νέων προτάσεων επιτείνουν το αδιέξοδο, προκαλώντας σύγχυση κι αναβάλλοντας τη λήψη αποφάσεων.

Πιο συγκεκριμένα: ο κ. El-Erian (και ασφαλώς όχι μόνο εκείνος) ψέγει την Ευρώπη για έλλειψη πολιτικής ηγεσίας, για καθυστέρηση που στοιχίζει πολύ, για γενική απώλεια εμπιστοσύνης. Όμως, αυτά αποτελούν λήψη του ζητουμένου: έτσι είναι, όμως το θέμα είναι πώς ξεφεύγουμε. Από την άλλη, δεν νομίζω ότι αποτελεί, όπως υποστηρίζει ο αρθρογράφος, ειρωνεία το γεγονός ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός, στην πρόσφατη επιστολή του στον κύριο Γιούνκερ, προσδιορίζει και αυτός με τρόπο σαφή τα παραπάνω και μερικά ακόμη προβλήματα. Λογική συνέπεια για τον αρχηγό της χώρας που δέχεται τις ισχυρότερες πιέσεις και επιπτώσεις από την κρίση είναι να αντιλαμβάνεται και να θέλει να καταπολεμήσει την παθογένεια.

Το θέμα είναι τι κάνει στο εσωτερικό αυτής και πώς πείθει τους εταίρους του να την καταπολεμήσουν - πριν και μετά την επιστολή.

Αν το άρθρο τέλειωνε στις διαπιστώσεις, θα ήταν απλώς άλλη μία, μάλλον ανώφελη, επανάληψη - και δεν θα χρειαζόταν σχόλια. Τη διάθεση απάντησης γεννούν οι δύο από τις τρεις "λύσεις" που προτείνει, και μάλιστα σε συσχετισμό μεταξύ τους (η πρώτη, η ενδυνάμωση της οικονομικής ενοποίησης ανήκει και αυτή στον χώρο του αυτονόητου και είναι κάτι για το οποίο και εγώ και πολλοί άλλοι επιχειρηματολογούμε από την πρώτη στιγμή όπου ξέσπασε η κρίση).

Η πρωτότυπη ιδέα του κ. El-Erian συνίσταται στη σύνδεση της -αναπόφευκτης, όπως όλοι πια παραδέχονται- "αναδιάρθρωσης των χρεών της περιφέρειας" με μια διαδικασία προσωρινής αποχώρησης (γίνεται καταπραϋντικά λόγος για... εκπαιδευτική άδεια) κρατών-μελών από την ευρωζώνη, "ώστε να ανακτήσουν την ελαστικότητα που χρειάζεται για την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας". Αυτή όμως δεν είναι λύση, είναι πρόκληση.

Πρώτον, γιατί απαιτεί μεταρρύθμιση των συνθηκών, δηλαδή διαπραγματεύσεις και νομικές διαδικασίες πολλών χρόνων (αν υποτεθεί ότι θα μπορούσε ποτέ να επιτευχθεί ομοφωνία).

Δεύτερον, γιατί θα σκότωνε τον ασθενή -"εκπαιδευόμενη χώρα" αλλά και ευρωζώνη- με την αγαθή πρόθεση να τον θεραπεύσει: ποια καλύτερη ευκαιρία για οριστικό χτύπημα στο ευρώ από τις αγορές από τον εξοστρακισμό του... κακού μαθητή, έστω και με το καρότο της προσωρινότητας;

Τρίτον, γιατί δεν μιλάει, ή δεν μπορεί να φανταστεί, τι θα γινόταν, ειδικά μετά την έναρξη της μοιραίας αναδιάρθρωσης, μετά την επιστροφή: ξανά στο ευρώ και όλα καλά;

Τέταρτον, γιατί θεωρεί πρόβλημα την ελαστικότητα, ενώ το ζητούμενο είναι το ακριβές αντίθετο: η δημιουργία συνθηκών πραγματικής συνοχής και αλληλεγγύης.

Να, λοιπόν, ο πυρήνας της κριτικής: δεν χρειαζόμαστε διαρκώς νέες ιδέες, εφόσον το τι θα χρειαζόταν το ξέρουν και πια το παραδέχονται όλοι - αρμόδιοι και αναρμόδιοι, ταγοί και αναλυτές.

Χρειαζόμαστε βαθύτερη οικονομική διακυβέρνηση (δηλαδή συναποφάσεις και συ-σχεδιασμό πριν από την ύστατη ώρα), αναπτυξιακά εργαλεία όπως το ευρωομόλογο, άλλον θεσμικό διακανονισμό στις σχέσεις ενωσιακής τάξης και αγοράς, απαλλαγή, όσο είναι δυνατόν, από τις εθνικιστικές και αποσπασματικές προσεγγίσεις.

Το ζήτημα, αγαπητέ Mohamed, είναι πώς το "θα" -τα πολλά "θα"- θα γίνει επιτέλους πράξη.

Και ίσως σε αυτό βοηθούσε κάποιος περιορισμός της τάσης για εντυπωσιασμό της γαλαρίας - που ισχύει ασφαλώς και για τα καθ’ ημάς.

* Ο κ. Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρώην ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ ( www.botopoulos.gr ).

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.