Πώς να προφυλαχτείτε από "μαύρους κύκνους"

Η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης παγκοσμίως θα μπορούσε να ήταν διαφορετική αν όλοι οι εμπλεκόμενοι εφάρμοζαν εγκαίρως έναν χρηματοοικονομικό σχεδιασμό. Τι "απαιτεί". Η περίπτωση της Ελλάδας.

Δημοσιεύθηκε: 12 Απριλίου 2011 - 07:47

του Νικολάου Δ. Φίλιππα

Πώς να προφυλαχτείτε από μαύρους κύκνους

Η συνετή, αλλά ιδίως η αποτελεσματική διαχείριση των πόρων μιας κοινωνίας είναι ιδιαίτερης σπουδαιότητας όχι μόνον για τους συμμετέχοντες σε αυτήν, αλλά κυρίως για τις επόμενες γενεές.

Η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση στις ΗΠΑ, η κρίση χρέους που έπληξε κυρίως τις περιφερειακές οικονομίες της ευρωζώνης αλλά και πιο συγκεκριμένα η μοναδική στα παγκόσμια χρονικά περίπτωση της Ελλάδας αναδεικνύουν την ορθότητα του προηγούμενου ισχυρισμού.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ και έπειτα από αλλεπάλληλα σφάλματα που διέπραξαν οι συμμετέχοντες στις αγορές αναδεικνύεται η αναγκαιότητα του χρηματοοικονομικού σχεδιασμού (financial planning).

Τι είναι όμως ο χρηματοοικονομικός σχεδιασμός και πώς μπορεί να φανεί χρήσιμος στα άτομα;

Ο χρηματοοικονομικός σχεδιασμός θα μπορούσε να ορισθεί ως μια μακροπρόθεσμη διαδικασία συνετής διαχείρισης των οικονομικών των ατόμων με βασικό σκοπό την επίτευξη των στόχων και των ονείρων τους, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά την ίδια στιγμή τα προβλήματα και τις προκλήσεις που τυχόν παρουσιάζονται σε κάθε στάδιο της ζωής τους.

Θα πρέπει να τονισθεί ότι ο χρηματοοικονομικός σχεδιασμός είναι μια διαδικασία και όχι ένα προϊόν και για την εφαρμογή του πρέπει να ακολουθηθούν τα παρακάτω συγκεκριμένα βήματα:

Σε πρώτο στάδιο, απαιτείται ο προσδιορισμός των χρηματοοικονομικών στόχων και κατόπιν η συλλογή κατάλληλων δεδομένων που είναι απαραίτητα για την επίτευξή τους.

Στη συνέχεια, προσδιορίζεται η χρηματοοικονομική κατάσταση του ατόμου, αναπτύσσονται εναλλακτικές στρατηγικές και εφαρμόζεται τελικά εκείνο το χρηματοοικονομικό σχέδιο που ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στις επιθυμίες του.

Τέλος, όπως και σε κάθε διαδικασία, απαιτείται ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας του σχεδίου καθώς και η επανεξέτασή του για πιθανές αλλαγές του, αφού η ζωή αλλά και οι αγορές έχουν τον δικό τους δυναμικό χαρακτήρα.

Απαραίτητο στοιχείο για την επιτυχία αυτής της διαδικασίας είναι η υπομονή. Οι επενδυτές επιθυμούν βραχυπρόθεσμες αποδόσεις παραμερίζοντας τους μακροπρόθεσμους στόχους τους.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Keynes (1936), «η ζωή δεν είναι αρκετά μεγάλη και η ανθρώπινη φύση επιθυμεί γρήγορα αποτελέσματα».

Οι περισσότεροι άνθρωποι, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, αποτυγχάνουν να προγραμματίσουν αποτελεσματικά τα οικονομικά τους, αφού εστιάζουν στο παρόν. Με αυτόν τον τρόπο υποθηκεύουν το μέλλον τους, λόγω άγνοιας, μυωπίας όσον αφορά στον χρονικό ορίζοντα και έλλειψης χρηματοοικονομικής παιδείας.

Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, η μακρόχρονη περίοδος ευφορίας από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 ώθησε άτομα, επιχειρήσεις αλλά και το κράτος να σκέφτονται και να ενεργούν βραχυπρόθεσμα, να αναλαμβάνουν υψηλούς κινδύνους, αγνοώντας το γεγονός ότι η ζωή όπως και το έθνος μας πρέπει να έχουν συνέχεια.

Ως αποτέλεσμα αυτής της συμπεριφοράς, η εγχώρια αποταμίευση περιορίστηκε δραματικά από 16,9% του ΑΕΠ το 1995 σε μόλις 2,8% το 2010.

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες εφαρμογές του χρηματοοικονομικού σχεδιασμού είναι η δημιουργία ενός «κεφαλαίου εκτάκτων αναγκών», το οποίο μπορεί να βοηθήσει το νοικοκυριό να ανταποκριθεί σε μη αναμενόμενες ανάγκες και έξοδα που μπορεί να δημιουργηθούν, όπως κάποιο πρόβλημα υγείας σε μέλος της οικογένειας, απώλεια εργασίας, κλείσιμο της οικογενειακής επιχείρησης κ.λπ.

Άλλωστε, η ζωή κάνει κύκλους και η πιθανότητα εμφάνισης ενός «μαύρου κύκνου» στη διάρκεια μιας ολόκληρης ζωής σε μια περίοδο έντονων αναταράξεων είναι πλέον πιθανή.

Ολοκληρώνοντας, ένας έμπειρος χρηματοοικονομικός σύμβουλος που εφαρμόζει τις αρχές του χρηματοοικονομικού σχεδιασμού μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη των χρηματοοικονομικών στόχων των ατόμων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα στη χώρα μας κορυφαίοι τραπεζικοί και ασφαλιστικοί οργανισμοί παρέχουν ολιστικές προσεγγίσεις των αναγκών μιας οικογένειας μέσω στρατηγικών διεθνικής διαφοροποίησης, με μικρό αρχικό κεφάλαιο επένδυσης.

* Ο κ. Ν. Φίλιππας είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς.

** Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.