Ιαπωνία: Το καυτό σοκ & το αίνιγμα των αγορών

Ας μην εκπλαγούμε από έναν αναβαθμισμένο ρόλο της ευρωζώνης και του ευρώ αλλά και από εκτροχιασμό του ήδη ενδογενώς παραγόμενου πληθωρισμού-Η "επόμενη μέρα" για νομίσματα, εμπορεύματα, ομόλογα.

Δημοσιεύθηκε: 23 Μαρτίου 2011 - 07:54

του Χάρη Κουρούκλη*

Ιαπωνία: Το καυτό σοκ & το αίνιγμα των αγορών

Αναβρασμό στα οικονομικά επιτελεία και αυξημένη μεταβλητότητα στις αγορές φέρνει η ιδιαίτερα ατυχής γεωπολιτική συγκυρία.

Σαν να μην έφτανε το κλιμακούμενο δράμα στις χώρες της βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, προστίθεται το ανεπανάληπτο συμβάν της βαθιάς ανθρωπιστικής καταστροφής στην Ιαπωνία, το οποίο μετεξελίσσεται σε ένα σοβαρό μακροοικονομικό σοκ συνολικής προσφοράς (supply shock).

Παρ’ όλα αυτά, οι διεθνείς κεφαλαιαγορές δείχνουν να συμπεριφέρονται εκ πρώτης όψεως μάλλον αντιφατικά. Το αμερικανικό δολάριο όπως και τα πολύτιμα μέταλλα υποχωρούν, αντί να λειτουργούν ως ασφαλή καταφύγια πάνω στην κρίση.

Οι μετοχές και τα εμπορέυματα πάσης φύσεως εμφανίζουν υψηλή νευρικότητα αρχικά, αλλά και αναπάντεχα σημάδια ζωτικότητας στη συνέχεια. Το πετρέλαιο, έπειτα απο μία αυθόρμητη διόρθωση, τείνει να σχηματίσει ανοδικές στηρίξεις. Πού μας οδηγεί αυτή η συμπεριφορά των αγορών;

Η σκέψη-κλειδί βρίσκεται στην ιδιαιτερότητα της σημερινής κρίσης. Το 2007 - 2008, για παράδειγμα, είχαμε ένα παγκόσμιο σοκ συνολικής ζήτησης (demand shock) και ταυτόχρονη κρίση ρευστότητας στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, που οδήγησε σε χρηματιστηριακό κραχ αφού οι φόβοι για "γλίστρημα" προς μια μεγάλη ύφεση και αποπληθωρισμό απογύμωνσαν τις αγορές απο τους παραδοσιακούς αγοραστές.

Σήμερα, από την άλλη πλευρά, εμφανίζεται πιθανότατα ένα σοκ συνολικής προσφοράς μέσα σε καθεστώς άπλετης ρευστότητας και επιταχυνόμενης παγκόσμιας ανάπτυξης, το διαμετρικά αντίθετο σημείο στον οικονομικό κύκλο!

Ο αντίκτυπος του ιαπωνικού σοκ

Η απότομη διακοπή μέρους της ιαπωνικής παραγωγής συναντάται με το αυξανόμενο growth στην υπόλοιπη Ασία, τη Γερμανία ακόμα και στις ΗΠΑ. Αυτό αφαιρεί κρίσιμες αλυσίδες της διαδικασίας παραγωγής αλλά και της τελικής προσφοράς καταναλωτικών προϊόντων, πάνω στην ώρα όπου το φάντασμα του πληθωρισμού έχει αρχίσει ήδη να πλανάται επικίνδυνα πάνω από αυτές τις περιοχές (υπερθέρμανση αναδυόμενων χωρών σε Ασία, Λατινική αμερική, Γερμανία και πληθωριστική άνοδος στην Αγγλία).

Σαν να μη φτάνει όμως αυτό, η επερχόμενη τεράστια προσπάθεια ανοικοδόμησης της ιαπωνικής οικονομίας αναμένεται να φέρει ένα νέο κύμα ζήτησης φυσικών πόρων. Η δραματική αυτή μεταστροφή της παραδοσιακά πλεονασματικής εμπορικά Ιαπωνίας θα κλονίσει συθέμελα το εμπορικό ισοζύγιο με δυσανάλογα μεγάλη άνοδο εισαγωγών και κώλυμα εξαγωγών, χτίζοντας ενδεχομένως τις προϋποθέσεις μεταξύ άλλων για ανάσχεση της μακρόχρονης ανατίμησης του γεν, ειδικά εάν το επιταχυνόμενο εκτύπωμα χρήματος οδηγήσει αργότερα σε αρνητικά πραγματικά επιτόκια.

Το κυριότερο όμως είναι ότι θα συμπέσει με ένα παγκόσμιο ανοδικό πληθωριστικό σπιράλ, με την ανάφλεξη στον αραβικό κόσμο σε πλήρη εξέλιξη και την τιμή του πετρελαίου να "ψήνεται".

Προσθέστε σε αυτό και την εκπεφρασμένη αποφασιστικότητα του G7 να στηρίξει το οικονομικό σύστημα (πρώτη συντονισμένη παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών του γρουπ με αθρόες πωλήσεις γεν, πολλαπλασιαμός του εγχώριου πακέτου ρευστότητας από την Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας και όσα άλλα μέσα απαιτηθούν από τη FED κ.λπ.) και έχετε κι άλλο λάδι στην πληθωριστική φωτιά!

Διόλου τυχαίο που αρχίζουν ακροθιγώς να συζητώνται ενδεχόμενα που απουσίαζαν μέχρι πρότεινος από την ατζέντα των οικονομολόγων και των επενδυτών (όπως η σκέψη ακόμα και για ένα QE III από τη FED σε περίπτωση υποτροπής). Ένα τέτοιο ανύπαρκτο μέχρι πρότινος ενδεχόμενο, το οποίο αρχίζει να λαμβάνει κάποια ασαφή έστω αλλά πιθανή μορφή, είναι αρκετό για να οδηγήσει σε υπεραντίδραση των αμερικανικών αγορών σε σύγκριση την όποια εκτιμώμενη μικρή πιθανότητά του.

Δείτε, για παράδειγμα, πόσο γρήγορα έπεσαν κατά 0,4% - 0,5% τα yields των πενταετών αμερικανικών ομολόγων, με ταυτόχρονη μείωση της διαφοράς μεταξύ μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων επιτοκίων (bull flattening).

Αυτός ακριβώς ο λόγος μπορεί να εξηγήσει τη σχετική αδυναμία του δολαρίου μέσα στην κρίση (ο δείκτης του δολαρίου γράφει νέα χαμηλά έτους χάνοντας 4,5% από την 1η/1), καθώς οι διαφορές προσδοκώμενου πληθωρισμού μεταξύ των ΗΠΑ και των αρκετών regions του πλανήτη αυξάνονται αντί να μειώνονται και αντίστοιχα αυξάνονται οι διαφορές προσδοκώμενων επιτοκίων μεταξύ του δολαρίου και των διαφορετικών νομισμάτων, με το πρώτο να χάνει τη στήριξη των επιτοκίων και τα δεύτερα να κερδίζουν (βλέπε κύκλο νομισματικής σύσφιγξης σε πλήρη εξέλιξη).

Επίσης, η δέσμευση του G7 να στηρίξει το σύστημα με κάθε κόστος, συντηρώντας ακόμα περισσότερο το καθεστώς της ευεργετικής ρευστότητας, το οποίο μεσουράνησε τη διετία 2009 - 2010, είναι υποστηρικτική των risky markets και διόλου απίθανο να φανούν νέες bullish τάσεις στις αγορές.

Τέλος, εάν αρχίσει να διαφαίνεται μια αλληλέγγυα πιο "χαλαρή" ρητορική και από την ΕΚΤ, τότε απομακρύνεται χρονικά η πίεση από την προεξοφλημένη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής (που με βάση το συμβόλαιo Euribor Δεκεμβρίου του 2011 είναι ενσωματωμένες ήδη τρεις αυξήσεις επιτοκίων του 0,25% έκαστη πάνω από το τρέχον 1%), δίνοντας και άλλα καύσιμα στο ράλι των αγορών.

Όμως, μετά αρχίζει να γίνεται ακόμα πιο αβέβαιο το μονοπάτι του διπόλου ελέγχος πληθωρισμού - διατήρηση ανάπτυξης, έχοντας ήδη ακρωτηριασμένα τα μέσα δημοσιονομικής πολιτικής στις χώρες με συσσωρευμένα χρέη όπως οι ΗΠΑ, η Αγγλία και μεγάλο τμήμα της ευρωζώνης.

Το ιαπωνικό σοκ έρχεται, λοιπόν, να υφάνει μια κρίσιμα απατηλή πλανητική συγκυρία. Ας μην εκπλαγούμε καθόλου εάν όλο αυτό το κουβάρι αποδειχτεί πως εκγυμονούσε απροσδόκητες ανατροπές, όπως ο αυθόρμητα αναβαθμισμένος ρόλος της ευρωζώνης και του ευρώ, πράγμα που δεν κατάφεραν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ταγοί, παρά τις πολύμηνες επίπονες προσπάθειές τους, αλλά και ένας εκτροχιασμός του ήδη ενδογενώς παραγόμενου πληθωρισμού.

* O κ. Χάρης Κορούκλης είναι οικονομικός αναλυτής και συγγραφέας των βιβλίων "Τεχνική Ανάλυση: Θεωρία και Πρακτικές Εφαρμογές" και "Εταιρικά και Κρατικά Ομόλογα: Τακτικές Κερδοφορίας για τον Επενδυτή".

** Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.