Ούτε άνθρακες, ούτε χρυσός το deal στην ΕΕ

Γιατί η συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής δεν είναι ούτε "χρυσός" αλλά ούτε "άνθρακες", όπως ισχυρίζονται οι Financial Times. Τι πέτυχε η Ελλάδα, τι σημαίνει η συμφωνία για Ε.Ε., Πορτογαλία, Ιρλανδία. Του Κ. Μποτόπουλου.

Δημοσιεύθηκε: 18 Μαρτίου 2011 - 07:49

του Κώστα Μποτόπουλου

Ούτε άνθρακες, ούτε χρυσός το deal στην ΕΕ

Γιατί η καταρχήν συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής δεν είναι ούτε «χρυσός» αλλά ούτε «άνθρακες», όπως ισχυρίζονται οι «Financial Times». Τι πέτυχε η Ελλάδα, τι σημαίνει η συμφωνία για Ε.Ε., Πορτογαλία, Ιρλανδία. Του Κ. Μποτόπουλου.

Σε πολύ πρόσφατο δημοσίευμα των «Financial Times» (βλ. Euro2day, 15 Μαρτίου 2011), με την υπογραφή «LEX» (πρόκειται στην ουσία για την επιφυλλίδα της εφημερίδας), η καταρχήν συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο Κορυφής της 11ης Μαρτίου (και που αναμένεται να επισημοποιηθεί και να εξειδικευθεί στο «μεγάλο» Συμβούλιο της 25ης) χαρακτηρίστηκε «άνθρακες ο θησαυρός».

Τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Όχι επειδή αδικούν εμάς ή την Ευρώπη, αλλά επειδή αδικούν την αλήθεια. Επειδή -δυστυχώς ή ευτυχώς- δεν έχω συγγραφική πρόσβαση στη ναυαρχίδα της αγγλοσαξονικής οικονομικής δημοσιογραφίας, θα χρησιμοποιήσω τη φιλοξενία αυτής εδώ της έγκυρης ελληνικής ιστοσελίδας για τον αναγκαίο αντίλογο.

Πρώτα-πρώτα, εντυπωσιάζει το γεγονός ότι ενώ ο τίτλος και το συμπέρασμα αποκλείουν κάθε ενδοιασμό και αμφιβολία («άνθρακες ο θησαυρός» θα πει μηδέν αποτέλεσμα), το περιεχόμενο του άρθρου περιέχει εκφράσεις όπως: επιτεύχθηκε ένας «διόλου ευκαταφρόνητος στόχος» (το κέρδος χρόνου για την Ε.Ε.) και «η ανακοίνωση (της συμφωνίας) αποτελεί πρόοδο». Ο θησαυρός λοιπόν περικλείει και ψήγματα πολύτιμων λίθων. Κι έτσι είναι: ούτε η συμφωνία, υπό τις παρούσες συνθήκες και πιέσεις, ήταν εύκολη ή αυτονόητη, ούτε τα αποτελέσματά της -στο καθαρά οικονομικό αλλά και στο πολιτικό επίπεδο- αμελητέα.

Το γιατί οι «Financial Times» δεν το λένε ξεκάθαρα και συμπερασματικά, αλλά το υπαινίσσονται κρυφίως και τσιγγούνικα, είναι κάτι που αφήνω στη φαντασία σας - με την απλή υποσημείωση ότι δεν χρειάζεται πολλή φαντασία, αν γνωρίζει κανείς τις υπηρετούμενες επιδιώξεις και συμφέροντα.

Και επί της ουσίας, όμως, ο καλός κύριος LEX (που δεν μου φαίνεται τόσο νομομαθής) λέει μισές αλήθειες. Ναι, ασφαλώς δεν επιλύεται το βασικό πρόβλημα της ευρωζώνης, ο κίνδυνος χρεοκοπίας (της ίδιας ή κρατών-μελών της; Θα ήταν ενδιαφέρον να ξεκαθαρίσουν τα αγγλοσαξονικά χρηματιστικά κέντρα τι περιμένουν ή τι εύχονται). Όμως γίνεται ένα σημαντικό βήμα, που, κυρίως, δείχνει αφύπνιση και αλλαγή λογικής, απαραίτητες για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί -όχι ασφαλώς μια κι έξω και όχι βέβαια σε μια Σύνοδο- το «βασικό πρόβλημα».

Ναι, η Ελλάδα μεν ευνοείται, αλλά δεν επιτεύχθηκε αντίστοιχη συμφωνία για την Ιρλανδία, ούτε έγινε σχετική αναφορά στις δυσκολίες της Πορτογαλίας. Όμως αυτό είναι μάλλον καλό σημάδι: δείχνει ότι, έστω στο χείλος του γκρεμού, η Ένωση προσπαθεί να αντιμετωπίσει την ουσία των προβλημάτων και δεν βάζει όλα τα αβγά σε ένα καλάθι.

Στην πραγματικότητα, «λύση» για την Ιρλανδία δεν βρέθηκε γιατί η Ιρλανδία (κατά τη γνώμη μου ορθά, σε αυτήν τουλάχιστον τη φάση των διαπραγματεύσεων) δεν κατάπιε αμάσητο το προτεινόμενο πακέτο κι έθεσε κάποιες δικές της «κόκκινες γραμμές» (κυρίως τη φορολόγηση των επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν δημιουργήσει το πάλαι ποτέ «ιρλανδικό θαύμα» και συνεχίζουν να αποτελούν όχι μόνο εθνική ιδιαιτερότητα, αλλά δυνητικά κρίσιμο μοχλό ανάπτυξης).

Αυτό δεν σημαίνει ότι, μέχρι τις 25 ή σε ένα προσεχές επεισόδιο του ατέλειωτου σίριαλ, δεν θα παρασχεθεί συνδρομή, διευκόλυνση, σωτηρία στην Ιρλανδία. Σημαίνει, αντίθετα, ότι μια κάποιου είδους πολιτική διαπραγμάτευση των σιδερένιων νόμων των αγορών είναι δυνατή, ακόμα και εντός της ήκιστα αντικαπιταλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό όμως οι «Financial Times» δεν είναι εύκολο να το παραδεχθούν, πόσο μάλλον να το γράψουν.

Όσον αφορά στην Πορτογαλία, η αλήθεια είναι ότι, με τα νέα μέτρα που πήρε αυτοβούλως (δηλαδή χωρίς μνημόνιο, όχι χωρίς εξωτερική πίεση) η κυβέρνησή της, της επιτράπηκε, στις 11 Μαρτίου, να συνεχίσει να ζει εκτός διασωλήνωσης, δηλαδή χωρίς προσφυγή στον «μηχανισμό βοήθειας» και τις συνέπειες του. Θα δούμε πόσο και αν θα μπορέσει να αντέξει. Πάντως, και αυτή η εξέλιξη συνιστά μια μεγάλη πολιτική απόφαση, άλλο βέβαια αν δεν θέλουν να το παραδεχτούν οι βέβαιοι για την ύπαρξη υπαγορευόμενων από τις αγορές μονοδρόμων «Financial Times».

Κατ’ ουσίαν, η κριτική του συγκεκριμένου δημοσιεύματος επικεντρώνεται στην προσωρινότητα των λύσεων που συνεχίζει να δίνει η Ένωση («τα μέτρα… θα αφορούν στο διάστημα μέχρι το 2013», «τα μέτρα δεν απευθύνονται στο βασικό θέμα του χρέους»). Σωστό - κι εγώ ο ίδιος, εξάλλου, έχω πολλές φορές επισημάνει ότι ούτε το ελληνικό πρόβλημα ούτε η ευρωπαϊκή στασιμότητα λύνονται με παρατάσεις και πυροσβεστικά μέτρα (βλ. τα άρθρα μου στα «Νέα», στις 14 και 15 Μαρτίου).

Όμως «ξεχνούν» οι «Financial Times», αλλά οφείλουμε να γνωρίζουμε και να προβάλλουμε εμείς, ότι στη Σύνοδο της 11ης Μαρτίου (και ελπίζεται ότι θα συμβεί ακόμα πιο έντονα στη Σύνοδο της 25ης) μπήκαν -επιτέλους- οι βάσεις για μια πολιτικότερη λειτουργία της ευρωζώνης που, δυνητικά, μπορεί να φτάσει να αντιμετωπίζει τα προβλήματα σε μονιμότερη και δομικότερη βάση.

Αναφέρομαι -συγκρατούμενος να μη μνημονεύσω την απεχθή στον κόσμο που εκπροσωπούν οι «Financial Times» «οικονομική διακυβέρνηση»- στη στρατηγική συνεννόηση των εταίρων για κοινά μέτρα οικονομικής πολιτικής, στη σταδιακή εκπόνηση δεικτών μέτρησης επιδόσεων και αποδόσεων που δεν θα είναι μόνον «τεχνοκρατικοί», αλλά θα ενσωματώνουν αντανακλάσεις της «πραγματικής οικονομίας» (ναι, ναι, φίλοι των «Financial Times», υπάρχει «πραγματική» και «εικονική» οικονομία), στην αυτοδέσμευση -αυτή είναι η ουσία της ευρωπαϊκής ιδέας- των εταίρων να μην αφήσουν κανένα μέλος να χρεοκοπήσει, προλαβαίνοντας στο εξής και όχι τρέχοντας πίσω από την απειλή της χρεοκοπίας.

Όλα αυτά δεν θα γίνουν αύριο, αρχίζουν όμως, με πολλή, όπως έχουμε πει, καθυστέρηση, να σχεδιάζονται από σήμερα. Κάτι τέτοιο δεν είναι «άνθρακες». Η Ευρώπη, εξάλλου, δεν προχωρά ανακαλύπτοντας θησαυρούς, αλλά βρίσκοντας, συνήθως την τελευταία στιγμή, τρόπο να διασώσει την ουσία της, να εμπλουτίσει τη μέθοδό της - και να μπερδέψει τους αρνητές της.

* Ο κ. Κώστας Μποτόπουλος είναι Συνταγματολόγος, πρώην ευρωβουλευτής www.botopoulos.gr

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.