Δ. Καλογήρου: Το ΧΑΚ και οι εισαγωγές εταιριών

Τον θεσμό της εισαγωγής εταιριών στο Χρηματιστήριο Κύπρου αλλά και το πλαίσιο στο οποίο κινήθηκε και κινείται η κυπριακή αγορά περιγράφει σε άρθρο της η κ. Δήμητρα Καλογήρου, ανώτερη λειτουργός του ΧΑΚ.

Δημοσιεύθηκε: 4 Νοεμβρίου 2010 - 07:59

της Δήμητρας Καλογήρου*

Δ. Καλογήρου: Το ΧΑΚ και οι εισαγωγές εταιριών

Έχουν γραφτεί πολλά για τον τρόπο με τον οποίο γινόταν η εισαγωγή εταιριών στα αρχικά στάδια του χρηματιστηρίου (1996) και για τον τρόπο με τον οποίο γίνεται σήμερα. Είναι, πιστεύουμε, ένας τομέας όπου υπήρξε αρκετή σύγχυση.

Το άρθρο αυτό σκοπό έχει να περιγράψει εξελικτικά τον όλο θεσμό και να εξηγήσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκε και κινείται το χρηματιστήριο.

Όπως αναφέρεται και στη συνέχεια, το χρηματιστήριο κινείται μέσα στις δυνατότητες και στο πλαίσιο που του παρέχει η σχετική νομοθεσία και όπως είναι φανερό δεν μπορεί από μόνο του να βγαίνει έξω από αυτά.

Από την έναρξη λειτουργίας του ΧΑΚ, τον Μάρτιο του 1996, μέχρι και την 9η Σεπτεμβρίου 2005, όπου είχε τεθεί σε εφαρμογή ο νόμος περί δημόσιας προσφοράς και ενημερωτικού δελτίου, το οποίο χειρίζεται τώρα αποκλειστικά ως αρμόδια αρχή η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η εισαγωγή κινητών αξιών στο ΧΑΚ γινόταν με απόφαση συμβουλίου του ΧΑΚ, με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, βάσει του νόμου και των κανονισμών που είχαν τότε ψηφιστεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων (το 1993 και το 1995 αντίστοιχα).

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ισχύοντα τότε νόμο και τους κανονισμούς του ΧΑΚ, ο εκδότης που έδειχνε ενδιαφέρον προς εισαγωγή των τίτλων του στο ΧΑΚ θα έπρεπε να πληρούσε τις βασικές προϋποθέσεις εισαγωγής, μεταξύ των οποίων οι σημαντικότερες ήταν η χρηματιστηριακή αξία των 2.000.000 Λ.Κ., τρία χρόνια προϊστορίας και δραστηριοποίησης, όπως επίσης και η ελεύθερη μεταβίβαση τίτλων.

Η διαδικασία εισαγωγής προϋπέθετε την υποβολή αίτησης από τον ανάδοχο ή από τον σύμβουλο έκδοσης του εκδότη-εταιρίας, ηπου περιλάμβανε την κατάθεση από τον εκδότη αριθμού εγγράφων μεταξύ των οποίων και το ενημερωτικό δελτίο, που ως σκοπό είχε να βοηθήσει τους επενδυτές να εκτιμήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα την περιουσία, τη χρηματοοικονομική κατάσταση, τα αποτελέσματα κι επίσης τις προοπτικές του εκδότη που επιδίωκε την εισαγωγή των τίτλων του στο ΧΑΚ.

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση έκδοσης κεφαλαίου με δημόσια πρόσκληση προς το κοινό για εγγραφή προς αγορά τίτλων ο έκδοτης όφειλε να εξασφαλίζει την έκδοση με τον διορισμό ενός ή περισσότερων αναδόχων (underwriters). Οι πληροφορίες που αναγράφονταν στα ενημερωτικά δελτία υπογράφονταν από το διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας, τα μέλη του οποίου είχαν την πλήρη ευθύνη για την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονταν στο ενημερωτικό δελτίο.

Επίσης, οι οικονομικοί λογαριασμοί της εταιρίας έπρεπε να είναι καταρτισμένοι σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, συμπεριλαμβανομένης και της έκθεσης-άποψης των ελεγκτών των εταιριών.

Σημειώνεται ότι το ΧΑΚ δεν παρεμβαίνει ούτε παρενέβαινε στα θέματα των οικονομικών καταστάσεων των εκδοτών. Στην περίπτωση δε ύπαρξης ενδεχόμενης παραπλάνησης των στοιχείων στις οικονομικές καταστάσεις, σημειώνεται ότι υπάρχουν τα αρμόδια σώματα, προς χειρισμό των θεμάτων αυτών. Επίσης, στα ενημερωτικά δελτία περιέχονταν και οι γραπτές συγκαταθέσεις των διαφόρων σύμβουλων του εκδότη, όπως νομικών συμβούλων, εκτιμητών κι άλλων εμπειρογνωμόνων-συμβούλων για τις αναφορές και τα συμπεράσματα που τους αφορούσαν.

Όσον αφορά στην εκτίμηση της αξίας της εταιρίας, αυτή καθοριζόταν αποκλειστικά από το διοικητικό της συμβούλιο - εκδότη με δύο διαφορετικές μεθοδολογίες, που αναγράφονταν στο ενημερωτικό δελτίο σε ειδικό μέρος. Ο καθορισμός δε της τιμής της μετοχής βεβαιωνόταν και από τους ελεγκτές του εκδότη και από τον σύμβουλο εισαγωγής, οι οποίοι έδιναν τη βεβαίωσή τους ότι η τιμή αυτή είχε καθοριστεί έπειτα από δέουσα και εμπεριστατωμένη μελέτη.

Τον Σεπτέμβριο του 2005 ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων νέο θεσμικό πλαίσιο, όπου ως σκοπό είχε τον διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων μεταξύ της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και του ΧΑΚ. Σε γενικές γραμμές, το ΧΑΚ απέκτησε πρόσθετη ευελιξία στη σύσταση και διαφοροποίηση των αγορών του, ευθυγραμμιζόμενο με τις διεθνείς τάσεις και πρακτικές.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι έκτοτε η αρμόδια αρχή για την έγκριση του ενημερωτικού δελτίου, το οποίο υπογράφεται εκτός από το διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας και από τον ανάδοχο της έκδοσης. Το ΧΑΚ, με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, δημιούργησε νέες αγορές δίνοντας την ευχέρεια μετάταξης εκδότη από μία αγορά σε άλλη και με την προσθήκη ειδικών προϋποθέσεων εισαγωγής, σύμφωνα με ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια, όπως την κεφαλαιοποίηση των εταιριών και την υιοθέτηση του κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης.

Σημειώνεται ότι για την εισαγωγή νέου εκδότη σε μία από τις ρυθμιζόμενες αγορές του ΧΑΚ ακολουθείται η ίδια διαδικασία εισαγωγής αξιών, δηλαδή η υποβολή αίτησης και εταιρικού προφίλ στο ΧΑΚ. Το χρηματιστήριο, αναλόγως της περίπτωσης, δίνει την προέγκρισή του στον νέο εκδότη, ο οποίος αιτείται την εισαγωγή των τίτλων του σε μία από τις αγορές του ΧΑΚ, εξετάζοντας την αίτηση, η οποία περιλαμβάνει το εταιρικό προφίλ.

Στη συνέχεια, και αφού ο εκδότης εξασφαλίσει από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς την άδεια δημοσίευσης του ενημερωτικού του δελτίου -προϋπόθεση απαραίτητη διά νόμου-, ο εκδότης επανέρχεται στο χρηματιστήριο, όπου το συμβούλιο αυτού ανακοινώνει την εισαγωγή των τίτλων του στο ΧΑΚ.

Ο ρόλος του συμβουλίου του ΧΑΚ ακόμη και σήμερα εστιάζεται στο να διασφαλίζεται πως παρέχεται επαρκής πληροφόρηση και διαφάνεια στους επενδυτές από τον εκδότη που πληροί τις βασικές προϋποθέσεις εισαγωγής στη αγορά στην οποόια επιθυμεί να εισαγάγει τους τίτλους του, μέσω του εταιρικού προφίλ - ενημερωτικού δελτίου, με όλες τις βεβαιώσεις και συγκαταθέσεις των συμβούλων, ώστε να μπορέσει και ο κάθε επενδυτής να κρίνει με βάση τα στοιχεία που έχει ενώπιόν του, εάν επιθυμεί να επενδύσει στην εταιρία αυτή.

Στην περίπτωση όπου οι εκδότες δεν συμμορφώνονται με τις συνεχείς υποχρεώσεις τους, τότε το συμβούλιο δύναται ανάλογα με την παράβαση είτε να επιβάλει πρόστιμο, είτε/και να μετατάξει τους εκδότες στην αγορά ειδικής κατηγορίας - ειδικών χαρακτηριστικών για εύλογο χρονικό διάστημα. Στην περίπτωση δε όπου εκδότης δεν συμμορφωθεί εντός της χρονικής προθεσμίας που τίθεται, αρχίζει η διαδικασία διαγραφής των τίτλων του από το ΧΑΚ.

Είναι αξιοσημείωτο, πρόσθετα, να αναφερθεί πως το χρηματιστήριο είχε ετοιμάσει με δική του πρωτοβουλία και δαπάνες προσχέδιο σχετικού νομοθετικού πλαισίου, το οποίο αφορούσε στην προστασία των μικρομετόχων, σε περίπτωση διαγραφής εκδότη από το ΧΑΚ. Παρ' όλες ωστόσο τις πολλές και επίπονες προσπάθειες του ΧΑΚ, δεν έγινε κατορθωτή η πιο πάνω θεσμοθέτηση. Σε πρόσφατη απόφαση πολιτικής του, το συμβούλιο του ΧΑΚ αποφάσισε να προχωρήσει στη διαδικασία διαγραφής όλων των εταιριών που βρίσκονται στην αγορά ειδικής κατηγορίας για σημαντική χρονική περίοδο. Αυτό θα υλοποιηθεί αφού βέβαια ακολουθηθούν όλες οι νόμιμες διαδικασίες.

Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η διαγραφή από το ΧΑΚ δεν είναι ένα απλό θέμα. Υπάρχει πληθώρα επιπτώσεων και το ζήτημα πρέπει να μελετάται από κάθε άποψη. Το ΧΑΚ κινείται πάντοτε μέσα στο πλαίσιο της διαφάνειας και της υφιστάμενης νομοθεσίας. Αναφέρεται περιοδικά από ορισμένους ότι τα έσοδα του ΧΑΚ είναι κριτήριο στο θέμα αυτό. Ουδέν αναληθέστερο, από κάθε άποψη. Ούτε δε έχει, ούτε υπήρξε θέμα διαφυγόντων εσόδων για το ΧΑΚ. Αντίθετα.

Το ΧΑΚ εδώ και χρόνια, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, έχει ετοιμάσει ή/και έχει εισηγηθεί συγκεκριμένες νομοθετικές ρυθμίσεις για κάλυψη του σοβαρού αυτού κενού. Όμως, η υιοθέτησή τους ή όχι δεν είναι δική του αρμοδιότητα. Συνεχίζει δε να εργάζεται στην κατεύθυνση αυτή.

Κλείνοντας, θα πρέπει να τονιστεί ότι στην εισαγωγή εταιριών το ΧΑΚ βασίζεται στα στοιχεία που δίνουν τα αρμόδια σώματα των εκδοτών και οι εξουσιοδοτημένοι σύμβουλοί τους. Αν διαπιστωθεί ότι δίνονται λανθασμένα στοιχεία, τότε το ΧΑΚ προβαίνει σε καταγγελίες στην αρμόδια αρχή. Το ίδιο μπορεί να κάνει και οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος. Μοναδική κατευθυντήρια γραμμή του ΧΑΚ είναι η πιστή εφαρμογή της νομοθεσίας.

* Η κ. Δήμητρα Καλογήρου είναι ανώτερη λειτουργός του ΧΑΚ.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.