Μεταξάς: Η σημασία των αγορών στην ανάπτυξη

Τον σημαντικότατο ρόλο των χρηματιστηρίων στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων αλλά και τις ενέργειες του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου σε αυτήν την κατεύθυνση αναλύει ο γενικός διευθυντής του ΧΑΚ, κ. Νώντας Μεταξάς.

Δημοσιεύθηκε: 9 Ιουνίου 2010 - 07:53

του κ. Νώντα Κλ. Μεταξά (*)

Μεταξάς: Η σημασία των αγορών στην ανάπτυξη

Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες που παρατηρούνται διεθνώς κατά τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας διεθνούς κρίσης επιβάλλουν τη λήψη μέτρων και ενεργειών σε πρακτική μορφή από τις εταιρίες, προς διατήρηση της ανάπτυξής τους και για έξοδο από την κρίση, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διασφαλιστεί η συνέχιση της ανάπτυξης, να μην επηρεαστεί η κατανάλωση και να συγκρατηθεί η ανεργία, ώστε να μην περιπέσει η οικονομία σε ύφεση και να αποφευχθεί η επικράτηση αρνητικής ψυχολογίας.

Οι επιχειρήσεις για να αναπτυχθούν χρειάζονται μεταξύ άλλων και πιο φθηνή χρηματοδότηση, γι' αυτό πρέπει να αξιοποιούν τις εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης και τους μηχανισμούς ανάπτυξης, ώστε να διασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα και τη συνέχειά τους, με αξιώσεις μέσα στο αντίστοιχα δύσκολο και πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Εξίσου σημαντικό είναι να αποφέρει καρπούς η προσπάθεια που γίνεται για να προσελκύσουμε ως χώρα θεσμικούς και στρατηγικούς επενδυτές από το εξωτερικό, με όσα οφέλη κάτι τέτοιο συνεπάγεται για την οικονομία μας.

Εδώ είναι που πρέπει να τονιστεί ότι μεταξύ των μηχανισμών που διευκολύνουν την άντληση κεφαλαίων προς χρηματοδότηση αναπτυξιακών σχεδιασμών των επιχειρήσεων εμπίπτουν και τα χρηματιστήρια. Τα χρηματιστήρια, ως οργανωμένες αγορές που συγκεντρώνουν τους βασικούς επενδυτικούς συντελεστές (εταιρίες, επενδυτές, επιχειρηματίες), συνιστούν έναν βασικότατο μοχλό ανάπτυξης των επιχειρήσεων και της οικονομίας ευρύτερα και είναι ένας μηχανισμός που υποβοηθά συνολικά στην περαιτέρω ανάπτυξη.

Επίσης, τα χρηματιστήρια έχουν εξ oρισμού ορισμένα βασικά θεμελιώδη χαρακτηριστικά, τα οποία λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη από τους διεθνείς επενδυτές. Έτσι, πέραν της επαρκούς πληροφόρησης και διαφάνειας και της ύπαρξης διαμορφούμενης τιμής βάσει της προσφοράς και ζήτησης στην αγορά, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι παρέχεται μέσω αυτών η ευχέρεια για άμεση είσοδο και έξοδο από την αγορά, μέσα σε ικανοποιητικά επίπεδα ρευστότητας. Το γεγονός αυτό από μόνο του είναι ένας βασικότατος παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη από τους θεσμικούς επενδυτές διεθνώς, για να επιλέξουν μία χώρα προς επένδυση σε εταιρίες της.

Στην Κύπρο, όπου οι επιχειρήσεις πλέον λειτουργούν μέσα στο ευρύτερο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον και απορροφούν τους κραδασμούς των διαφόρων νέων εξελίξεων, θα πρέπει να αξιοποιηθεί η χρηματιστηριακή αγορά, στην προσπάθεια ανάπτυξης και εξασφάλισης της αναγκαίας χρηματοδότησης των νέων σχεδιασμών.

Η όποια στρατηγική για να μετατραπεί η Κύπρος σε περιφερειακό χρηματοοικονομικό κέντρο μπορεί να μετουσιωθεί σε πράξη μόνον εάν η χώρα διαθέτει ένα ανεπτυγμένο χρηματιστήριο, που θα επιτελεί καθοριστικά τον ρόλο του σ’ αυτήν την προσπάθεια. Ακόμη να είναι πύλη εισόδου αλλά και σταδιακά, αν αυτό είναι η επιθυμία, εξόδου των ξένων επενδυτών.

Είναι πολλά τα παραδείγματα χωρών στην Ευρώπη αλλά και παγκόσμια (όπως π.χ. στο Λουξεμβούργο, στην Ιρλανδία, στο Χονγκ Κονγκ κ.α.), όπου επιτεύχθηκε ο αντίστοιχος στόχος, μέσω των χρηματιστηρίων. Ας σκεφτούμε ποια χώρα έχει επιτύχει να γίνει επιχειρηματικό κέντρο χωρίς να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο το χρηματιστήριό της.

Το ΧΑΚ κατά τα τελευταία χρόνια, μέσα από συντονισμένες και στοχευμένες προσπάθειες, έχει προχωρήσει στη διεύρυνση των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών του, ώστε να συμβάλει προς την κατεύθυνση που προαναφέρεται. Συνεπώς προχώρησε στην υλοποίηση μιας σειράς πρωτοβουλιών του, ώστε να υποβοηθήσει την άντληση κεφαλαίων μέσω της αγοράς και για την ανάπτυξη της οικονομίας ευρύτερα, ανταποκρινόμενο σε διαφορετικές ανάγκες στην αγορά.

Στο πλαίσιο αυτό προχώρησε μεταξύ άλλων στην κατηγοριοποίηση των εισηγμένων αξιών του σε αγορές, που διαφοροποιούνται βάσει αριθμού ποιοτικών και ποσοτικών κριτηρίων. Συστάθηκε η Αγορά Μεγάλων Έργων στην οποία μπορούν να εισαχθούν νεοσύστατες εταιρίες, οι οποίες θα προωθήσουν την εκτέλεση, μέσω λήψης της αναγκαίας χρηματοδότησης, μεγάλων αναπτυξιακών έργων στον τόπο μας.

Τέθηκε επίσης πρόσφατα σε λειτουργία η Νεοαναπτυσσόμενων Εταιριών Αγορά του ΧΑΚ (ΝΕΑ). Αυτή προσφέρει μία ουσιαστική ευκαιρία σε επιχειρήσεις, κυρίως μικρομεσαίου μεγέθους, για να ενταχθούν στο ΧΑΚ και να αναπτυχθούν περαιτέρω, αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα που προσφέρει το χρηματιστήριο.

Με την εισαγωγή τους στο χρηματιστήριο, πρόσθετα της ύπαρξης τιμής βάσει προσφοράς και ζήτησης για τους τίτλους των εισηγμένων εταιριών και της δυνατότητας άντλησης κεφαλαίων, παρέχεται και η ευχέρεια για να υποθηκεύονται μετοχές σε πιστωτικά ιδρύματα προς λήψη δανεισμού, που ενδεχομένως να απαιτείται για την υλοποίηση αναπτυξιακών επενδύσεων.

Επίσης, οι εταιρίες έχουν την ευχέρεια μέσω του ΧΑΚ να προχωρήσουν στην έκδοση εταιρικών χρεογράφων, χωρίς κατ' ανάγκη να προχωρήσουν ταυτόχρονα στην εισαγωγή του μετοχικού κεφαλαίου τους στο ΧΑΚ. Η έκδοση χρεογράφων συνιστά μία εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης των εταιριών η οποία διεθνώς καθίσταται πλέον ολοένα πιο ελκυστική μορφή άντλησης χρηματοδότησης αλλά και επένδυσης και συνεπώς οι εταιρίες είναι χρήσιμο να εξετάζουν και την επιλογή αυτή.

Πρόσθετα, θα πρέπει την αγορά των χρεογράφων μέσω της έκδοσης χρεογράφων να αξιοποιήσουν κι άλλοι οργανισμοί, όπως ημικρατικοί οργανισμοί, δήμοι κ.ά. οι οποίοι επίσης περιοδικά αναζητούν χρηματοδότηση.

Επιπλέον, μέσω της έκδοσης χρεογράφων σε ευρώ από εταιρίες του εξωτερικού προερχόμενες από χώρες με διαφορετικό νόμισμα, αυτές μπορούν να επωφεληθούν από το γεγονός ότι η Κύπρος είναι μέλος της ευρωζώνης και συνεπώς τους δίνεται η ευχέρεια να αποκτήσουν τα χρεόγραφά τους την αναγκαία αναγνωρισιμότητα και εμπορευσιμότητα κι από ευρωπαϊκούς θεσμικούς επενδυτές.

Λαμβάνοντας υπόψη τη δραστηριοποίηση στο ΧΑΚ μελών εξ αποστάσεως αλλά και διεθνών οργανισμών παροχής υπηρεσιών θεματοφυλακής ΧΑΚ, οι εταιρίες του εξωτερικού έχουν συνεπώς την ευχέρεια να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η εισαγωγή χρεογράφων τους στο ΧΑΚ.

Ταυτόχρονα, το χρηματιστήριο προχωρά με τις απαιτούμενες διαδικασίες για διευκόλυνση εταιριών του εξωτερικού προς εισαγωγή τίτλων τους, μέσω παραστατικών πιστοποιητικών μετοχών, τα γνωστά ως GDR’s.

Επιπλέον, σημειώνεται ότι κατόπιν εντατικών προσπαθειών για αύξηση της αναγνωσιμότητάς του σε διεθνές επίπεδο, το ΧΑΚ αναβαθμίστηκε από τους FTSE στην κατηγοριοποίηση χωρών (FTSE Global Index Series) και συγκεκριμένα στην κατηγορία Frontier Markets.

To χρηματιστήριο έπειτα από σχετικές πρωτοβουλίες του έτυχε αναγνώρισης και ως Recognised Investment Exchange από το Revenue and Customs Dept. του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς και από τον Οργανισμό Federal Financial Markets Services (FFMS) of Russia. Τονίζεται ότι κι αυτή η αναγνώριση προσδίδει στο ΧΑΚ ακόμη πιο αυξημένο κύρος.

Όλες οι πιο πάνω πρωτοβουλίες του ΧΑΚ για την παροχή ενός διευρυμένου φάσματος προϊόντων και υπηρεσιών γίνονται μέσα σ' ένα πλαίσιο ευελιξίας, χαμηλού κόστους και περιορισμού τυχόν γραφειοκρατιών εργασιών, ώστε οι συντελεστές της αγοράς να επωφελούνται ανάλογα και να αξιοποιούν τα προσφερόμενα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χρηματιστηριακής αγοράς.

Όπως προαναφέρθηκε, η χρηματιστηριακή αγορά της Κύπρου θα πρέπει να διαθέτει την κατάλληλη - επαρκή ρευστότητα. Στην κατεύθυνση αυτή το χρηματιστήριο έχει προχωρήσει στην ετοιμασία του σχετικού πλαισίου για τη λειτουργία του Ειδικού Διαπραγματευτή (market maker), του θεσμού του δανεισμού αξιών, ενώ επίσης προωθεί τον θεσμό των παραγώγων προϊόντων.

Τέτοια εργαλεία, τα οποία χρησιμοποιούνται για σκοπούς αύξησης της ρευστότητας ή/και για αντιστάθμιση κινδύνου που ισχύουν διεθνώς στα ανεπτυγμένα χρηματιστήρια, είναι θεσμοί οι οποίοι θα πρέπει να προχωρήσουν και στην Κύπρο για εφαρμογή, ώστε η χρηματιστηριακή αγορά μας να μην υπολείπεται έναντι των ανεπτυγμένων χρηματιστηριακών αγορών διεθνώς.

H καθυστέρηση στην εισαγωγή αυτών των θεσμών πλήττει την αναπτυξιακή προσπάθεια όλων, δεν βοηθά στη συγκέντρωση της ρευστότητας στην οικονομία (ρευστότητα που όταν φεύγει δεν επανέρχεται) και καταδικάζει την ευρύτερη κυπριακή κεφαλαιαγορά σε μαρασμό.

Συμπερασματικά, το χρηματιστήριο θα πρέπει να υποβοηθείται στις προσπάθειές του αυτές και να τυγχάνει της αναγκαίας στήριξης των αρμόδιων αρχών, ώστε να εισάγονται στην Κύπρο νέοι θεσμοί χωρίς καθυστερήσεις και για να μπορεί να ανταποκρίνεται ο οργανισμός με επάρκεια στις νέες συνθήκες και απαιτήσεις των αγορών.

Το χρηματιστήριο θα πρέπει να τύχει στήριξης στις προσπάθειές του, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας της Κύπρου ευρύτερα και θα πρέπει πρόσθετα να αναγνωριστεί πλήρως ότι η προσπάθεια για ανάπτυξη της Κύπρου ως περιφερειακού χρηματοοικονομικού κέντρου υποστηρίζεται πρώτιστα μέσω και της διασφάλισης της ανάπτυξης του χρηματιστηρίου.

* Ο κ. Νώντας Κλ. Μεταξάς είναι γενικός διευθυντής του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ).

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.