«Ωρα μηδέν» για αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών

Η Κλιματική Αλλαγή και η αύξηση των Φυσικών Καταστροφών είναι σήμερα ένα από τα πιο σημαντικά θέματα προβληματισμού διεθνώς. Η κατακόρυφη αύξηση της συχνότητας Ακραίων Φυσικών Φαινομένων και τα τεράστια κονδύλια των αποζημιώσεων που απαιτούνται για τις καταστροφές σε ακίνητη και κινητή περιουσία και σε υποδομές φαίνεται ότι ξεπερνούν τις δυνατότητες των δημόσιων προϋπολογισμών, ακόμα και των πιο προηγμένων χωρών.

Πολλές φορές κατά το παρελθόν έχουμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και αρκετά χρόνια για την ανάγκη συνεργασίας του Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στην αντιμετώπιση των Φυσικών Καταστροφών. Φέτος, ο διάλογος για το συγκεκριμένο αυτό θέμα έχει μπει σοβαρά στο τραπέζι σε όλο το δυτικό κόσμο.

Ήδη, συζητείται η συμμετοχή των Ασφαλιστικών Εταιριών σε κοινά projects με το Δημόσιο και η ενδεχόμενη υποχρεωτικότητα της Ασφάλισης έναντι Φυσικών Καταστροφών σε χώρες όπως η Γερμανία και οι ΗΠΑ, όπου το ποσοστό των ασφαλισμένων έναντι αυτών των κινδύνων κατοικιών κυμαίνεται από 50% - 70% - αλλά δεν συζητείται στην Ελλάδα όπου το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνά το 15%.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Πρωθυπουργός της Κάτω Σαξονίας Στέφαν Βάιλ επισημαίνει ότι «μόνον το 50% των κατοικιών στη Γερμανία είναι ασφαλισμένες από πλημμύρες λόγω Φυσικών Φαινομένων». Έτσι, «αντί για τη δημιουργία τεράστιων ειδικών Ταμείων από τους δημόσιους προϋπολογισμούς για την αντιμετώπιση Φυσικών Καταστροφών» προτείνει την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των κτιρίων.

Αντίστοιχα, ο Βαυαρός Πρωθυπουργός Μάρκους Ζέντερ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι στην επόμενη σύσκεψη των Πρωθυπουργών των Ομόσπονδων Κρατιδίων θα τεθεί προς ψήφιση η υποχρεωτικότητα της ασφάλισης για Φυσικές Καταστροφές. Σύμφωνα με άλλους γερμανικούς πολιτικούς παράγοντες, πρέπει να συζητηθεί ένα προσιτό ύψος ασφαλίστρου, αλλά και η επιδότησή του από το Κράτος, ενώ κατά τους ασφαλιστές, βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει ένα τέτοιο εγχείρημα είναι να συμμετέχει το Κράτος στο μέρος των αποζημιώσεων που, σε μια τεράστια καταστροφή, δεν θα μπορούσαν να διαχειριστούν μόνες τους οι Ασφαλιστικές Εταιρίες.

Υπενθυμίζεται, ότι μετά τις μεγάλες πλημμύρες του 2021 η γερμανική Κυβέρνηση δημιούργησε ένα πακέτο «βοήθειας» ύψους 30 δισ. ευρώ για τα πληγέντα Ομόσπονδα Κρατίδια, τα οποία, έπρεπε να συμμετέχουν και με τα δικά τους κονδύλια αποζημιώσεων. Ωστόσο, το ύψος των πόρων αυτών δεν θεωρήθηκε αρκετό, δεδομένης της συχνότητας και της σφοδρότητας των Φυσικών Καταστροφών.

Από την πλευρά του, ο Διευθύνων Σύμβουλος της LLOYD’S στο Τμήμα Κινδύνων, Τζων Νιλ, δηλώνει στους Financial Times σχετικά τις μεγάλες καταστροφές από Τυφώνες και Πυρκαγιές στη Βορειοαμερικανική Ήπειρο (ΗΠΑ) ότι «φθάσαμε πλέον σε ένα κομβικό σημείο όπου απαιτούνται νέες μορφές συνέργειας μεταξύ Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι από Ακραία Καιρικά Φαινόμενα, διότι απλά δεν έχουν όλοι οι πολίτες τις δυνατότητες να τα αντιμετωπίσουν». Επισημαίνει, επίσης, ότι η Ιδιωτική Ασφάλιση ή η Αποταμίευση για την κάλυψη Φυσικών Καταστροφών «είναι μια πολυτέλεια για τους πλούσιους».

Επιπλέον, προειδοποιεί τις Τράπεζες που δίνουν στεγαστικά δάνεια, αλλά δεν ασφαλίζουν έναντι Ακραίων Καιρικών Φαινομένων τα ακίνητα που δανειοδοτούν, ότι οι κίνδυνοι αυτοί αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο και οι επισφάλειες είναι μεγάλες.

Και όλα αυτά, συμβαίνουν στη «Μέκκα» της Ασφάλισης, στις ΗΠΑ, όπου π.χ. στη Φλόριντα, πάνω από το 60%-70% των καταστροφών από Τυφώνες αποζημιώνεται ήδη από Ιδιωτικές Ασφαλιστικές Εταιρίες. Η συζήτηση, δηλαδή, στις Ηνωμένες Πολιτείες γίνεται για το 30%-40% των πολιτών που δεν είναι ασφαλισμένοι, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό είναι 80% - 90%!

Οι ξένοι, λοιπόν, με πολύ μικρότερο πρόβλημα, αφυπνίζονται και αντιδρούν. Εμείς, που έχουμε 6 φορές μικρότερο ποσοστό ασφαλιστικού προϊόντος επί του ΑΕΠ επιμένουμε να κρύβουμε το κεφάλι μας στην άμμο και να εκταμιεύουμε κρατικές αποζημιώσεις. Που και αυτές, τελικά, δεν αρκούν. Πόσες πλημμύρες, πόσες πυρκαγιές και πόσες κατεστραμμένες περιουσίες ακόμη θα χρειαστούν για να δούμε την πραγματικότητα κατάματα και να πάρουμε κάποιες αποφάσεις; Δύσκολες, ίσως, αλλά επιβεβλημένες.

* Ο Γιάννης Βοτσαρίδης είναι πρόεδρος και CEO της Interlife ΑΕΓΑ