Πώς επιδρά στις εταιρείες το «φαινόμενο της πεταλούδας»

Πέρα από τις πανδημίες, την περίφημη κλιματική αλλαγή, τις γεωπολιτικές αναθεωρήσεις και αλλά κοινωνικό-ψυχολογικά φαινόμενα που τώρα ανιχνεύονται συστηματικά,η πραγματικότητα μας επηρεάζεται και από άλλες επίσης όχι πολύ γνωστές στο ευρύ κοινό καταστάσεις.

Και από την άποψη αυτή ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση ενός φαινομένου που παρουσιάζει το όργανο της Ελληνικής Εταιρίας Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (Leading),γνωστού ως «πέταγμα της πεταλούδας».

Θα φανταζόσασταν ποτέ ότι μία πεταλούδα που χτυπάει τα φτερά της στην Ασία μπορεί να αποτρέψει έναν τυφώνα στη Βόρεια Αμερική; Κι όμως, αυτό ακριβώς είναι το Butterfly Effect.

Το χτύπημα των φτερών της πεταλούδας παράγει σήμερα μια απειροελάχιστη αλλαγή στην κατάσταση της ατμόσφαιρας. Στη διάρκεια ενός μήνα από σήμερα, το τι συμβαίνει στην ατμόσφαιρα, ως αποτέλεσμα απειροελάχιστης μεταβολής που προκαλούν οι κινήσεις των φτερών της πεταλούδας έχει τεράστια απόκλιση από αυτό που θα μπορούσε να είχε συμβεί.

Για παράδειγμα, ένας ανεμοστρόβιλος που θα είχε καταστρέψει την ινδονησιακή ακτή μπορεί να μη δημιουργήθηκε ποτέ. Με τον ίδιο ακριβώς «μηχανισμό», οποιαδήποτε απειροελάχιστη αλλαγή σε οποιαδήποτε κατάσταση, μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά την τελική έκβασή της.

Η αναγνώριση του Butterfly Effect αποδίδετε στον μετεωρολόγο και μαθηματικό Edward Lorenz. Ο Lorenz, σε μια προσπάθεια του να ανακαλύψει ένα μοντέλο πρόγνωσης του καιρού, παρατήρησε ότι πολύ μικρές διαφορές στις αρχικές τιμές ήταν σε θέση να δημιουργήσουν τεράστιες διαφορές στα τελικά αποτελέσματα.

Έτσι, συμπέρανε πως είναι αδύνατον να γνωρίζουμε με ακρίβεια τις αρχικές συνθήκες επομένως δεν μπορούμε να κάνουμε ακριβή πρόβλεψη του καιρού. Ωστόσο, αυτή η ανακάλυψη τον οδήγησε προς άλλες πτυχές της επιστήμης.

Πώς επηρεάζει τις αγορές

Οι αγορές είναι, στην ουσία, χαοτικά συστήματα, που επηρεάζονται από πολύ μικρές αλλαγές. Οποιαδήποτε πρόβλεψη για το μέλλον ενός συστήματος, η οποία βασίζεται στις αρχικές συνθήκες, είναι αδύνατον να είναι ακριβής σε βάθος χρόνου. Το ίδιο ισχύει και για τους οργανισμούς: Οι επιτυχίες ή οι αποτυχίες τους στην πραγματικότητα μοιάζουν τυχαίες.

Όπως εξηγεί ο Dr. Tom Breuer, «Ζούμε σε μια διασυνδεδεμένη, ή μάλλον υπερ-συνδεδεμένη κοινωνία. Οι οργανισμοί και οι αγορές "συμπεριφέρονται" σαν δίκτυα. Αυτό προκαλεί χαοτική (σύνθετη) και όχι γραμμική συμπεριφορά».

Οι περίοδοι οικονομικής άνθισης ή οικονομικής ύφεσης δεν μπορούν να προβλεφθούν, ενώ η προετοιμασία των εταιρειών για το μέλλον και η έγκαιρη πρόβλεψη της -συνεχώς μεταβαλλόμενης- καταναλωτικής συμπεριφοράς, δεν είναι εύκολη.

Αυτό, άλλωστε, εξηγεί και γιατί άλλοτε πανίσχυρες εταιρείες-leaders καταρρέουν, καθώς μένουν πίσω από την εποχή τους, ενώ νεοσύστατες επιχειρήσεις αναδύονται και καταλαμβάνουν ηγετικές θέσεις στον κλάδο δραστηριοποίησής τους. Ακόμα και μία απειροελάχιστη αλλαγή στην υπάρχουσα τεχνολογία μπορεί κυριολεκτικά να μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ζουν τη ζωή τους!

Η στάση των οργανισμών

Για να «διαχειριστούν» το φαινόμενο της πεταλούδας και να διασφαλίσουν όχι μόνο την παραγωγικότητα, αλλά -κυρίως- τη βιωσιμότητά τους, οι οργανισμοί έχουν δύο επιλογές: είτε να στοχεύσουν στη δημιουργία διαχρονικών προϊόντων ή υπηρεσιών, είτε να διασφαλίσουν πως μπορούν να συμβαδίσουν με τις συνεχείς αλλαγές.

Οι περισσότεροι οργανισμοί επιλέγουν έναν συνδυασμό των δύο. Για παράδειγμα, η Dc Martens συνεχίζει να παράγει το κλασσικό μοντέλο μπότας 1460, ενώ παράλληλα βγάζει νέες παραλλαγές του κάθε σεζόν. Αυτή η προσέγγιση απαιτεί εξαιρετική επαγρύπνηση από την πλευρά της εταιρείας και στενή παρακολούθηση των επιθυμιών των καταναλωτών, ώστε να παραμείνει διαχρονική και ταυτόχρονα up to date. Αυτές οι μικρές αλλαγές/διορθωτικές κινήσεις στο αρχικό προϊόν, οδηγούν στην ανανέωση του ενδιαφέροντος του καταναλωτικού κοινού και δίνουν νέα δυναμική στο προϊόν.

Στο βιβλίο «The Butterfly Effect in Competitive Markets», ο T. Breuer αναφέρει ότι οι περισσότερες παγκόσμιες επιχειρήσεις, όπως η Apple και η Samsung, υιοθετούν την παραπάνω τακτική, «πιάνοντας» τον παλμό των καταναλωτών και εισάγοντας μικρές αλλαγές στην τεχνολογία ή τη στρατηγική τους σε σχέση με την παραγωγή, την τιμή, τον τόπο, την προώθηση ή την εταιρική εικόνα τους. Με αυτόν τον τρόπο, έχουν περισσότερες πιθανότητες να διασφαλίσουν μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς και υψηλότερο κέρδος.