Θ. Θεμιστοκλέους (UBS): H Ελλάδα σε καλή θέση για να αναπτυχθεί ταχύτερα

Ο Θέμης Θεμιστοκλέους, επικεφαλής του ευρωπαϊκού γραφείου επενδύσεων της ελβετικής τράπεζας UBS , είναι μάλλον αισιόδοξος για τις προοπτικές της χώρας, καθώς και τις αλλαγές που επιφέρει η επίτευξη του ορόσημου της επενδυτικής βαθμίδας.

Παράλληλα, αναλύει τις εκτιμήσεις και τις προβλέψεις της τράπεζας για τον κόσμο και τις επενδύσεις, καθώς και τα στοιχεία που θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο. Τέλος, μιλάει για την πολιτική της Fed, τον πληθωρισμό, τις αγορές αλλά και την πιθανότητα ύφεσης.

Η παγκόσμια ανάπτυξη το 2024 θα είναι καθοριστικής σημασίας, με τις ΗΠΑ να συνεχίζουν να ξεπερνούν την ευρωζώνη. Τι να περιμένουμε; Η Fed και η ΕΚΤ θα κινηθούν σε διαφορετικά μονοπάτια το 2024;

Αν και η οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ είναι πιθανό να ξεπεράσει εκείνη της ευρωζώνης το 2024, το σημαντικό μέτρο που πρέπει να παρακολουθήσουμε είναι η σχετική μεταβολή. Αναμένουμε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας θα μειωθεί στο μισό σε σχέση με πέρυσι, ενώ εν τω μεταξύ στην ευρωζώνη ο ρυθμός επέκτασης το επόμενο έτος θα πρέπει να είναι κάπου κοντά σε αυτόν που επιτεύχθηκε το 2023. Κατά την άποψή μας, οι προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι αυτές που έχουν μεγαλύτερη σημασία για τις κινήσεις των κεντρικών τραπεζών το 2024, και η κοινή αφήγηση στις μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες της αγοράς είναι ότι ο πληθωρισμός, συμπεριλαμβανομένων των βασικών τιμών, πρόκειται να συνεχίσει να μειώνεται το 2024. Αναμένουμε ότι ο πυρήνας του πληθωρισμού θα φτάσει στο εύρος 2% - 2,5% στις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, και αυτό θα πρέπει να ανοίξει την πόρτα για όλες τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες να ξεκινήσουν τον κύκλο περικοπών σε κάποιο σημείο του καλοκαιριού. Οι "κίνδυνοι" κλίνουν προς την κατεύθυνση να αρχίσει η χαλάρωση της πολιτικής λίγο νωρίτερα, σε αντίθεση με την περαιτέρω καθυστέρηση.

Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για την πολιτική της Fed για το τρέχον έτος και πέραν αυτού;

Η UBS Wealth Management αναμένει ότι ο κύκλος νομισματικής χαλάρωσης θα ξεκινήσει το καλοκαίρι και με σταδιακό ρυθμό περίπου μιας μείωσης ανά τρίμηνο (περίπου 75 μ.β. μείωση συνολικά), αν και υπάρχει περιθώριο για περισσότερες μειώσεις επιτοκίων εάν η οικονομική δραστηριότητα επιβραδυνθεί περισσότερο από το αναμενόμενο. Αναμένουμε ότι η κεντρική τράπεζα θα επιστρέψει σε ουδέτερη στάση πολιτικής το 2025.

Στην έκθεση "Year Head 2024", υπάρχει ειδική ενότητα σχετικά με "Τα πέντε D στην παγκόσμια οικονομία". Θα μπορούσατε, παρακαλώ, να αναλύσετε περισσότερο το θέμα αυτό;

Καθώς κοιτάζουμε προς την επόμενη δεκαετία, επισημαίνουμε τα "πέντε Ds". Το πρώτο D είναι η αποπαγκοσμιοποίηση (deglobalization). Οι οικονομίες γίνονται λιγότερο ολοκληρωμένες, με τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Κίνα να συνηθίζουν να ανταλλάσσουν δασμούς και ελέγχους εξαγωγών. Η αποπαγκοσμιοποίηση, αν γίνει για οικονομικούς λόγους (οι εταιρείες αξιοποιούν την αυτοματοποίηση, εστιάζουν στην ολοκληρωμένη παραγωγή ή στην οικοδόμηση πιο ανθεκτικών αλυσίδων εφοδιασμού) το καθαρό αποτέλεσμα είναι πιθανό να είναι υψηλότερη προσφορά, χαμηλότεροι πληθωριστικοί κίνδυνοι και υψηλότερη δυνητική ανάπτυξη. Αν γίνει για πολιτικούς λόγους, για παράδειγμα, λόγω αυξημένων εμπορικών περιορισμών ή επιδοτήσεων, πιθανότατα θα περιορίσει τη συνολική προσφορά αγαθών, θα μειώσει τη δυνητική ανάπτυξη ή θα αυξήσει περιοδικά τον πληθωρισμό.

Στη συνέχεια, το επόμενο D αφορά τα δημογραφικά στοιχεία (demographics). Οι πληθυσμοί συρρικνώνονται στην Ιαπωνία, την Κίνα και σε τμήματα της Ευρώπης και η αναλογία συνταξιούχων προς εργαζόμενους συνεχίζει να αυξάνεται. Σε κάθε άλλη περίπτωση, η χαμηλότερη αύξηση του εργατικού δυναμικού θα σημαίνει χαμηλότερη δυνητική οικονομική ανάπτυξη.

Το κατά πόσον η παγκόσμια οικονομία μπορεί να ξεφύγει από τις επιπτώσεις των δημογραφικών στοιχείων μπορεί να εξαρτηθεί από το τρίτο μας D: την ψηφιοποίηση (digitalization). Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας, να στηρίξει την ανάπτυξη και να οδηγήσει σε αποπληθωρισμό σε ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες.

Το τέταρτο D (decarbonisation) μας είναι η απαλλαγή από τον άνθρακα - που ενισχύεται από τους φόβους για την ενεργειακή ασφάλεια και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι επενδύσεις στην ενεργειακή μετάβαση είναι πιθανό να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της οικονομίας κατά την επόμενη δεκαετία.

Τέλος, το πέμπτο D αφορά το χρέος (debt) που έχει γίνει και πάλι πολύ πιο επίκαιρο σε έναν κόσμο υψηλότερων επιτοκίων. Ας ελπίσουμε ότι η οικονομική προσιτότητα μπορεί να επιτευχθεί με την ανάπτυξη, αλλά διαφορετικά μπορεί να χρειαστεί κάποιος συνδυασμός πληθωρισμού, φόρων ή χρεοκοπίας. Εδώ, η απάντηση μπορεί να έχει να κάνει λιγότερο με τα οικονομικά και περισσότερο με την πολιτική, με τις διάφορες χώρες να επιλέγουν πιθανότατα διαφορετικούς δρόμους. Η χρηματοπιστωτική καταστολή είναι πιθανό να είναι μια επιλογή που θα επιλεγεί από πολλούς.

Βιώνουμε μια κατάσταση όπου ο χρυσός σημειώνει ιστορικό υψηλό και οι μετοχές στις ΗΠΑ κινούνται ανοδικά. Πώς να επενδύσουμε σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Ποιες είναι οι αγαπημένες και οι λιγότερο αγαπημένες σας συναλλαγές αυτή τη στιγμή;

Με τον πληθωρισμό να συνεχίζει να μειώνεται, αναμένουμε ότι οι κεντρικές τράπεζες θα μειώσουν επιθετικά τα επιτόκια τους επόμενους 18 μήνες. Κατά κάποιο τρόπο η αγορά μπορεί να έχει κινηθεί μπροστά από τον εαυτό της όσον αφορά την ταχύτητα των μειώσεων των επιτοκίων, αλλά η κατεύθυνση είναι σωστή. Υπό αυτό το σενάριο, αναμένουμε ότι η απόδοση των ομολόγων θα συνεχίσει να μειώνεται και τα ομόλογα θα σας προσφέρουν κεφαλαιακή υπεραξία. Ως εκ τούτου, μας αρέσουν τα ποιοτικά ομόλογα, στα οποία περιλαμβάνονται τα ομόλογα υψηλής και επενδυτικής βαθμίδας. Τα ποιοτικά ομόλογα μπορούν επίσης να παρέχουν μια αντιστάθμιση έναντι μιας πιο αρνητικής έκβασης για την οικονομία, κατά την οποία θα καταλήξουμε σε ύφεση αντί για ήπια προσγείωση.

Μας αρέσουν επίσης οι ποιοτικές μετοχές, μετοχές που έχουν υψηλή απόδοση του απασχολούμενου κεφαλαίου, ανθεκτικά περιθώρια κέρδους και ισχυρούς ισολογισμούς. Αυτού του είδους οι μετοχές τείνουν να πηγαίνουν καλά στα περισσότερα περιβάλλοντα, αλλά τείνουν επίσης να πηγαίνουν ιδιαίτερα καλά σε ένα περιβάλλον επιβράδυνσης της ανάπτυξης, κάτι που αναμένουμε το 2024. Το λιγότερο αγαπημένο trade είναι οι μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, για τις οποίες αναμένουμε ότι θα σημειώσουν μικρότερη άνοδο σε σχέση με τις περιφερειακές ομοειδείς τους στον τακτικό μας ορίζοντα. Τα κέρδη συρρικνώθηκαν σημαντικά το 2023, παρασυρόμενα από τους κλάδους των εμπορευμάτων και αναμένεται να παρουσιάσουν μία από τις πιο αδύναμες ανακάμψεις το 2024 μεταξύ των μεγάλων αγορών μετοχών.

Πώς τοποθετείται η Ελλάδα σε αυτόν τον νέο κόσμο; Είστε αισιόδοξοι για την ελληνική οικονομία και τα ομόλογα για το 2024; Πώς θα επηρεάσει το καθεστώς της επενδυτικής βαθμίδας τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία;

Η Ελλάδα βρίσκεται σε καλή θέση για να αναπτυχθεί ταχύτερα από την υπόλοιπη Ευρωζώνη και έχει μια μεγάλη ευκαιρία να χτίσει στέρεες βάσεις για μελλοντική ανάπτυξη, εάν χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια του RRF για τον σωστό τύπο υποδομών και αν βασιστεί στην προσπάθεια ψηφιοποίησης, που ξεκίνησε πριν από λίγα χρόνια. Προβλέπουμε ότι η Ελλάδα θα αναπτυχθεί κατά περίπου 3% την περίοδο 2024-2025, χάρη στην ανθεκτική ιδιωτική κατανάλωση και τις περισσότερες εισροές από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα κονδύλια RePower της ΕΕ.

Η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών το 2024 θα πρέπει να βοηθηθεί από τον χαμηλότερο πληθωρισμό (η αύξηση των πραγματικών μισθών θα μπορούσε να φτάσει περίπου το 3,5% κατά μέσο όρο το 2024) και την περαιτέρω βελτίωση της απασχόλησης. Οι συνδυασμένες εισροές από τα ενισχυμένα Ταμεία Ανάκαμψης και RePower EU (36 δισ. ευρώ ή 16% του ΑΕΠ) θα μπορούσαν να φτάσουν το 3,4% του ΑΕΠ το 2024 και το 2025, έναντι "μόλις" 1,6% του ΑΕΠ το 2023. Καθώς τα δάνεια από τα Ταμεία Ανασυγκρότησης (περίπου 4% του ΑΕΠ το 2024-2025) θα πρέπει να δημιουργήσουν εγχώρια δραστηριότητα δανεισμού των επιχειρήσεων, βλέπουμε επίσης ότι η πιστωτική ανάπτυξη θα προσθέσει επίσης στη δυναμική του ΑΕΠ. Και με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών να έχουν πλέον μειωθεί σε μονοψήφιο ποσοστό, μπορούν να αρχίσουν να δανείζουν και πάλι, στηρίζοντας την οικονομική ανάπτυξη.

Η αναβάθμιση της αξιολόγησης σε επενδυτική βαθμίδα αντικατοπτρίζεται ήδη πλήρως στις αποδόσεις και τα spreads των ελληνικών κρατικών ομολόγων. Το όφελος από εδώ και στο εξής είναι πιθανό να προέλθει μέσω των καλύτερων αξιολογήσεων για τις εγχώριες εταιρείες, όπως οι τράπεζες, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και οι υπο-κρατικές οντότητες του δημόσιου τομέα, δεδομένου ότι η κρατική αξιολόγηση τείνει να λειτουργεί ως ανώτατο όριο για αυτές τις εταιρείες. Αυτές μπορούν επίσης να αναβαθμιστούν μετά από μια αναβάθμιση του κράτους, μειώνοντας το κόστος χρηματοδότησής τους και διευκολύνοντας την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

Τέλος, ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας σε αυτό το νέο μακροοικονομικό περιβάλλον;

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις τρέχουσες μικροοικονομικές προοπτικές είναι μια ύφεση στις ΗΠΑ. Αυτό σαφώς δεν είναι το βασικό μας σενάριο, αλλά μπορεί κανείς να δει ένα σενάριο όπου τα υψηλά επιτόκια πλήττουν την οικονομία με καθυστέρηση, η ανεργία αυξάνεται απότομα και ωθεί την οικονομία σε ύφεση. Ένας άλλος κίνδυνος θα ήταν αν στις ΗΠΑ η οικονομία δεν επιβραδυνθεί και ο πληθωρισμός αρχίσει να αυξάνεται και πάλι, οδηγώντας την κεντρική Fed να αυξήσει και πάλι τα επιτόκια.