Αλ. Χαρίτσης: Φούσκα που σύντομα θα σκάσει ή πραγματική ανάπτυξη

«Λίγο πριν την κάλπη, ας αφήσουμε τα μαθηματικά και τα σενάρια, το κρίσιμο είναι η συμφωνία για δυνατή προοδευτική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Α. Τσίπρα», τονίζει ο Αλέξης Χαρίτσης, υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στη Μεσσηνία.

Προτάσσει τις παραγωγικές επενδύσεις, εξηγεί ότι δεν είναι ουτοπία το πρόγραμμα στέγης και αναφέρεται στην επαναφορά των μετοχών των ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ στο Δημόσιο.

Γιατί είναι απαραίτητος ο δημόσιος τραπεζικός πυλώνας με «όχημα» την Εθνική και την Αναπτυξιακή τράπεζα; Τι θα πετύχετε μέσω αυτού;

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δίνει απάντηση σε ένα από τα κύρια προβλήματα της ελληνικής οικονομίας: τον αποκλεισμό της συντριπτικής πλειονότητας των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων από τον τραπεζικό δανεισμό. Αυτό το δεδομένο, υπονομεύει τη βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας και ταυτόχρονα μας καθηλώνει σε ένα αναποτελεσματικό και άδικο μοντέλο ανάπτυξης. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας όχι μόνο δεν αντιμετώπισε το πρόβλημα, αλλά το επέτεινε. Σήμερα, το Ταμείο Ανάκαμψης κατευθύνεται αποκλειστικά σε μεγάλους και ισχυρούς παίχτες της αγοράς. Και αυτό είναι μία πολιτική επιλογή. Το δικό μας σχέδιο είναι διαφορετικό:

Πρώτον, το δημόσιο οφείλει να ασκεί τα δικαιώματά του βάσει των μετοχών που έχει στην κατοχή του ώστε οι συστημικές τράπεζες -όπως η Εθνική- να συμβάλλουν στη νέα αναπτυξιακή πορεία της χώρας.

Δεύτερον, η Αναπτυξιακή Τράπεζα, που δημιουργήσαμε τον Απρίλιο του 2019 για αυτόν ακριβώς τον λόγο, έχει τις δυνατότητες άμεσα, αξιοποιώντας και τις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, να στηρίξει καινοτόμες, δυναμικές και εξωστρεφείς επιχειρήσεις που είτε βρίσκονται στα πρώτα τους βήματα ή έχουν ανάγκη πιστώσεων για την επέκταση και μεγέθυνσή τους. Μόνο έτσι θα βγει ο επιχειρηματικός κόσμος από το τέλμα της δυσπραγίας και της ανασφάλειας.

Τρίτον, η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν αποσκοπεί στην αναπαραγωγή του υπάρχοντος αναπτυξιακού μοντέλου, αλλά στην αλλαγή του. Η χώρα μας δεν μπορεί να είναι παράδεισος της «φτηνής ανάπτυξης» και να ζει μέσα σε μια εφήμερη φούσκα που σύντομα θα σκάσει. Οφείλουμε να θωρακίσουμε την ελληνική οικονομία. Και αυτό απαιτεί δημόσιες επενδύσεις με σχέδιο, στροφή στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, και την επιδίωξη βιώσιμων, ανθεκτικών και παραγωγικών επενδύσεων που παράγουν αυξημένη εγχώρια προστιθέμενη αξία.

Στο πρόγραμμά σας δεσμεύεστε για δημιουργία τράπεζας στέγης που θα χορηγεί οικονομικά προσιτή κατοικία σε νέα ζευγάρια. Με τι πόρους θα συσταθεί; Τι σημαίνει «οικονομικά προσιτή» δεδομένου ότι και η κυβέρνηση προχωρά στεγαστικό πρόγραμμα για νέα ζευγάρια;

Η κατάσταση είναι τραγική. Τα ενοίκια έχουν αυξηθεί (32% τον τελευταίο χρόνο), το 45% των νοικοκυριών ξοδεύει περίπου το μισό τους εισόδημα για έξοδα στέγης και χιλιάδες άνθρωποι ζουν τα πιο παραγωγικά χρόνια της ζωής τους σε μια υποχρεωτική συμβίωση με τους γονείς τους. Η Νέα Δημοκρατία παρουσιάζει αυτήν την κατάσταση ως απόδειξη ότι η ελληνική οικονομία «πάει καλά». Στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμά της αφορά πολύ λίγους δικαιούχους και δεν παρεμβαίνει στην καρδιά του προβλήματος: στο γενικευμένο παιχνίδι του real estate δίχως κανέναν κανόνα και περιορισμό. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ «Στέγη για όλους» ξεκινά από την επιβολή κανόνων και μία κοινωνική αντίληψη για την κατοικία με στόχευση στη νέα γενιά. Αυτό εξυπηρετεί η ρητή απαγόρευση της βραχυχρόνιας μίσθωσης για νομικά πρόσωπα, ο άμεσος διπλασιασμός του επιδόματος ενοικίου και η δημιουργία μίας Τράπεζας Στέγης για τα αναξιοποίητα ακίνητα με στόχο να μην μείνει κανένα σπίτι έρημο και παρατημένο.

Σκεφτείτε ένα πρόγραμμα που δίνει σημαντικά κίνητρα σε ιδιώτες προκειμένου να αξιοποιήσουν τα άδεια ακίνητά τους και να ζωντανέψουν ξανά με νέους ενοικιαστές. Είναι μια κίνηση με πολλαπλά οφέλη και ανάλογους αποδέκτες: εγγυημένο εισόδημα για τους ιδιοκτήτες, συντήρηση των κτιρίων και των διαμερισμάτων, προσιτή και ποιοτική στέγη στους ενοικιαστές. Δεν είναι ουτοπία. Είναι μια ρεαλιστική δυνατότητα που συνδέεται με το Ταμείο Ανάκαμψης. Υπενθυμίζω ότι η Ισπανία και η Πορτογαλία διαθέτουν 1 και 2,7 δισ., αντίστοιχα για την κοινωνική κατοικία, ενώ η Ελλάδα του «επιτελικού κράτους» μόλις 1,3 εκατ. ευρώ για 100 κατοικίες! Είναι ένα απτό παράδειγμα ότι τα πράγματα μπορούν και πρέπει να είναι διαφορετικά στις 22 Μαΐου.

Η κυβέρνηση λέει ότι κατάφερε ρεκόρ ξένων επενδύσεων και πρωτιά στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων. Τι λέτε;

Τα υποτιθέμενα επενδυτικά ρεκόρ της κυβέρνησης αφορούν πρωτίστως τοποθετήσεις κεφαλαίων με πολύ χαμηλό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία: συγχωνεύσεις, ιδιωτικοποιήσεις και αγοραπωλησίες ακινήτων. Οι επενδύσεις σε νέες παραγωγικές μονάδες μειώθηκαν κατά 14% το 2021 και ακόμη περισσότερο το 2022. Όσο αφορά στους κοινοτικούς πόρους, εκεί μιλάμε για πλήρη αντιστροφή της πραγματικότητας. Τα επίσημα συγκριτικά στοιχεία απορρόφησης του ΕΣΠΑ δείχνουν την Ελλάδα στην 8η και όχι στην 1η θέση. Ενώ μέχρι το τέλος του 2022 οι πραγματικές πληρωμές από το Ταμείο Ανάκαμψης μόλις αγγίζουν το 4% των διαθέσιμων πόρων. Και όχι μόνο αυτό. Το νέο ΕΣΠΑ αφορά μόλις το 6,5% των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, ενώ το 90% των εγκεκριμένων δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης αφορά μεγάλους οικονομικούς ομίλους. Δεν υπάρχουν πολλοί λόγοι για πανηγυρισμούς λοιπόν, αλλά μια εικόνα που παραπέμπει στο παραγωγικό μοντέλο που οδήγησε στο παρελθόν τη χώρα στα όρια της χρεοκοπίας, ενώ την ίδια στιγμή εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες και υπονομεύει τη βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας.

Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας έχει σχεδόν προεξοφληθεί. Πώς θα την αξιοποιήσετε εσείς και πώς η σημερινή κυβέρνηση;

Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας προφανώς θα είναι μία θετική εξέλιξη. Το αν όμως αυτή θα μετατραπεί σε χαμένη ή κερδισμένη ευκαιρία για τη χώρα είναι ζήτημα πολιτικών επιλογών. Η Νέα Δημοκρατία απέδειξε ότι δεν μπορεί να αλλάξει ή έστω να μάθει από τα λάθη της. Όπως και στο παρελθόν αντιμετώπισε τα δημόσια οικονομικά ως ένα «ταμείο» με κύριους αποδέκτες ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και ένα δίκτυο πελατειακών σχέσεων. Αυτό αποδείχθηκε περίτρανα στις σκανδαλώδεις απευθείας αναθέσεις και στην επιδότηση της αισχροκέρδειας. Μία τέτοια πολιτική δεν μπορεί να χτίσει. Μπορεί μόνο να αντιμετωπίζει τις όποιες δημοσιονομικές δυνατότητες ως ευκαιρίες για βραχυπρόθεσμες πελατειακές σχέσεις και την αναπαραγωγή ενός στρεβλού μοντέλου ανάπτυξης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες κατάφερε με τη συμβολή του ελληνικού λαού να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια, να αναβαθμίσει την οικονομία και να βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά αφήνοντας το «μαξιλάρι» των 37 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτή είναι η δική μας εγγύηση ότι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα είναι ένα επιπλέον και πολύτιμο εργαλείο για την μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη θωράκιση της ελληνικής οικονομίας. Οι νέες δυνατότητες που θα προσφέρει στη χώρα μας θα αξιοποιηθούν, μέχρι το τελευταίο ευρώ, σε παραγωγικές επενδύσεις που θα δημιουργούν θέσεις εργασίας και θα ισχυροποιήσουν τη θέση της χώρας μας στον διεθνή καταμερισμό.

Γιατί επιμένετε ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ; Η ίδια το αρνείται ενώ επικαλείται και την απόφαση του ΣτΕ. Εσείς, μιλάτε για επαναφορά των μετοχών ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ στο Δημόσιο από το ΤΑΙΠΕΔ. Σε τι διαφέρετε;

Η ανάθεση του εποπτικού ρόλου του νερού σε μια ρυθμιστική αρχή - τη διευρυμένη ΡΑΕ - είναι προάγγελος της ιδιωτικοποίησής του. Αυτό δεν το λέει μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ο Συνήγορος του Πολίτη, η Ένωση Διοικητικών Δικαστών και πλήθος φορέων της Τοπικής αυτοδιοίκησης. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου και την περίπτωση της ΔEΗ. Πολύ λίγο αξίζουν οι ρητορικές διαβεβαιώσεις μιας κυβέρνησης που εν μέσω ενεργειακής κρίσης έσπευσε να ξεπουλήσει τη ΔEΗ και τα δίκτυα.

Με την επαναφορά των μετοχών των ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ στο Δημόσιο διασφαλίζουμε ότι το νερό θα παραμείνει δημόσιο αγαθό. Στην εποχή μας πλέον και μετά από τις πολλαπλές κρίσεις της τελευταίας 15ετίας, ο διεθνής προοδευτικός προβληματισμός δεν είναι το δίλημμα ιδιωτικό ή δημόσιο. Το πραγματικό ερώτημα είναι το πόσο μπορούμε να προχωρήσουμε σε μία ριζοσπαστική πολιτική δημόσιου σχεδιασμού που να τροφοδοτεί τη βιώσιμη ανάπτυξη, να δημιουργεί νέα υποδείγματα και να συμβάλλει στην οικολογική ισορροπία της χώρας.

Αναστολή πλειστηριασμών, νέος πτωχευτικός, νέο πλαίσιο κανόνων εποπτείας και φορολόγησης των δραστηριοτήτων των funds που κατέχουν κόκκινα δάνεια. Οι τράπεζες θα δεχθούν τέτοιας έκτασης παρεμβάσεις, υπό τον φόβο, για παράδειγμα, τα funds να σταματήσουν να αγοράζουν κόκκινα δάνεια;

Η Νέα Δημοκρατία διάλεξε από νωρίς πλευρά: αυτή των funds και των τραπεζών. Για το λόγο αυτό προχώρησε στην την άρση των περιορισμών που αφορούσαν τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας και στην ψήφιση ενός πτωχευτικού κώδικα κατά των συμφερόντων των δανειοληπτών. Αυτή η πολιτική σε συνδυασμό με την ευρύτερη οικονομική κατάσταση οδήγησε στην έκρηξη του ιδιωτικού χρέους και φυσικά στις ντροπιαστικές σκηνές όπου πολίτες πετιούνται έξω από τα σπίτια τους. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η δική μας πρόταση είναι ξεκάθαρη: ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους, προστασία της πρώτης κατοικίας και νομοθέτηση δίκαιων κανόνων στη σχέση των πολιτών με τις τράπεζες και τα funds. Δεν θα δεχτούμε εκβιασμούς. Το χρέος απειλεί την κοινωνική συνοχή και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Οφείλουμε να ρυθμίσουμε αυτό το φλέγον ζήτημα με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και οικονομικής βιωσιμότητας.

Το τέλος της δημοσιονομικής χαλάρωσης (λόγω πανδημίας) σας προβληματίζει για την υλοποίηση των δεσμεύσεών σας; Δεν σας ανησυχεί το οικονομικό/δημοσιονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα πρέπει να κινηθείτε;

Δυστυχώς η χώρα έχασε τέσσερα χρόνια. Σε μια συγκυρία δημοσιονομικής χαλάρωσης βρέθηκε με μια κυβέρνηση που αύξησε το δημόσιο χρέος (από 356 δισ. το 2019 σε 406 δισ. σήμερα) και η όποια «ανάπτυξη» ήρθε μέσα από δανεικά χρήματα που αντί να επενδυθούν για την θωράκιση του παραγωγικού ιστού, σπαταλήθηκαν στην επιδότηση της κερδοσκοπίας. Ξέρουμε τι πρόκειται να παραλάβουμε. Αλλά είμαστε πεπεισμένοι ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Το διεθνές οικονομικό πλαίσιο απαιτεί ριζοσπαστικές τομές και ρεαλιστικές προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, ενώ την ίδια στιγμή υπαγορεύει την ανάγκη της μεγάλης αλλαγής: αν η χώρα συνεχίσει με ένα στρεβλό και άδικο παραγωγικό μοντέλο, τότε θα βρεθεί έκθετη σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον και εξαιρετικά κρίσιμες συγκυρίες. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι η παράταξη εκείνη που έχει σχέδιο για την επόμενη μέρα, κοστολογημένο και ρεαλιστικό πρόγραμμα, καθώς και την εμπειρία πλέον να διαχειρίζεται με επιτυχία τις δυσκολίες.

Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι εάν «βγουν» οι αριθμοί θα πετύχετε κυβερνητική συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ; Τα προγράμματα σας δεν έχουν αγεφύρωτες διαφορές αλλά υπάρχει ο όρος «όχι πρωθυπουργός ο Τσίπρας». Θα το λύσει η κάλπη αυτό ή θα αποτελέσει άλλοθι για το «όχι»;

Είμαστε πια πολύ κοντά στην 21η Μαΐου. Ας κάνουμε υπομονή λοιπόν και ας αφήσουμε για λίγο τις ασκήσεις μαθηματικών και τα σενάρια. Ας συζητήσουμε την ουσία: το πρόγραμμα της επόμενης μέρας. Το κρίσιμο για εμάς είναι η συμφωνία με τις δυνάμεις που μιλούν στο όνομα της αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας σε μία προοδευτική και δεσμευτική βάση. Και έχουμε καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για τη δυνατότητα στις 22 Μαΐου να υπάρχει μια δυνατή προοδευτική κυβέρνηση στη χώρα με πρωθυπουργό τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξη Τσίπρα. Είναι μια ιστορική ευκαιρία για τη χώρα. Και θα κάνουμε τα πάντα για να γίνει πράξη.