Τους τελευταίους μήνες, οι χρηματιστηριακές αγορές έχουν καταγράψει απώλειες που τις επανέφεραν στα επίπεδα του 1999 ή και ακόμη χαμηλότερα. Σύμφωνα με τεχνικές και μη αναλύσεις, ένα από τα σημαντικότερα μερίδια ευθύνης αυτής της πτώσης αποδίδεται στον τραπεζικό τομέα.

Οι εξελίξεις που ακολούθησαν την κατάρρευση εταιριών όπως είναι η Enron, η Worldcom, αλλά και χωρών, όπως η Αργεντινή δυναμίτισαν το δανειστικό κύκλο και αποκάλυψαν αμέτρητες και αλληλοσυνδεόμενες δανειακές εκθέσεις. Η δυσμενής επίδραση που είχε αυτό στη ρευστότητα των αγορών, αν και ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, κορυφώθηκε στην Ευρώπη, όπου οι οικονομίες είναι, κατά κοινή παραδοχή, τραπεζοκεντρικές.

Το χορό στην εποχή των ισχνών αγελάδων φαίνεται πλέον να σέρνει η μεγαλύτερη τράπεζα της Γηραιάς Ηπείρου και τρίτη μεγαλύτερη του κόσμου, η γερμανική Deutsche Bank. Για να αντιληφθεί κανείς πόση σημασία μπορεί να έχει για την ευρωστία των οικονομιών μια εποχική (;) δυστοκία ενός τέτοιου ιδρύματος, αρκεί να γνωρίζει ότι η Deutsche Bank ελέγχει 2.300 θυγατρικές, με παρουσία σε όλους τους γνωστούς κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας.

Το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα εμφάνισε πτώση κερδών κατά 76% το β΄ τρίμηνο του έτους, καθώς αναγκάστηκε να αυξήσει τις προβλέψεις για επισφαλή δάνεια κατά 33%! Η έκθεση της Deutsche Bank στην υπόθεση Worldcom είναι σημαντικά μικρότερη από ό,τι είχε αρχικά νομιστεί. Οι αναλυτές εκτιμούσαν ότι η αμερικανική χρεοκοπία θα βάλλει ”μέσα” την τράπεζα κατά 1 δισ. δολ., αν και τα άμεσα απαιτήσιμα δάνεια ανέρχονται σε 240 εκατ. δολ.

Η θετική αυτή εξέλιξη, επισημαίνουν οι αναλυτές, αντισταθμίζεται από το γεγονός πως η Deutsche Bank κατέχει 13,4 εκατ. μετοχές της Worldcom, αλλά και από το ότι τρία μεγάλα καλιφορνέζικα ταμεία έχουν ήδη μηνύσει τη Worldcom και τη Deutsche Bank, τη μεγαλύτερη πιστώτριά της, για την πρόσφατη διάθεση εταιρικών ομολόγων αξίας 11,8 δισ. δολ. Οι ”πελατειακές εκροές” έχουν ήδη αρχίσει και οι εκτιμήσεις ανεβάζουν τη ”χασούρα” από το πληττόμενο κύρος της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής τράπεζας σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ.

Ο διευθύνων σύμβουλος J. Ackermann ανακοίνωσε πρόσφατα την πρόθεση της Deutsche Bank να περικόψει τις περιφερειακές της δραστηριότητες. Στην κατηγορία αυτή συμπεριέλαβε τις ασφάλειες, την παγκόσμια επενδυτική τραπεζική, αλλά και τις υπολογίσιμες σε τραπεζικά δίκτυα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως αυτό της Γαλλίας. Από καθαρά επιχειρηματική άποψη οι προθέσεις της Deutsche κρίνονται μάλλον ικανοποιητικές. Στην πράξη όμως η απεμπλοκή από εργασίες όπως οι ασφαλιστικές, είναι σχεδόν αδύνατο να υλοποιηθεί.

Αυτό, γιατί οι μετοχικές σχέσεις της Deutsche Bank με όλες σχεδόν τις γερμανικές εταιρίες που διαχειρίζονται χρήμα είναι εξαιρετικά περίπλοκες, χωρίς η δαιδαλώδης αυτή δομή να είναι τυχαία. Αμερικανικοί επενδυτικοί οίκοι εκτιμούν ότι το γερμανικό δημόσιο, ο ουσιαστικός ιδιοκτήτης του ιδρύματος, χρησιμοποιεί ακριβώς αυτό το ”όχημα”, ώστε να έχει υπό τον έλεγχό του, τις ”περισσότερες αξιόλογες εταιρίες” της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης. Ανεξαρτητοποίηση λοιπόν των εταιριών αυτών θα σημάνει πιθανότατα αλλαγή νοοτροπίας για το γερμανικό κράτος.

Πιο εφικτή, επισημαίνουν αναλυτές, φαίνεται να είναι η διακοπή των δεσμών με ευρωπαϊκές εταιρίες, κάτι το οποίο θα σημαίνει πιθανότατα εκ νέου έντονη κριτική από τις Βρυξέλλες. Οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν κατηγορήσει ουκ ολίγες φορές τις μεγαλύτερες οικονομίες της ενιαίας οικονομικής κοινότητας για ”de facto δημιουργία εθνικών συνόρων”. Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η γερμανική πολιτική ηγεσία καθόλου δεν θα ήθελε να φανεί ευάλωτη στο ίδιο ακριβώς θέμα, για το οποίο στηλιτεύει εδώ και μήνες το άλλο άκρο του ”άξονα”, το Παρίσι.

Δημήτρης Γλύστρας