Στα ύψη το κόστος των καταστροφών από ακραία καιρικά φαινόμενα

O Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός του OHE δημοσίευσε τον Μάιο μια μελέτη η οποία αναφέρει ότι πολλά μέρη του κόσμου θα πληγούν από υψηλές θερμοκρασίες τα επόμενα πέντε χρόνια. Η υπερθέρμανση του πλανήτη, σε συνδυασμό με το φαινόμενο Ελ Νίνιο, θα πυροδοτήσει σε μεγάλο βαθμό αυτή τη ζέστη, με τα επόμενα πέντε χρόνια να είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί ποτέ.

«Αυτό θα έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στην υγεία, την επισιτιστική ασφάλεια, τη διαχείριση των υδάτων και το περιβάλλον», δήλωσε στους New York Times ο Πετέρι Τάαλας, γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού. «Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι», τόνισε.

Στην έκθεση της υπηρεσίας που ιδρύθηκε το 1950 και αποτελεί σήμερα έναν από τους πλέον εξειδικευμένους οργανισμούς του ΟΗΕ, διαπιστώνεται ότι οι οικονομικές ζημιές από τις φυσικές καταστροφές συνεχίζουν να αυξάνονται, ακόμη και αν οι βελτιώσεις στα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης έχουν συμβάλει στη μείωση των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές.

Ο οργανισμός του ΟΗΕ κατέγραψε σχεδόν 12.000 ακραία καιρικά, κλιματικά και υδάτινα φαινόμενα σε παγκόσμιο επίπεδο μεταξύ 1970 και 2021, τα οποία σκότωσαν περισσότερους από 2 εκατομμύρια ανθρώπους και προκάλεσαν οικονομικές ζημιές ύψους 4,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη όλα τα μέρη του κόσμου, όχι μόνο τις φτωχότερες χώρες.

Πάνω από το 90% των αναφερόμενων θανάτων παγκοσμίως σημειώθηκαν σε αναπτυσσόμενες χώρες.

Μόνο οι ΗΠΑ υπέστησαν ζημιές 1,7 τρισ. δολ., αντιπροσωπεύοντας το 39% των οικονομικών απωλειών παγκοσμίως στα 51 χρόνια. Ωστόσο, οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και τα αναπτυσσόμενα μικρά νησιωτικά κράτη υπέστησαν δυσανάλογα υψηλό κόστος σε σχέση με το μέγεθος των οικονομιών τους.

Ο οργανισμός εξέδωσε τα νέα ευρήματα στοχεύοντας σε έναν διάλογο υψηλού επιπέδου για την επιτάχυνση και την κλιμάκωση της δράσης για να διασφαλιστεί ότι οι υπηρεσίες έγκαιρης προειδοποίησης θα φτάσουν σε όλους στη Γη μέχρι το τέλος του 2027.

Η πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών "Early Warnings for All" είναι μία από τις κορυφαίες στρατηγικές προτεραιότητες που πρόκειται να εγκριθεί από το Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Συνέδριο, το κορυφαίο όργανο λήψης αποφάσεων του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), Αφορά μια συζήτηση υψηλού επιπέδου που ανοίγει μεταξύ κορυφαίων εκπροσώπων των υπηρεσιών του ΟΗΕ, των αναπτυξιακών τραπεζών, των κυβερνήσεων και των εθνικών μετεωρολογικών και υδρολογικών υπηρεσιών που είναι υπεύθυνες για την έκδοση έγκαιρων προειδοποιήσεων.

«Οι πιο ευάλωτες κοινότητες δυστυχώς υφίστανται το μεγαλύτερο βάρος των καιρικών συνθηκών, του κλίματος και των κινδύνων που σχετίζονται με το νερό», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του WMO, καθ. Πετέρι Τάαλας.

«Η εξαιρετικά σφοδρή κυκλωνική καταιγίδα Mocha αποτελεί παράδειγμα αυτού. Προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές στη Μιανμάρ και στο Μπαγκλαντές, επηρεάζοντας τους φτωχότερους από τους φτωχούς. Στο παρελθόν, τόσο η Μιανμάρ όσο και το Μπαγκλαντές υπέστησαν καταστροφές με δεκάδες ακόμη και εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς. Χάρη στις έγκαιρες προειδοποιήσεις και τη διαχείριση καταστροφών, αυτά τα δραματικά ποσοστά θνησιμότητας είναι πλέον ευτυχώς ιστορία. Οι έγκαιρες προειδοποιήσεις σώζουν ζωές».

Ο WMO συγκέντρωσε τα στοιχεία για ενημέρωση του Atlas of Mortality and Economic Losses from Weather, Climate and Water Extremes, που κάλυπτε αρχικά την 50ετή περίοδο 1970-2019, βάσει του Centre for Research on the Epidemiology of Disasters’ (CRED) Emergency Events Database (EM-DAT).

Οι καταγεγραμμένοι θάνατοι για το 2020 και το 2021 (22.608 θάνατοι συνολικά) δείχνουν περαιτέρω μείωση της θνησιμότητας σε σχέση με τον ετήσιο μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας. Οι οικονομικές απώλειες αυξήθηκαν – οι περισσότερες από αυτές αποδίδονται στην κατηγορία των καταιγίδων.

Σημαντικά ευρήματα

• Πάνω από το 60% των οικονομικών απωλειών λόγω καταστροφών που σχετίζονται με τον καιρό, το κλίμα και το νερό αναφέρθηκαν για τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Ωστόσο, οι οικονομικές απώλειες ήταν ισοδύναμες με λιγότερο από 0,1% του ΑΕΠ στις αντίστοιχες οικονομίες σε περισσότερα από τα 4/5 αυτών των καταστροφών. Δεν αναφέρθηκαν καταστροφές με οικονομικές απώλειες μεγαλύτερες από 3,5% του ΑΕΠ.
• Στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, το 7% των καταστροφών για τις οποίες αναφέρθηκαν οικονομικές απώλειες είχαν αντίκτυπο ισοδύναμο με πάνω από το 5% του ΑΕΠ, με αρκετές καταστροφές να προκαλούν οικονομικές απώλειες έως και σχεδόν 30%.
• Στα Μικρά Νησιωτικά Αναπτυσσόμενα Κράτη, το 20% των καταστροφών με αναφερόμενες οικονομικές απώλειες οδήγησαν σε αντίκτυπο που ισοδυναμεί με πάνω από το 5% του ΑΕΠ, με ορισμένες καταστροφές να προκαλούν οικονομικές απώλειες άνω του 100%.

Περιφερειακή κατανομή

Αφρική: Στην Αφρική, αναφέρθηκαν 1.839 καταστροφές που αποδίδονται σε ακραίες καιρικές συνθήκες, κλίμα και νερό μεταξύ 1970 και 2021. Προκάλεσαν 733.585 θανάτους και 43 δισεκατομμύρια δολάρια σε οικονομικές απώλειες. Οι ξηρασίες αντιπροσώπευαν το 95% των αναφερόμενων θανάτων.

Ο τροπικός κυκλώνας Idai τον Μάρτιο του 2019 ήταν το πιο δαπανηρό γεγονός που συνέβη στην Αφρική (2,1 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ)

Ασία: Καταγράφηκαν 3.612 καταστροφές που αποδίδονται σε ακραία καιρικά φαινόμενα, κλίμα και νερό, με 984.263 θανάτους και οικονομικές απώλειες 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων

Μεταξύ 1970 και 2021, η Ασία αντιπροσώπευε το 47% όλων των αναφερόμενων θανάτων παγκοσμίως, με τους τροπικούς κυκλώνες να είναι η κύρια αιτία. Ο τροπικός κυκλώνας Nargis το 2008 οδήγησε σε 138.366 θανάτους. Το Μπαγκλαντές έχει τον υψηλότερο αριθμό θανάτων στην Ασία με 520.758 θανάτους λόγω 281 περιστατικών.

Νότια Αμερική: Υπήρξαν 943 καταστροφές που αποδίδονται σε ακραίες καιρικές συνθήκες, κλίμα και ύδατα που αναφέρθηκαν στη Νότια Αμερική, με τις πλημμύρες να αντιπροσωπεύουν το 61% αυτών. Προκάλεσαν 58.484 θανάτους και οικονομικές απώλειες 115,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Βόρεια Αμερική, Κεντρική Αμερική και Καραϊβική: Καταγράφηκαν 2.107 καταστροφές που αποδίδονται σε ακραία καιρικά φαινόμενα, κλίμα και νερό, με αποτέλεσμα 77.454 θανάτους και οικονομικές απώλειες 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Μεταξύ 1970 και 2021, η περιοχή αντιπροσώπευε το 46% των αναφερόμενων οικονομικών απωλειών παγκοσμίως. Μόνο οι ΗΠΑ υπέστησαν 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, αντιπροσωπεύοντας το 39% των απωλειών παγκοσμίως τα 51 χρόνια. Οι περισσότερες από τις αναφερόμενες οικονομικές απώλειες αποδίδονται σε καταστροφές που σχετίζονται με καταιγίδες και πιο συγκεκριμένα σε τροπικούς κυκλώνες.

Νοτιοδυτικός Ειρηνικός: Σημειώθηκαν 1.493 καταστροφές λόγω καιρού, κλίματος και ακραίων υδάτων. Προκάλεσαν 66.951 θανάτους και οικονομικές απώλειες 185,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Οι τροπικοί κυκλώνες ήταν η κύρια αιτία θανάτου.

Ευρώπη: Υπήρξαν 1.784 καταστροφές που προκάλεσαν 166.492 θανάτους και ζημιές 562 δισεκατομμυρίων δολαριων.

Μεταξύ 1970 και 2021, η Ευρώπη αντιπροσώπευε το 8% των αναφερόμενων θανάτων παγκοσμίως.

Οι ακραίες θερμοκρασίες ήταν η κύρια αιτία των αναφερόμενων θανάτων και οι πλημμύρες ήταν η κύρια αιτία οικονομικών απωλειών.

«Έγκαιρες Προειδοποιήσεις για Όλους»

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες θέλει να διασφαλίσει ότι κάθε άτομο στη Γη θα προστατεύεται από συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης έως το τέλος του 2027.

Πρόκειται για ένα αποδεδειγμένο, αποτελεσματικό μέτρο προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, που σώζει ζωές και παρέχει τουλάχιστον δεκαπλάσια απόδοση της επένδυσης. Ωστόσο, μόνο οι μισές χώρες διαθέτουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης με κάλυψη ιδιαίτερα χαμηλή στις αναπτυσσόμενες χώρες των μικρών νησιών, στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και στην Αφρική.

Η πρωτοβουλία Early Warnings έχει λάβει ευρεία υποστήριξη. Πρωτοστατούν οι WMO, UN Office for Disaster Risk Reduction, International Telecommunications Union, International Federation of Red Cross and Red Crescent Societie, με την υποστήριξη περισσότερων από είκοσι άλλων υπηρεσιών του ΟΗΕ καθώς και ένα πολύ ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων, από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έως φορείς του ιδιωτικού τομέα.

Ένα πρώτο σύνολο 30 χωρών έχει προσδιοριστεί για την ανάπτυξη της πρωτοβουλίας το 2023.