Τραπεζικό «παιχνίδι» με τα ομόλογα

Τρωτό σημείο των τραπεζών αποτέλεσαν τα χαρτοφυλάκια ομολόγων το πρώτο τρίμηνο αφού χτυπήθηκαν από την πιστωτική κρίση. Όμως, των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν…

Δημοσιεύθηκε: 9 Απριλίου 2008 - 08:00

Dr Money

Η πιστωτική κρίση δεν έχει φερθεί ευγενικά στα ομόλογα που εκδίδουν οι επιχειρήσεις αλλά και κράτη, όπως η Ελλάδα, που θεωρούνται περιφερειακά.

Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στα spreads, δηλαδή τα επιτοκιακά περιθώρια, με τα οποία διαπραγματεύονται πάνω από τα επιτόκια της αγοράς χρήματος (swaps) ή τα γερμανικά κρατικά ομόλογα αντίστοιχης διάρκειας.

Τα spreads των ελληνικών κρατικών ομολόγων έχουν διευρυνθεί από 0,32 - 0,35 της ποσοστιαίας μονάδας στις αρχές της χρονιάς σε 0,70 - 0,74 περίπου πρόσφατα.

Σε μεγάλο βαθμό η διεύρυνση απεικονίζει την προτίμηση των επενδυτών στα ομόλογα των μεγάλων χωρών, που αντικατοπτρίζει τη μειωμένη διάθεση για ανάληψη ρίσκου σε παγκόσμια κλίμακα.

Όμως, το άνοιγμα των spreads μεταφράζεται σε χαμηλότερες τιμές που οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να καταγράψουν στο τέλος κάθε τριμήνου.

Ευτυχώς όμως γι’ αυτές δεν θα χρειαστεί να ακούσουν τα σχολιανά τους από τους μετόχους τους.

Ο λόγος είναι απλός: Οι τράπεζες έχουν καταχωρίσει το μεγαλύτερο μέρος των ομολόγων τους στην κατηγορία των «διαθέσιμων προς πώληση».

Αυτό σημαίνει ότι οι απώλειες δεν θα εμφανιστούν στα οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου, αλλά θα επιβαρύνουν την καθαρή θέση τους.

Σε μια εποχή όπου τράπεζες με μεγάλη ρευστότητα και ισχυρή κεφαλαιακή βάση θεωρείται ότι πλεονεκτούν, η επιβάρυνση της καθαρής θέσης δεν θεωρείται καλό νέο.

Αν όμως το μέγεθος της επίπτωσης, το οποίο ποικίλλει ανά τράπεζα, είναι πολύ μικρό και δεν επηρεάζει τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, τότε ίσως είναι καλύτερο από την αποτύπωση στα κέρδη που θα δημιουργούσε αρνητικές εντυπώσεις αυτήν την εποχή.

Αυτό ισχύει κυρίως σε τράπεζες με υψηλούς ή τουλάχιστον ικανοποιητικούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και πολύ λιγότερο σε άλλες με χαμηλότερους δείκτες.

Άλλη είναι η επίπτωση στην Εθνική αν η αποτίμηση των ομολόγων σε τιμές αγοράς στο τέλος του πρώτου τριμήνου ήταν 60 - 80 εκατ. ευρώ χαμηλότερη κι άλλη στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο που δεν έχει να επιδείξει την ίδια καθαρή θέση.

Υπάρχει επιπλέον το θέμα της αντιστάθμισης κινδύνου (hedging) των συγκεκριμένων χαρτοφυλακίων, αν και εκτιμάται ότι οι τράπεζες δεν το πολυχρησιμοποιούν.

Άλλωστε, άλλο το hedging που αποσκοπεί στην προστασία από την άνοδο των επιτοκίων της αγοράς κι άλλο η αντιστάθμιση για προστασία από τον πιστωτικό κίνδυνο, δηλαδή την αξιοπιστία της άλλης πλευράς στις συναλλαγές.

Η τράπεζα που προσπάθησε να αντισταθμίσει τον επιτοκιακό κίνδυνο δεν θα πρέπει να αισθάνθηκε τόσο καλά το πρώτο τρίμηνο όσο εκείνη προ προτίμησε την αντιστάθμιση από τον πιστωτικό κίνδυνο.

Βλέπετε, ακόμη και το hedging έχει τα κόστη του, π.χ. κόστος ευκαιρίας και μη.

Φυσικά, οι τράπεζες έχουν επίσης χαρτοφυλάκια συναλλαγών (trading) τόσο σε ομόλογα όσο και σε άλλες κινητές αξίες. Eίναι όμως μικρά και οι όποιες επιπτώσεις στα κέρδη τους πολύ μικρές έως ανεπαίσθητες.

Συμπέρασμα; Δεν είναι ευχάριστο για τις ελληνικές τράπεζες να βλέπουν την καθαρή θέση τους να μειώνεται, έστω και χωρίς συνέπειες, λόγω της χαμηλότερης αποτίμησης (mark-to-market) του χαρτοφυλακίου ομολόγων και λοιπών προϊόντων που κατηγοριοποιούνται ως διαθέσιμα προς πώληση.

Όμως, θα ένιωθαν καλύτερα αν γνώριζαν το μέγεθος των επιπτώσεων σε άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες όπως η Hypo Real Estate, η Commerzbank και η Alliance & Leicester.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.