H Ελλάδα είναι ακριβή για τους Έλληνες αλλά από τις φθηνότερες χώρες στην ΕΕ

Όλα είναι σχετικά, μας έμαθε ο Αϊνστάιν με τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, τον χώρο και τον χρόνο (χωρόχρονο). Τουλάχιστον στον μεγάκοσμο, γιατί οι νόμοι που διέπουν τον υποατομικό κόσμο είναι διαφορετικοί (κβαντομηχανική).

Το ίδιο ισχύει με τις τιμές και τους μισθούς.  

Η μεγάλη πλειονότητα του κόσμου πιστεύει ότι οι τιμές που πληρώνει στο σουπερμάρκετ κι αλλού είναι πολύ υψηλές. Έχει καταλήξει σ’ αυτό το συμπέρασμα για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, τις συγκρίνει με παλαιότερες, π.χ. οι τιμές στα έλαια και λίπη έχουν αυξηθεί κατά 89%, στα κρέατα, γαλακτοκομικά και αυγά κατά 33%, στα φρούτα και τα λαχανικά κατά 25%, σε σχέση με τον Μάιο του 2019.      

Δεύτερον, γιατί το εισόδημά του δεν έχει ανέβει το ίδιο. Να θυμίσουμε ότι ο μέσος ετήσιος μικτός μισθός ανά εργαζόμενο στην Ελλάδα ήταν 21 χιλ. ευρώ στο ιστορικό υψηλό του το 2009. Παρότι έχουν περάσει κάπου 14-15 χρόνια, απέχουμε ακόμη πολύ καθώς εκτιμούμε ότι δεν πρόκειται να ξεπεράσει τις 18 χιλ. ευρώ φέτος.    

Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα κατέλαβε την προτελευταία θέση στην ΕΕ με βάση το κατά κεφαλή εισόδημα σε μονάδες αγοραστικής δύναμης, αντιπροσωπεύοντας το 67% του μέσου όρου της ΕΕ. Κι αυτό παρά τη βελτίωση των τελευταίων ετών. Από την άλλη πλευρά, συνήθως ξεχνάμε να πούμε ότι τα πάμε ακόμη χειρότερα σε επίπεδο παραγωγικότητας καθώς είμαστε στο 61% του μέσου όρου της ΕΕ.

Το τελευταίο δεν είναι τυχαίο. Αντικατοπτρίζει σε σημαντικό βαθμό την κατάρρευση των επενδύσεων στην Ελλάδα από το 2007 που είχαν φτάσει στο απόγειό τους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Μόνο την περίοδο 2007-2012 μειώθηκαν κατά 64% ή 39 δισ. ευρώ περίπου. Χωρίς τις κατοικίες, η μείωση ήταν 20 δισ. ευρώ. Αν βάλουμε και τα επόμενα χρόνια της κρίσης, ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί περί τίνος μιλάμε.      

Για να επανέλθουμε στις τιμές. Κι όμως, το γενικό επίπεδο τιμών για τελικά καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες στην Ελλάδα ήταν από τα χαμηλότερα στην ΕΕ το 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.

Πιο αναλυτικά, οι χώρες με το χαμηλότερο μέσο επίπεδο τιμών ήταν η Βουλγαρία μαζί με τη Ρουμανία καθώς αντιστοιχούσε στο 60% του μέσου όρου της ΕΕ, με την Πολωνία να ακολουθεί στο 66%. Η Ουγγαρία και η Κροατία ακολουθούν με 76% του μέσου όρου της ΕΕ. Η Λετονία έπεται με 82% και ακολουθούν η Ελλάδα και η Λιθουανία με 87%. Η Πορτογαλία βρίσκεται λίγο πιο πάνω, στο 88%, η Ισπανία στο 93% και η Ιταλία στο 99%.

Η Δανία είναι πρωταθλήτρια στις τιμές καταναλωτή στην ΕΕ καθώς το μέσο επίπεδο τιμών βρίσκεται στο 143% του μέσου όρου της ΕΕ, η Ιρλανδία με 142% και το Λουξεμβούργο με 135%. Αρκετά ακριβές χώρες είναι οι σκανδιναβικές, με τη Νορβηγία και τη Φινλανδία στο 125% του μέσου όρου και τη Σουηδία στο 114%. 

Πρωταθλήτρια στις τιμές καταναλωτή στην Ευρώπη ήταν η Ελβετία που βρίσκεται στο 174% του μέσου όρου της ΕΕ και δευτεραθλήτρια η Ισλανδία με 156% του μέσου όρου το 2023.

Οι διαφορές είναι ιδιαίτερα μεγάλες σε κάποιες κατηγορίες αγαθών όπως στα αλκοολούχα ποτά και στον καπνό. Οι τιμές στην Ιρλανδία ήταν 3,2 φορές υψηλότερες σε σχέση με τη φθηνότερη Βουλγαρία. 

Στα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία, η Βουλγαρία ήταν η φθηνότερη με το 52% του μέσου όρου της ΕΕ και ακολούθησαν η Ρουμανία με 65% και η Ουγγαρία με 72%. Η Δανία με 152%, η Φινλανδία με 129% και η Ιρλανδία με 128% του μέσου όρου της ΕΕ είναι οι ακριβότερες.

Στα ρούχα, η Ισπανία, με τις τιμές στο 81% του μέσου όρου της ΕΕ, η Βουλγαρία με 82% και η Ουγγαρία με 88% ήταν οι φθηνότερες. Αντίθετα, η Δανία με 131%, η Τσεχία με 126% και η Εσθονία με 118% ήταν οι ακριβότερες. 

Σημαντικές διαφορές καταγράφτηκαν επίσης στα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά καθώς η φθηνότερη Ρουμανία βρέθηκε στο 74% του μέσου όρου έναντι 119% του πιο ακριβού Λουξεμβούργου.   

Από τα ανωτέρω, κάποιος θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι είναι κυρίως η υστέρηση των μισθών που έχει δημιουργήσει το πρόβλημα στην Ελλάδα. Σωστό. Όμως, αυξήσεις μισθών χωρίς αύξηση της παραγωγικότητας και κατά συνέπεια των επενδύσεων, θα είναι χωρίς αντίκρισμα.

Προφανώς, οι σημερινές επενδύσεις δεν αρκούν.