H «αόρατη» απειλή των εταιρειών-ζόμπι

Είθισται, οι χρεοκοπίες μεγάλων επιχειρήσεων να έχουν παράπλευρες απώλειες και να δημιουργούν θόρυβο και κουρνιαχτό. Όμως, δυο τέτοιες μεγάλες χρεοκοπίες στην ευρωζώνη και τις ΗΠΑ συνέβησαν χωρίς να προκαλέσουν αναστάτωση.    

Στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου, το αυστριακό real estate γκρουπ Signa έγινε η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή επιχείρηση που βάρεσε κανόνι από την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης. Όμως, αρκετοί δεν την πήραν καν είδηση.

Η  WeWork ήταν επίσης η μεγαλύτερη εταιρεία που χρεοκόπησε στις ΗΠΑ από την εποχή της Μεγάλης  Ύφεσης, αλλά ούτε αυτή δημιούργησε αναταράξεις.

Όμως, και ο συνολικός αριθμός των εταιρικών χρεοκοπιών αποδείχθηκε μικρότερος του αναμενόμενου το 2023, αν και το κόστος χρήματος αυξήθηκε. Πιθανώς, η διάψευση της κυρίαρχης εκτίμησης της αγοράς στα τέλη του 2022 ότι η αμερικανική οικονομία θα έμπαινε σε ύφεση εξηγεί εν μέρει αυτή την εξέλιξη. 

Μελέτη της Bank of America για την ισχύ των ισολογισμών των εισηγμένων επιχειρήσεων με κριτήριο την ικανότητά τους να καλύπτουν τους χρεωστικούς τόκους έδειξε ότι οι 150 μεγαλύτερες ήταν ίσως στην καλύτερη θέση που ήταν ποτέ. Από την άλλη πλευρά, οι μικρότερες εταιρείες ήταν σε πολύ χειρότερη θέση και είχαν εξασθενίσει την περίοδο 2022-2023.

Το γεγονός ότι λιγότερες εταιρείες βάρεσαν κανόνι σε σύγκριση με τις εκτιμώμενες αρχικά το 2023 δεν σημαίνει ότι όλα είναι καλά. Ίσως, ο σημαντικότερος λόγος που δεν έχουν καταγραφεί τόσες πολλές χρεοκοπίες μέχρι σήμερα είναι η σπουδή πολλών εταιρειών να εκμεταλλευθούν την περίοδο των πολύ χαμηλών επιτοκίων μετά την πανδημία, «κλειδώνοντας» χαμηλά επιτόκια για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Όμως, τα εταιρικά ομόλογα αυξημένου ρίσκου δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. 

Σύμφωνα με την Deutsche Bank, η μέση διάρκεια ζωής των ευρωπαϊκών ομολόγων υψηλού ρίσκου μέχρι τη λήξη είναι μικρότερη από 4 χρόνια και των αμερικανικών κοντά στα 5 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι ολοένα και περισσότερες εταιρείες χαμηλής φερεγγυότητας θα έχουν αυξημένες ανάγκες αναχρηματοδότησης χρεών που λήγουν σε υψηλότερα επιτόκια.

Τον περασμένο Οκτώβριο, μελέτη της εταιρείας συμβούλων σε θέματα αναδιαρθρώσεων Alvarez & Marsal έδειξε ότι η αξία των δανείων και ομολόγων που λήγουν το πρώτο εξάμηνο του 2024 είναι η μεγαλύτερη μέχρι το 2025, σύμφωνα με το Reuters. Εταιρείες από την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική επιβαρυμένες από χρέη καλούνται να αναχρηματοδοτήσουν 500 δισ. δολάρια σε υψηλότερα επιτόκια το 1ο εξάμηνο του 2024. Κι όλα αυτά συμβαίνουν με τις τράπεζες να εφαρμόζουν αυστηρότερους κεφαλαιακούς κανόνες. 

Αν κάποιες αποτύχουν, θα οδηγηθούν σε χρεοκοπία και απολύσεις προσωπικού. Θα είναι η πτώση των πρώτων εταιρειών-ζόμπι, δηλ. εταιρειών που στηρίζονται στη βοήθεια των κυβερνήσεων, των τραπεζών και των επενδυτών για να επιζήσουν.          

Στην Ελλάδα, φυσικά, δεν πολυασχολούμαστε μ’ αυτά, αφενός, γιατί η οικονομία μας αναμένεται ότι θα αναπτυχθεί, αφετέρου, γιατί και να θέλει μια εταιρεία να πεθάνει, δεν την αφήνουν. Αν όμως οι ξένες οικονομίες δεν πάνε καλά, ο αντίκτυπος δεν θα είναι ασήμαντος στην Ελλάδα. 

Σε γενικές γραμμές, το θέμα των μαζικών χρεοκοπιών, κυρίως των εταιρειών-ζόμπι,  που αποφύγαμε το 2023,  μπορεί να το βρούμε μπροστά μας το 2024. Δεν μπορούμε να κλωτσάμε το τενεκεδάκι πιο κάτω για πάντα.