Tα λάθη του ”θείου Μπεν”

Οι χρηματιστηριακές αγορές έχουν στηρίξει πολλά στην ικανότητα της Fed να αποτρέψει τη μετατροπή της πιστωτικής κρίσης σε οικονομική ύφεση. Όμως, τα κέρδη των μετοχών από τις μειώσεις επιτοκίων της Fed εξαερώνονται σύντομα, κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Έχει την εξήγησή του.

Δημοσιεύθηκε: 18 Δεκεμβρίου 2007 - 07:54

Dr Money

Κάποτε λέγαμε ”θείο Σαμ” και εννοούσαμε το ηλικιωμένο πρόσωπο που αντιπροσωπεύει τις ΗΠΑ. Σήμερα λέμε ”θείο Μπεν” και εννοούμε τον πρόεδρο της Fed Μπεν Μπερνάνκε.

Από τότε που ανέλαβε τα ηνία της πιο ισχυρής κεντρικής τράπεζας του κόσμου μέχρι σήμερα, ο σεβαστός στους ακαδημαϊκούς κύκλους Μπεν Μπερνάνκε έχει δώσει μάχη για να αποκτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών την οποία τόσο απλόχερα απολάμβανε ο προκάτοχός του Άλαν Γκρίνσπαν.

Το 2006 διέψευσε εκείνους που θεωρούσαν ότι η Fed ακολουθούσε τις εξελίξεις στο μέτωπο του πληθωρισμού, μη διστάζοντας να ανεβάσει το βασικό της επιτόκιο στο 5,25% για τελευταία φορά στον ανοδικό κύκλο των αμερικανικών επιτοκίων που ξεκίνησε το 2004.

Ο στόχος του ήταν να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση του προβλήματος χωρίς να θεωρηθεί ότι ”χορεύει” στον ρυθμό των αγορών, όπως πολλοί θεωρούν ότι έκανε ο Άλαν Γκρίνσπαν.

Όμως, ο Μπεν Μπερνάνκε δεν αποδείχτηκε το ίδιο σωστός όταν καθησύχαζε τις αγορές νωρίτερα φέτος ότι η κρίση στην αμερικανική αγορά ακινήτων ήταν υπό έλεγχο και η αμερικανική οικονομία δεν διέτρεχε σοβαρό κίνδυνο απ’ αυτήν.

Ποιος λησμονεί την ανακοίνωση της Fed στις αρχές Αυγούστου που εξακολουθούσε να θεωρεί πρωταρχικό μέλημα την καταπολέμηση του πληθωρισμού.

Οι αγορές έδειξαν να τον συγχωρούν μία εβδομάδα αργότερα, όταν η Fed ξεκίνησε να ρίχνει λεφτά στο σύστημα για να καλμάρει τις αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Η μείωση του βασικού επιτοκίου (Fed Funds Rate) και του προεξοφλητικού επιτοκίου τον Αύγουστο, έστω και κατόπιν παραίνεσης κορυφαίων στελεχών της Γουόλ Στριτ, έδειξε ότι οι αγορές ήταν πρόθυμες να τον εμπιστευτούν.

Oι νέες μειώσεις επιτοκίων τον Σεπτέμβριο ενίσχυσαν την άποψη ότι η Fed του Μπερνάνκε είχε την κατάσταση υπό έλεγχο, επιτρέποντας στις μετοχές να συνεχίσουν το ράλι.

Όμως, η διστακτική μείωση των επιτοκίων κατά 0,25% από τη Fed πριν από λίγο καιρό και η ανακοίνωση για τον νέο μηχανισμό ενίσχυσης της ρευστότητας μέχρι το ποσό των 64 δισ. δολαρίων επανέφεραν τις αμφιβολίες για την ικανότητα του Μπεν Μπερνάνκε να διαχειριστεί την πιστωτική κρίση και να αποτρέψει τα χειρότερα.

Αυτές οι αμφιβολίες απεικονίζονται στις τιμές των μετοχών, οι οποίες κινούνται σε γενικές γραμμές καθοδικά από την ημέρα που η Fed του θείου Μπεν έδειξε ότι αντιμετωπίζει τη σημερινή δύσκολη κατάσταση στις αγορές ως τεχνικό ζήτημα.

Αναμφισβήτητα, η κίνηση της Fed σε συντονισμό με τις άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κόσμου, που έχει στόχο την τόνωση της ρευστότητας σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει κάποια νεωτεριστικά στοιχεία.

Όμως, τόσο το μέγεθος της ένεσης ρευστού όσο και η χρονική διάρκεια των δανείων που δίνονται δεν θα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το πρόβλημα της ρευστότητας και πολύ περισσότερο της πιστωτικής κρίσης.

Αυτός είναι ο λόγος που ολοένα και περισσότεροι ξένοι επενδυτικοί οίκοι αναρωτιούνται αν η Fed του Μπερνάνκε αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος της πιστωτικής ασφυξίας και της οικονομικής ύφεσης που μπορεί να φέρει.

Η φράση ”does the Fed get it?” κάνει την εμφάνισή της ολοένα και πιο συχνά σε διάφορες εκθέσεις.

Οι τράπεζες δεν εμπιστεύονται η μία την άλλη για να τις δανείσουν και προτιμούν να διακρατούν το ρευστό, την ίδια στιγμή που οι τιμές των τιτλοποιημένων ομολόγων κατρακυλάνε και οι χρεοκοπίες βρίσκονται σε έξαρση.

Κι όμως η Fed δείχνει να επικεντρώνει την προσοχή της στο να φέρει το επιτόκιο Libor της διατραπεζικής αγοράς του δολαρίου σε νορμάλ επίπεδα, υποβαθμίζοντας τον κίνδυνο η κρίση της αγοράς ακινήτων να ”χτυπήσει” την καταναλωτική εμπιστοσύνη και τους ισολογισμούς των τραπεζών.

Η πιστωτική ασφυξία δεν έχει να κάνει τόσο με τη ρευστότητα που είναι διαθέσιμη. Έχει να κάνει περισσότερο με την απροθυμία δανεισμού και τη συνεχή χειροτέρευση της ποιότητας των δανείων που δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο καθώς οι τράπεζες κάνουν πιο αυστηρά τα κριτήρια δανεισμού.

Οι μειώσεις επιτοκίων από τη Fed κατά 1% για το Fed Funds Rate και κατά 1,5% για το προεξοφλητικό επιτόκιο έχουν μειώσει το κόστος δανεισμού για τον θείο Σαμ, δηλαδή για το αμερικανικό δημόσιο.

Δεν έχουν κατορθώσει όμως να κάνουν το ίδιο για το κόστος δανεισμού του ιδιωτικού τομέα, π.χ. πιστωτικές κάρτες, ομόλογα υψηλού και μεσαίου κινδύνου (Βaa) κ.λπ.

Αυτό λέει πολλά. Όμως, ο θείος Μπεν δεν δείχνει προς το παρόν να το κατανοεί.

Κι ως συνήθως όσο περισσότερο αργεί τόσο μεγαλύτερη θα είναι τελικά η μείωση των αμερικανικών επιτοκίων από τη Fed.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.