Γιατί χάνεται μία στις δύο ρυθμίσεις οφειλών στον ΕΦΚΑ

Η αδυναμία των οφειλετών να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, που αφορούν την καταβολή της ρυθμισμένης οφειλής, αλλά και τις τρέχουσες εισφορές, το επιτόκιο ρύθμισης που έχει «παγώσει» στο 5,5%, αλλά και το υψηλό επιτόκιο των οφειλών, έως ότου αυτές ρυθμιστούν, που αγγίζει το 8,5%, είναι οι βασικές αιτίες που μόλις 310.000 ρυθμίσεις οφειλών προς τον ΕΦΚΑ παραμένουν ενεργές.

Άλλες περίπου 700.000 έχουν ολοκληρωθεί. Στον αντίποδα, πάνω από 1 εκατομμύριο οφειλέτες εντάχθηκαν σε κάποια ρύθμιση, αλλά μετά την πληρωμή των πρώτων δόσεων την εγκατέλειψαν.

Η απώλεια των ρυθμίσεων για τις οφειλές προς τον ΕΦΚΑ λαμβάνει διαστάσεις μαζικής εξόδου, με αποτέλεσμα τη διόγκωση του χρέους προς τον ασφαλιστικό φορέα. Έτσι, πλέον οι οφειλές, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, στο τέλος του Σεπτεμβρίου 2024 διαμορφώθηκαν στα 48,84 δισ. ευρώ.

Από αυτά, τα 29 δισ. ευρώ ήταν η αρχική οφειλή και περίπου 19 δισ. ευρώ οι προσαυξήσεις, γεγονός που προκαλεί έντονο προβληματισμό στα στελέχη του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), του ΕΦΚΑ και του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Δεν είναι τυχαίο πως ανά τακτά χρονικά διαστήματα, εκπρόσωποι κυρίως των μη μισθωτών θέτουν στο υπουργείο Εργασίας θέμα νέας ρύθμισης, την οποία για την ώρα απορρίπτουν τόσο η ηγεσία του Εργασίας όσο και του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Στο τραπέζι των συζητήσεων έχει πέσει, βέβαια, και το θέμα του υψηλού κόστους εξυπηρέτησης των ρυθμίσεων, με τους φορείς να ζητούν παρεμβάσεις τόσο στο επιτόκιο της ρύθμισης όσο και στις προσαυξήσεις κατά το διάστημα που το ποσό της οφειλής παραμένει αρρύθμιστο.

Να σημειωθεί ότι το επιτόκιο της ρύθμισης έχει παγώσει στο 5,5% και ισχύει για 24 μήνες, όσο δηλαδή και η διάρκεια της πάγιας ρύθμισης που είναι και η μόνη «ανοιχτή» ρύθμιση, εφόσον βέβαια οι οφειλέτες κάνουν αίτηση έως τον Σεπτέμβριο του 2025.

Στο 8,5% έχει διαμορφωθεί το επιτόκιο που επιβαρύνει τις κύριες οφειλές, σε περίπτωση που δεν έχουν ενταχθεί σε ρύθμιση. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις οφειλών που, λόγω των προσαυξήσεων, έχουν διπλασιαστεί ή και τριπλασιαστεί, σε σχέση με το αρχικό ύψος του χρέους.

Σύμφωνα με το ΚΕΑΟ, το χρέος που εντάχθηκε σε κάποια από τις 1,1 εκατομμύρια ρυθμίσεις αλλά δεν εισπράχθηκε τελικά ανέρχεται σε 19,57 δισ. ευρώ.

Οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται από την πάγια ρύθμιση, καθώς τα επίσημα στοιχεία δείχνουν πως σε σύνολο 1.213.580 οφειλετών (φυσικά και νομικά πρόσωπα) που εντάχθηκαν σ' αυτήν, περισσότεροι από τους μισούς (634.180 ή 52,25%) βγήκαν εκτός διαδικασίας.

Ακόμα πιο μεγάλη αίσθηση προκαλεί το ποσό χρέους που δεν εισπράχθηκε. Από τα 12,96 δισ. ευρώ που εντάχθηκαν, τα 10,5 δισ. ευρώ (ποσοστό 81,01%) βρέθηκαν εκτός ρύθμισης, καθώς οι οφειλέτες δεν κατάφεραν να καταβάλουν εμπρόθεσμα τις δόσεις που τους αναλογούσαν, συνδυαστικά και με τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές. Κι αυτό είναι ένα άλλο σημείο για το οποίο οι ειδικοί και οι φορείς εφιστούν την προσοχή στο οικονομικό επιτελείο, επισημαίνοντας ότι οι ασφαλισμένοι επιλέγουν να καταβάλλουν τις τρέχουσες εισφορές τους, προκειμένου να μη δημιουργήσουν άλλο χρέος, και βγαίνουν από τις ρυθμίσεις.

Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2024, οι ολοκληρωμένες πάγιες ρυθμίσεις ανέρχονται σε 442.518, αποφέροντας στον ΕΦΚΑ έσοδα της τάξης των 1,35 δισ. ευρώ. Υπάρχουν δε και άλλες 136.882 που παραμένουν ενεργές, με το ποσό του ρυθμισμένου χρέους στο 1,1 δισ. ευρώ.

Άλλες 122.536 περιπτώσεις ρυθμίσεων με 120 δόσεις παραμένουν ενεργές, με το διακανονισμένο χρέος να εκτιμάται σε 1,54 δισ. ευρώ. Βέβαια, από το 2019 που θεσμοθετήθηκε η συγκεκριμένη ρύθμιση, εντάχθηκαν 608.624 οφειλέτες, με χρέος 5,6 δισ. ευρώ. Από αυτούς, οι 295.595 (ποσοστό 48,56%) βγήκαν εκτός διαδικασίας.

Την έξοδο και από τη ρύθμιση των 100 δόσεων επέλεξαν, από τους συνολικά 118.513 οφειλέτες που εντάχθηκαν σε αυτήν το μακρινό 2010, οι 75.094 οφειλέτες, με ποσό χρέους 2,91 δισ. ευρώ. Όσο, τέλος, για τη ρύθμιση των 72 δόσεων, που θεσμοθετήθηκε το 2021, από τους συνολικά 62.042 οφειλέτες που ανταποκρίθηκαν, οι 24.139 περιπτώσεις βρέθηκαν εκτός.