Mια ”χρυσή” παγίδα για τις ιδιωτικοποιήσεις

Οι κυβερνήσεις ιδιωτικοποιούν δημόσιους οργανισμούς και επιχειρήσεις για να τις κάνουν πιο ανταγωνιστικές και να μειώσουν το δημόσιο χρέος. Μερικές φορές, όμως, το κράτος πέφτει στη ”χρυσή” παγίδα να θέλει και την... πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο.

Δημοσιεύθηκε: 14 Σεπτεμβρίου 2006 - 08:00

Dr Money

Mια ”χρυσή” παγίδα για τις ιδιωτικοποιήσεις

Όταν η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ βρέθηκε αντιμέτωπη με έντονες και εκτεταμένες αντιδράσεις όσον αφορά στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που προωθούσε στη Βρετανία τη δεκαετία του 1980, ανακάλυψε έναν τρόπο ώστε να πετύχει μ’ έναν... σμπάρο δυο τρυγόνια.

Έτσι, και τις ιδιωτικοποιήσεις προώθησε και την κοινή γνώμη καθησύχασε, αφαιρώντας ταυτόχρονα επιχειρήματα από την αντιπολίτευση η οποία κινδυνολογούσε.

Ο... σμπάρος δεν ήταν άλλος από τη ”χρυσή μετοχή” που επέτρεπε στην κυβέρνηση να διατηρεί κάποιας μορφής έλεγχο στις ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις, ασκώντας βέτο σε ορισμένα θέματα, π.χ. επιχειρηματικές κινήσεις, διοικητικές αποφάσεις, που θεωρούνταν σημαντικά για την εθνική ασφάλεια, την εθνική οικονομία κ.τ.λ.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι οπαδοί της ”χρυσής μετοχής” ή των συμβάσεων με τους μετόχους όπως επίσης αποκαλούνται, πολλαπλασιάστηκαν, καθώς αρκετές κυβερνήσεις από τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ έσπευσαν να τις υιοθετήσουν.

Το γεγονός ότι οι πρώτες ιδιωτικοποιήσεις σε αυτές τις χώρες επικρίθηκαν για διαφθορά πρόσφερε ένα καλό πάτημα στις κυβερνήσεις τους για να υιοθετήσουν τη λογική της ”χρυσής μετοχής” στις επόμενες. Η περίπτωση του ουγγρικού πετρελαϊκού οργανισμού MOL είναι χαρακτηριστική. Η κυβέρνηση διατηρεί τη ”χρυσή μετοχή” για να μπορεί να επηρεάζει την τιμή του αερίου που πουλά στη λιανική αγορά.

Ωστόσο, οι καιροί έχουν γυρίσματα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταστήσει σαφή τη διαφωνία της στο θέμα των ειδικών συμβάσεων με τους μετόχους και έχει ήδη κινηθεί δικαστικά εναντίον μερικών εξ αυτών, παρά το γεγονός ότι δεν έχει δικαιοδοσία πάνω τους.

Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει βγάλει αποφάσεις εναντίον ορισμένων εξ αυτών, με αποτέλεσμα οι σχετικές συμβάσεις να θεωρούνται άκυρες.

Διαρροές στον Τύπο θέλουν το οικονομικό επιτελείο να σκέφτεται να κάνει χρήση των ειδικών συμβάσεων με τους μετόχους στην περίπτωση της ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ.

Αν κρίνουμε από τη μέχρι σήμερα διεθνή εμπειρία, αυτό το ενδεχόμενο δεν πρόκειται να τρέψει τους ξένους επενδυτές σε φυγή. Μερικοί ίσως καλωσορίσουν κάτι τέτοιο, θεωρώντας ότι συνεταιρίζονται την κυβέρνηση, με ό,τι καλό αυτό συνεπάγεται για μελλοντικές δουλειές και την έμμεση εγγύηση ότι υπάρχει αγοραστής αν όλα πάνε στραβά.

Βέβαια δεν θα πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι η κυβέρνηση θα επιλέξει το δρόμο της ”χρυσής μετοχής” ή της ειδικής σύμβασης με τους μετόχους όταν έρθει η ώρα να αποφασίσει τι θα πρέπει να κάνει με τον ΟΤΕ. Άλλωστε ακόμη δεν έχει επιλέξει ούτε τον σύμβουλο αποκρατικοποίησης.

Από τη στιγμή όμως που γνωρίζει ότι θα βρει απέναντί της την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ήταν φρόνιμο να μην το επιχειρήσει καν, γιατί διατρέχει τον κίνδυνο να κερδίσει μια μάχη, κοινώς μερικά χρόνια, για όσο διαρκεί η διαμάχη στα δικαστήρια, και να χάσει τον πόλεμο, κοινώς να βγει η ”χρυσή” σύμβαση άκυρη.

Τότε είναι που θα έχει χάσει τα... αβγά και τα πασχάλια της ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.