Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επανέλαβε στις αρχές της εβδομάδας ότι δεν θα αποδέχεται ομόλογα με βαθμολογία κάτω του Α-, επαναφέροντας στο επίκεντρο το ζήτημα των πιστοληπτικών κινδύνων στην ευρωζώνη.

Η απόφαση της ΕΚΤ δεν είναι καινούργια, αφού πάντα είχε δικαίωμα να απορρίπτει εχέγγυα χαμηλής βαθμολογίας, και δεν θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για τα spreads των ομολόγων χαμηλόβαθμων εκδοτών, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, επισημαίνει σε άρθρο του (14 Νοεμβρίου) ο αναλυτής της Morgan Stanley, Vincenzo Guzzo.

Επανέφερε όμως -προσθέτει ο ίδιος- στο προσκήνιο το ζήτημα των spreads, στα οποία ουσιαστικά καταλυτικό ρόλο διαδραματίζουν δύο άλλοι παράγοντες: τα υψηλότερα επιτόκια και οι αποκλίσεις μεταξύ των μελών της ευρωζώνης.

Οσον αφορά τα επιτόκια, όταν τα πραγματικά επιτόκια είναι αρνητικά και η ρευστότητα υπερβάλλουσα, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, οι επενδυτές αναλαμβάνουν μεγαλύτερο κίνδυνο για να επιτύχουν και δεν έχει ιδιαίτερο νόημα γι’ αυτούς να διαφοροποιηθούν μεταξύ των ευρωπαϊκών εκδόσεων.

Εάν όμως η ΕΚΤ ακολουθήσει τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες και ανοίξει κύκλο αύξησης των επιτοκίων, οι επενδυτές θα γίνουν και πάλι πιο επιλεκτικοί και θα υπολογίσουν διαφορετικά το εθνικό ρίσκο, επισημαίνει.

Ακόμη μεγαλύτερη σημασία έχουν οι εθνικές αποκλίσεις. Ας μην ξεχνάμε, αναφέρει ο Guzzo, ότι η τελευταία φορά που είδαμε αισθητή απόκλιση ανάμεσα στα 10ετή ιταλικά ομόλογα (ΒΤΡ) και τα αντίστοιχα γερμανικά (Bunds) ήταν μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου φέτος, όταν ανακοινώθηκαν στοιχεία που έδειξαν ότι η Ιταλία είχε πέσει σε βραχεία, πλην όμως βαθιά ύφεση.

Στη νομισματική ένωση, όπου το κόστος εξυπηρέτησης χρέους είναι ίδιο για όλα τα μέλη, σε περιόδους υποαπόδοσης διογκώνονται τα πρωτογενή πλεονάσματα στα μέλη που υποαποδίδουν, καθώς προσπαθούν να περιορίσουν την αύξηση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Υποχρεώνονται δηλαδή να υιοθετήσουν αυστηρά δημοσιονομικά μέτρα, είτε με αυξήσεις φόρων είτε με περικοπές των δαπανών, που δεν είναι ευπρόσδεκτες λύσεις για οικονομίες με χαμηλή ανάπτυξη, τονίζει.

Για τους παραπάνω λόγους, καταλήγει ο αναλυτής, είναι καλύτερο να προωθηθεί βελτίωση της ανάπτυξης σε περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων παρά να προωθούνται δημοσιονομικές προσαρμογές με εφάπαξ μέτρα.