Το θέμα της εξυπηρέτησης συμφερόντων αλλά και του ρόλου που παίζουν οι αναλυτές στις αγορές αναλύθηκε εκτενώς από τους αρμόδιους της τεχνικής επιτροπής του Παγκοσμίου Οργανισμού Επιτροπών Κεφαλαιαγορών (Technical Committee of the International Organization of Securities Commisions. IOSCO) που βρέθηκαν σήμερα στην Αθήνα και παρουσίασαν σε συνέντευξη Τύπου μια καθοριστική πρόταση για την ενίσχυση της διαφάνειας των αγορών.

Ομιλητές ήταν ο Roel Campos, κορυφαίο μέλος της Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC), ο Ethiopis Tafara, διευθυντής του τμήματος Διεθνών σχέσεων της SEC, o Σταύρος Θωμαδάκης, πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της IOSCO και ο κ. Philippe Richard, γενικός γραμματέας της IOSCO.

H τεχνική επιτροπή έχει συντάξει την εν λόγω πρόταση για τις επιτροπές κεφαλαιαγορών, η οποία περιλαμβάνει 8 βασικά σημεία, τα οποία θα μπορέσουν να συμβάλουν στην ενίσχυση της διαφάνειας των αγορών αλλά και στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στα χρηματιστήρια.

Αναλυτικά τα 8 βασικά σημεία είναι:

* Η απαγόρευση σε αναλυτές να προχωρούν σε συναλλαγές τίτλων (securities) ή συναφών παραγώγων (related rerivatives) σε κοντινό χρονικό διάστημα με τη δημοσίευση των αναλύσεών τους για τις προλεγόμενες κατηγορίες

* Η απαγόρευση σε εταιρίες που απασχολούν αναλυτές να προχωρούν σε ”αθέμιτες” συναλλαγές τίτλων (securities) ή συναφών παραγώγων (related rerivatives), πριν τη δημοσίευση της ανάλυσης για τις προλεγόμενες επενδυτικές κατηγορίες.

* Η απαγόρευση σε εταιρίες που απασχολούν αναλυτές να υπόσχονται ”ευνοϊκές” αναλύσεις σε εισηγμένες εταιρίες, συγκεκριμένες κατατάξεις ή συγκεκριμένες τιμές-στόχους με αντάλλαγμα μελλοντική συνεργασία ή συνέχιση συνεργασίας ή περαιτέρω επενδύσεις ανάμεσα στην εισηγμένη και στον χρηματοοικονομικό οργανισμό.

* Η απαγόρευση σε αναλυτές να συμμετέχουν σε roadshows και σε ανάλογες παρουσιάσεις των τμημάτων της επενδυτικής τραπεζικής

* Η απαγόρευση σε αναλυτές να κάνουν αναφορές σε λειτουργίες των τμημάτων επενδυτικής τραπεζικής ή σε άλλες προωθητικές ενέργειες

* Απαγορεύεται οι αποδοχές των αναλυτών να σχετίζονται άμεσα με συγκεκριμένες συναλλαγές του τμήματος επενδυτικής τραπεζικής

* Απαγορεύεται οι λειτουργίες του τμήματος επενδυτικής τραπεζικής να προεγκρίνουν τις εκθέσεις των αναλυτών ή τις συστάσεις τους, εκτός κι αν αυτό αφορά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που υπόκεινται στην επίβλεψη των τμημάτων ελέγχου ή του νομικού τμήματος, όπου δηλαδή το τμήματα επενδυτικής τραπεζικής μπορούν να προχωρούν σε επισκόπηση μιας ανάλυσης για να διαπιστώσουν την αντικειμενική εγκυρότητα της πριν τη δημοσίευση της

* Απαιτείται από τους αναλυτές ή της επιχειρήσεις που απασχολούν τους αναλυτές να γνωστοποιούν δημοσίως αν η εισηγμένη εταιρία (issuer) ή κάποιο τρίτο μέρος πρόσφερε κάποιο αντίτιμο ή άλλου είδους παροχής που να έχει σχέση με την ανάλυση

Ας σημειωθεί ότι τα σκάνδαλα που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια κλόνισαν την εμπιστοσύνη του επενδυτικού κοινού από πολλές απόψεις.

Ο κ. Θωμαδάκης δήλωσε ότι η συγκεκριμένη πρόταση αποτελεί ένα πραγματικά χρήσιμο εργαλείο, το οποίο θα συμβάλει στην αμεροληψία των αναλυτών, πόσο μάλλον όταν υπάρχουν πολλοί αναλυτές, κυρίως στο εξωτερικό -και δη στο Λονδίνο- οι οποίοι καλύπτουν ελληνικές μετοχές, με αποτέλεσμα οι εκθέσεις τους να ”επηρεάζουν” την αγορά.

Ηδη πάντως ο κ. Θωμαδάκης πρόσθεσε ότι πολλές ρυθμιστικές αρχές και από την Ευρώπη σχεδιάζουν την υιοθέτηση της συγκεκριμένης πρότασης, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν θεμέλιο ανάλογα με τις ”ιδιοσυγκρασίες-ανάγκες-κανόνες” του κάθε ρυθμιστικού συστήματος.

Υπογράμμισε επίσης ότι μεγάλος μέρος των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών συμμετείχε στη σύσταση της πρότασης.

Σε ερώτηση του euro2day.gr για το αν ”διαχωρισμός” των τμημάτων επενδυτικής τραπεζικής και ανάλυσης (μετά τις έντονες αντιδράσεις και φαινόμενα εξυπηρέτησης συμφερόντων) θα μπορέσει τελικώς να συμβάλει περαιτέρω στην αντικειμενικότητα των αναλυτών, ο κ. Roel Campos απάντησε ότι ”αυτό που πραγματικά πρέπει να συμβεί είναι οι αναλυτές να έχουν αυξημένο επαγγελματισμό και ευσυνειδησία.

Η πρόταση που έχουμε συντάξει θα βοηθήσει τους αναλυτές να μην πέσουν σε ”παγίδες” οι οποίες θα αποβούν καταστροφικές, κυρίως για την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Στόχος τους πρέπει να είναι να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό στο αντικείμενό τους και να μη συνιστούν μετοχές τις οποίες στο παρελθόν χαρακτήριζαν… ”σκυλιά”.

Σε ερώτηση επίσης του euro2day.gr για το πώς τελικώς θα μπορούσε να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών, πέραν του θετικού αντίκτυπου που θα έχει ο τερματισμός της εξυπηρέτησης συμφερόντων), απάντησε ότι ”το αμερικανικό Κογκρέσο έλαβε άμεσα μέτρα, περνώντας το νομοσχέδιο του Sarbanes Oxley.

Καθοριστικό ρόλο όμως θα παίξουν και θέματα όπως είναι η εταιρική διακυβέρνηση, η ανεξαρτησία των διοικητικών συμβουλίων των εταιριών, τα τμήματα εσωτερικού ελέγχου και auditing κοκ.

Το ζητούμενο είναι οι επενδυτές να νιώσουν ασφάλεια απέναντι στο σύστημα, συνειδητοποιώντας όμως ότι οι επενδύσεις στο χρηματιστήριο ελλοχεύουν κίνδυνο. Αυτός ο κίνδυνος όμως δεν αφορά τις ρυθμιστικές αρχές αλλά το ρίσκο της επενδυτικής κατηγορίας των μετοχών”.

”Αν οι αρχές αυτές είχαν υιοθετηθεί στις ΗΠΑ, δεν θα είχαν καταγραφεί τα φαινόμενα εξυπηρέτησης συμφερόντων ή τα σκάνδαλα που είδαμε”, πρόσθεσε ο κ. Ethiopis Tafara.

Τέλος, ας σημειωθεί ότι εκτός του ρόλου που παίζουν οι αναλυτές, σημαντικός είναι και ο ρόλος των διεθνών οίκων αξιολόγησης, γι’ αυτό και πρέπει να αναρωτηθούμε αν τελικώς αντέδρασαν άμεσα π.χ. στα σκάνδαλα, δηλαδή υποβάθμισαν γρήγορα τις πιστοληπτικές ικανότητες των εταιριών που κινδύνευαν κ.ο.κ.

Η IOSCO αποτελείται από 168 μέλη σε περισσότερες από 100 αρμόδιες αρχές (jurisdictions).

Μαρία Πεκτέση