Ποιες είναι οι επιδόσεις της ΕΕ σε έρευνα και καινοτομία

Σήμερα, η Επιτροπή δημοσίευσε την έκδοση 2024 της έκθεσης επιδόσεων στους τομείς της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας (SRIP). Κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σημειώθηκε αύξηση των επενδύσεων της ΕΕ στην έρευνα και καινοτομία, γεγονός που συνέβαλε στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ ιδίως στον τομέα της πράσινης τεχνολογίας, καθώς και στην εν γένει υψηλή ποιότητα της έρευνας της ΕΕ.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης τρεις κύριες προκλήσεις για την Ε & Κ της ΕΕ:

1. Υποχρησιμοποιούμενα οικοσυστήματα έρευνας και καινοτομίας: η ΕΕ είναι κορυφαίος παγκόσμιος παράγοντας στον τομέα της επιστημονικής έρευνας, αλλά αντιμετωπίζει διάφορα εμπόδια όσον αφορά την εκμετάλλευση του πλούσιου οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας στην καλύτερη περίπτωση. Λόγω των απότομων διακυμάνσεων στις προσπάθειες ανάπτυξης έρευνας και ανάπτυξης μεταξύ των κρατών μελών, ο στόχος του 3 % του ΑΕΠ εξακολουθεί να απέχει πολύ από την επίτευξη του στόχου του του ΑΕΠ.
2. Επίμονο χάσμα μεταξύ της έρευνας και της καινοτομίας: Οι δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας έχουν την τάση να συγκεντρώνονται σε ορισμένα μέρη — κάτι που μπορεί να ενισχυθεί με την παροχή στήριξης σε δραστηριότητες και φορείς με τις υψηλότερες επιδόσεις.
3. Τεχνολογικό χάσμα σε σύγκριση με άλλες περιοχές του κόσμου, το οποίο οφείλεται επίσης στην πολυπλοκότητα της αύξησης των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα για την έρευνα και καινοτομία σε επίπεδο ΕΕ. Μολονότι η ΕΕ έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την πράσινη μετάβαση, πρέπει να σημειωθεί ακόμη πρόοδος στον ψηφιακό τομέα.

Πλεονεκτήματα και αδυναμίες των επιδόσεων έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ

Ορισμένα από τα βασικά πορίσματα της έκθεσης της ΕΕ στους τομείς της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας είναι τα εξής:

• Η ΕΕ διατηρεί ηγετική θέση στις παγκόσμιες αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (29 %) και την ενεργειακή απόδοση (24 %).
• Η Κίνα ξεπερνά την ΕΕ μόνο όσον αφορά την επιστημονική παραγωγή και αντιπροσωπεύει το 18 % της παγκόσμιας επιστημονικής παραγωγής. Όσον αφορά το παγκόσμιο μερίδιο των κορυφαίων δημοσιεύσεων του 10 %, οι επιδόσεις της ΕΕ είναι παρόμοιες με τις ΗΠΑ, αλλά πίσω από την Κίνα. Το 2021 η ΕΕ κατέλαβε μόλις την πέμπτη θέση όσον αφορά την ένταση της έρευνας και καινοτομίας (2,3 %), κάτω από τις ΗΠΑ (3,5 %), την Ιαπωνία (3,3 %), τη Νότια Κορέα (4,9 %) και την Κίνα (2,4 %), οι οποίες για πρώτη φορά το 2020 υπερέβησαν το επίπεδο της ΕΕ όσον αφορά την ένταση έρευνας και καινοτομίας.
• Σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Κίνα, η ΕΕ είναι λιγότερο εξειδικευμένη σε βασικές τεχνολογίες ενίσχυσης της παραγωγικότητας, ιδίως στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης, του διαδικτύου των πραγμάτων, των τεχνολογιών αλυσίδας συστοιχιών και των κβαντικών υπολογιστών.
• Η αγορά επιχειρηματικών κεφαλαίων στην ΕΕ είναι περιορισμένη σε σύγκριση με άλλες περιοχές του κόσμου, εμποδίζοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις σε καινοτόμες εταιρείες.

Ιστορικό

Η έκθεση SRIP αναλύει τη δυναμική της έρευνας και της καινοτομίας και τις κινητήριες δυνάμεις της. Η έκθεση συνδυάζει την ανάλυση βάσει δεικτών με την εμβάθυνση σε επίκαιρα ζητήματα πολιτικής, και απευθύνεται σε κοινό που ασχολείται τόσο με την έρευνα και την καινοτομία όσο και με τα οικονομικά και τη χάραξη και ανάλυση της χρηματοοικονομικής πολιτικής. Πρόκειται για την πέμπτη έκδοση της διετούς έκδοσης. Η προηγούμενη έκδοση (2022) είναι διαθέσιμη εδώ.