Ο πόλεμος του πετρελαίου

Θα ξεσπάσει πόλεμος πετρελαίου; Το σίγουρο είναι ότι μετά την άρνηση των πετρελαιοπαραγών χωρών του ΟΠΕΚ να περιορίσουν την παραγωγή τους ώστε να περιοριστεί η προσφορά και να αυξηθούν οι τιμές, οι εκτός ΟΠΕΚ χώρες φέρονται αποφασισμένες να μειώσουν οι ίδιες την παραγωγή τους.

Στο παζλ μπαίνουν και οι Αμερικάνοι με το σχιστολιθικό αέριο, η παραγωγή των οποίων μετά την έκρηξη των προηγούμενων ετών, βρίσκεται στο ναδίρ λόγω χαμηλών τιμών.

Η παραγωγή πετρελαίου από χώρες εκτός του ΟΠΕΚ αναμένεται να βυθιστεί τον επόμενο χρόνο στο χαμηλότερο σημείο από τότε που κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση, λόγω των χαμηλών τιμών, εκτιμά ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ). Στην τελευταία έκθεσή του, το ίδρυμα που εδρεύει στο Παρίσι και το οποίο συμβουλεύει τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου σχετικά με την ενεργειακή πολιτική, διατύπωσε την εκτίμηση ότι οι χώρες εκτός ΟΠΕΚ προβλέπεται ότι θα μειώσουν κατά περίπου μισό εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα την εξόρυξη (57,7 εκατ. βαρέλια). Αυτή θα είναι η μεγαλύτερη ετήσια πτώση από το 1992 όταν η ΕΣΣΔ κατέρρευσε.

Σημειώνεται ότι η τιμή αναφοράς του πετρελαίου μειώθηκε από πάνω από 100 δολάρια (89 ευρώ) στις αρχές του 2014 σε περίπου 45 δολάρια αυτήν την εβδομάδα. Το μεγαλύτερο πλήγμα το έχουν υποστεί οι χώρες που βασίζουν τα έσοδά τους στις εξαγωγές πετρελαίου (Ρωσία, Βενεζουέλα, Νιγηρία, Βραζιλία κ.ά.), αλλά και οι παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου των ΗΠΑ.

Αντίθετα, οι χαμηλές τιμές έχουν αυξήσει τη ζήτηση στο υψηλότερο επίπεδο της πενταετίας σε 1,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ενώ πριν από την πτώση ήταν 1,4 εκατ. το επόμενο έτος, όπως είπε η ΔΟΕ.

Η θεαματική πτώση των τιμών του πετρελαίου πυροδότησε μία πλειάδα ερμηνειών, πολλές από τις οποίες ήταν αντιφατικές μεταξύ τους. Αρκετοί αναλυτές απέδωσαν την πτώση των τιμών στη απόφαση του ΟΠΕΚ να μην περιορίσει την παραγωγή. Η απόφαση αυτή ,λένε, ήταν σε συμφωνία με τις ΗΠΑ, ώστε να πληγούν οι οικονομίες των χωρών όπως της Ρωσίας.

Άλλοι υποστήριξαν ότι η στάση του ΟΠΕΚ στόχευε στους παραγωγούς σχιστολιθικού αερίου -η πλειοψηφία των οποίων βρίσκονται στις ΗΠΑ- ώστε να βγουν εκτός αγοράς λόγω υψηλού κόστους. Την άποψη αυτή δε την διατύπωσε εμμέσως και η Σαουδική Αραβία, ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου, καθώς όπως είπαν με τις χαμηλότερες τιμές στόχευαν σε μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, καθώς έτσι αντιμετώπιζαν τον ανταγωνισμό που υφίστανται από παραγωγούς με υψηλότερο κόστος.

Ανεξάρτητα όμως από τις ερμηνείες των Σαουδαράβων, το σίγουρο είναι ότι με την απόφασή τους να κρατήσουν σταθερή την παραγωγή τους, έπληξαν καίρια δύο γεωπολιτικούς τους αντιπάλους: το Ιράν και τη Ρωσία.

Η αντιπαράθεση της Σαουδικής Αραβίας με τις δύο αυτές χώρες είναι σημαντική και σε πολλά μέτωπα. Καταρχήν, τόσο η Ρωσία όσο και το Ιράν, στηρίζουν τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ στην προσπάθειά του να παραμείνει στην εξουσία. Αντίθετα η Σαουδική Αραβία εξοπλίζει και χρηματοδοτεί τους αντιπάλους του Άσαντ.

Παράλληλα, κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει τον έντονο ανταγωνισμό του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας για τον πολιτικό έλεγχο της Μέσης Ανατολής. Από την άποψη της γεωστρατηγικής, η Σαουδική Αραβία, πιέζοντας τις τιμές του πετρελαίου προκαλεί σημαντικούς πονοκέφαλους στους γεωπολιτικούς της αντιπάλους. Οι δύο χώρες είναι άμεσα εξαρτημένες από το πετρέλαιο, σε αντίθεση με την Σαουδική Αραβία, η οποία έχοντας τεράστια χρηματικά αποθέματα που δημιουργήθηκαν από τις υψηλές τιμές που ίσχυαν πριν από την πτώση, θα μπορούσε να αντέξει την πίεση για μία παρατεταμένη περίοδο.

Επιπλέον, το περιθώριο κέρδους της Σαουδικής Αραβίας ανά βαρέλι είναι υψηλότερο από ό, τι σε άλλες χώρες, καθώς η Σαουδική Αραβία είναι η φθηνότερη χώρα στη Γη για την άντληση πετρελαίου.

Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες που είναι βασικός γεωπολιτικός προστάτης της Σαουδικής Αραβίας σε γεωπολιτικό επίπεδο, ωφελείται από τη μείωση των τιμών του πετρελαίου - ακόμη και αν οι παραγωγοί πετρελαίου σχιστόλιθου έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές.

Σημειώνεται ότι η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας άρχισε να υλοποιείται λίγους μήνες μετά τη σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για την επιρροή στην Ουκρανία.

Πηγή: Premium.paratiritis.gr