ΔΕΗ: Η ιστορία πίσω από το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στα Βαλκάνια

Το γιγάντιο αιολικό πάρκο Fantanele-Cogealac, ισχύος 600 MW, κοντά στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας στη Ρουμανία, που αγόρασε προ ημερών η ΔΕH από τους Αυστραλούς της Macquarie, έχει τη δική του ιστορία.

Απλωμένο σε μια έκταση 2.700 στρεμμάτων, όσο 380 γήπεδα ποδοσφαίρου στη σειρά και απέχοντας 17 μόλις χιλιόμετρα από το παραλιακό μέτωπο, σε μια από τις περιοχές με τους ισχυρότερους ανέμους σε όλη την ήπειρο, το σύμπλεγμα ήταν κάποτε ένα από τα μεγαλύτερα projects στον πλανήτη.

Γυρνώντας πίσω το χρόνο στο 2012, όταν και μπήκε σε λειτουργία, το Fantanele-Cogealac ήταν για την εποχή του το μεγαλύτερο χερσαίο αιολικό σε όλη την Ευρώπη, αφήνοντας πίσω του τον μέχρι τότε «πρωταθλητή», το Whitelee 539 MW στη Σκωτία, και καλύπτoντας τις ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια για πάνω από 600.000 νοικοκυριά στη Ρουμανία.

Κανένα αντίστοιχο έργο της εποχής δεν είχε να επιδείξει τέτοια μεγέθη: 240 συνολικά ανεμογεννήτριες, ύψους 100 μέτρων έκαστη, για τις οποίες χρειάστηκε να απλωθούν 150 χλμ. δικτύων, να διανοιχτούν δρόμοι 137 χλμ., να χρησιμοποιηθούν πάνω από 950.000 τόνοι αδρανών και κάθε μέρα 50 βαρέα οχήματα να μεταφέρουν πάνω από 8.000 τόνους υλικών.

Από τους Αμερικανούς στη ČEZ

Η ιστορία του κάποτε μεγαλύτερου συμπλέγματος αιολικών σε όλη την Ευρώπη, και σήμερα νούμερο 1 στα Βαλκάνια, ξεκινά κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 2000. Τότε που δύο αμερικανικές εταιρείες, η Continental Wind Partners και η Good Energies Investments, με παρουσία μεταξύ άλλων σε Ρουμανία, Βουλγαρία και Πολωνία, συνέλαβαν την ιδέα της ανάπτυξης μιας γιγαντιαίας αλυσίδας ανεμογεννητριών σε μια από τις περιοχές της Ευρώπης με το πιο πλούσιο αιολικό δυναμικό.

Το mega project μπήκε σε τροχιά το 2008, όταν η Continental συμφώνησε να το πουλήσει σε έναν από τους πιο ραγδαία ανερχόμενους τότε ενεργειακούς ομίλους διεθνώς, τη τσεχική ČEZ Group. Ηταν η εποχή που ο κρατικός τσέχικος όμιλος, εξαπλώνονταν ταχύτατα, βάζοντας στόχο να γίνει το μεγαλύτερο utility στην Κεντρική και Αν. Ευρώπη, με παρουσία από τη Τουρκία, τη Βουλγαρία και τη Πολωνία μέχρι την Ολλανδία, την Γαλλία και την Γερμανία. Δίνοντας έμφαση στις ανθρακικές μονάδες και στα πυρηνικά, και κάνοντας τα πρώτα του βήματα στις ΑΠΕ, αρχής γενομένης από το Fantanele-Cogealac Wind Farm.

Το έργο κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις. Η πρώτη ολοκληρώθηκε το 2008 και η δεύτερη στα τέλη του 2012, με το συνολικό κόστος να ξεπερνά τα 1,1 δισ ευρώ, την παραγωγή να υπερβαίνει το 1,2 εκατ. KWh και το έργο να αντιπροσωπεύει πάνω από το 10% της συνολικής πράσινης παραγωγής της Ρουμανίας, διατηρώντας μέχρι και το 2019 τα σκήπτρα του μεγαλύτερου χερσαίου αιολικού πάρκου σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η μεγάλη αποεπένδυση των Τσέχων

Τότε ήταν που ξεκίνησε και η μεγάλη αποεπένδυση για τον τσεχικό όμιλο. Σε μια συγκυρία που η διατήρηση ανθρακικών μονάδων και ορυχείων γινόταν δυσβάσταχτη, η μείωση των εκπομπών CO2 ήταν μονόδρομος για την επιβίωση, και τα χρέη της CEZ μεγάλωναν, ο όμιλος ανακοίνωσε ένα ευρύτατο πλάνο αποεπένδυσης από την Αν. Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και από τη Ρουμανία.

Ακριβώς όπως έκανε μερικά χρόνια μετά η ιταλική Enel που μπροστά στα δεινά του χρέους αποεπένδυσε από Περού, Αργεντινή και Ρουμανία, έτσι και η CEZ έβαλε το 2019 πωλητήρια σε μια σειρά assets στην Αν. Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και στο mega αιολικό Fantanele-Cogealac. Επρεπε να βελτιώσει τους δείκτες της, να βρει κεφάλαια για να εκσυγχρονίσει τα δίκτυα, να αναβαθμίσει τις παλαιές της πυρηνικές μονάδες και να πρασινίσει περαιτέρω το portfolio της.

Η έλευση των Αυστραλών και το PPA

Ανάμεσα στους 30 και πλέον ενδιαφερόμενους για συνολικά επτά επιχειρηματικές μονάδες στη γείτονα, με κύρια αιχμή φυσικά το αιολικό πάρκο των 600 MW, επικράτησε το αυστραλιανό fund MIRA, θυγατρική του ομίλου Macquarie.

Τα δημοσιεύματα της εποχής ήθελαν τη CEZ να αποτιμά τα προς πώληση στοιχεία προς 1,07 δισ. ευρώ. Το deal έκλεισε στα τέλη του 2020 και ένα χρόνο μετά, το έργο εφοδιάστηκε με ένα πρώτο διμερές συμβόλαιο αγοραπωλησίας της παραγόμενης ενέργειας, δηλαδή ένα PPA, μέσω της γνωστής μας ελβετικής εταιρείας Axpo. Η συμφωνία του 2021, αφορούσε το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας από το αιολικό πάρκο Fântânele-Cogealac και συνήφθη με διάρκεια μια 7ετία, δηλαδή εκπνέει το 2028.

Η εξαγορά από ΔΕH

Οι Αυστραλοί ωστόσο είναι fund, όχι καθετοποιημένο ενεργειακό utility. Δεν ανήκουν σε εκείνη τη κατηγορία του επενδυτή, με μακροπρόθεσμο ορίζοντα στην ενέργεια, που επειδή έχει δραστηριότητα στην προμήθεια, θέλει να καλύψει τις ανάγκες της πελατείας του, αυξάνοντας το παραγωγικό του δυναμικό.

Εξαγόρασαν πριν από μια τετραετία τα ρουμανικά assets επειδή είδαν ελκυστικές αποδόσεις, και για τους δικούς τους λόγους, επέλεξαν φέτος να αποχωρήσουν και να πουλήσουν στη ΔΕΗ σε ένα τίμημα περί τα 1,1 εκατ ευρώ ανά MW, το οποίο θεωρείται λίαν ελκυστικό.

Κάπως έτσι το μεγαλύτερο σήμερα σύμπλεγμα αιολικών πάρκων στη Βαλκανική, στη περιοχή Δοβρουτσά (Dobrogea) της Ρουμανίας, άλλαξε χέρια για τρίτη φορά μέσα στην τελευταία 15ετία.

Είναι ένα έργο που λειτουργεί ήδη 10 χρόνια, έχει ζωή για τουλάχιστον άλλες δύο δεκαετίες, για το οποίο λέγεται ότι οι πρώτες συζητήσεις του CEO της ΔΕΗ Γιώργο Στάσση με τους Αυστραλούς ξεκίνησαν πριν από ένα χρόνο (η επιχείρηση έχει στενή σχέση μαζί τους μετά την εξαγορά του 49% του ΔΕΔΔΗΕ) και με τις επαφές να εντατικοποιούνται το τελευταίο εξάμηνο, όπως λέει και ο επικεφαλής της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Κωσταντίνος Μαύρος.

Το IRR υπολογίζεται στο 10% και η συναλλαγή, που εκτός από τo εν λειτουργία αιολικό των 600 MW, αφορά και 22 MW μικρά υδροηλεκτρικά, 1 MW πλωτού φωτοβολταικού, 6 MW συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας μπαταριών, συν τα 145 MW υπό ανάπτυξη έργων κάθε είδους τεχνολογίας, έκλεισε με enterprise value 700 εκατ. ευρώ. Επομένως ισούται με επτά φορές τα λειτουργικά κέρδη του portfolio της Macquarie, καθώς πέρυσι αυτό έκανε EBITDA 100 εκατ. ευρώ. Το συνολικό αυτό χαρτοφυλάκιο που περνά στα χέρια του ελληνικού ομίλου αντιστοιχεί σχεδόν στο 13% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ της Ρουμανίας.

Και έχει προφανώς τη δική του αξία ότι το μεγάλο αιολικό έχει ακόμη σε ισχύ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια ένα συμβόλαιο διμερούς αγοραπωλησίας (PPA), το οποίο προφανώς η επιχείρηση θα επεκτείνει με μια νέα σύμβαση, όπως αναμένεται να κάνει και με τα υπόλοιπα assets της συναλλαγής.