Το «κατηγορώ» της ΕΕ κατά της Gazprom

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπως αναμενόταν από την αρχή της εβδομάδας, απήγγειλε σήμερα επίσημες κατηγορίες εναντίον της Gazprom.

Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ του πρακτορείου Reuters, η αρμόδια επίτροπος Margrethe Verstager κατηγορεί την Gazprom για υπερχρεώσεις στις τιμές του αερίου και για παρεμπόδιση των πελατών της να μεταπωλούν το αέριο που προμηθεύονται σε άλλα κράτη.

Η τελευταία κατηγορία σχετίζεται έμμεσα και με την προμήθεια με αέριο της Ουκρανίας, καθώς η Ε.Ε. προσπαθεί με τη σύναψη διακρατικών συμφωνιών να διατηρήσει την παροχή αερίου στη χώρα που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Οι συμφωνίες όμως σκοντάφτουν στα συμβόλαια της Gazprom με τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, τα οποία απαγορεύουν στις τη μεταπώληση του αερίου που προμηθεύονται από τη ρωσική εταιρία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Gazprom, η οποία προμηθεύει το 30% του αερίου που καταναλώνεται στην Ε.Ε., σύμφωνα με τις κατηγορίες, χρεώνει κάποιες χώρες μέχρι και 40% περισσότερο από ό,τι άλλες.

Στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης η Gazprom έχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά και, σύμφωνα με την Verstager, η Gazprom καταχράται τη θέση της αυτή, καθώς δεν υπάρχει ανταγωνιστική εναλλακτική για κάποιες από αυτές τις χώρες, π.χ. την Πολωνία ή τη Βουλγαρία. Πέρα από αυτό, κάποιες χώρες πιέζονται από τη Μόσχα, προκειμένου να υποστηρίξουν τα συμφέροντα της Gazprom για στα θέματα μεταφοράς αερίου μέσω αγωγών.

Η Verstager, παρότι αναγνωρίζει ότι πολλοί θα ερμηνεύσουν πολιτικά τις ενέργειες της Επιτροπής, δήλωσε ότι η έρευνα είχε ξεκινήσει πριν από την προσάρτηση της Κριμαίας.

Η Δανή επίτροπος για θέματα ανταγωνισμού, σε αντίθεση με τους προκατόχους της, έχει δείξει πολύ μεγαλύτερη ως τώρα διάθεση για αντιπαράθεση με μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. Μόλις πριν από μία εβδομάδα απήγγειλε κατηγορίες στην Google για αθέμιστο ανταγωνισμό, θέμα που βρισκόταν για 5 χρόνια στο συρτάρι του προκατόχου της, αναφέρει το δημοσίευμα.

Η πρόεδρος της Λιθουανίας χαιρέτησε τις κατηγορίες της επιτροπής κατά της Gazprom, λέγοντας ότι «η εποχή των πολιτικών και οικονομικών εκβιασμών του Κρεμλίνου φτάνει στο τέλος». 

Η Gazprom απάντησε αποκαλώντας τις κατηγορίες αστήρικτες, λέγοντας ότι περιμένει λύση στο θέμα στα πλαίσια προηγούμενων συμφωνιών μεταξύ Κρεμλίνου και Βρυξελλών σε «διακυβερνητικό επίπεδο». Πιο αυστηρός εμφανίστηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος, σε συνέντευξή του σε ρωσικά ΜΜΕ, χαρακτήρισε τις προσπάθειες της Κομισιόν να εφαρμόσει νέους κανόνες «σε παλιές συμφωνίες αναδρομικά» απολύτως απαράδεκτες. Όπως είπε, όλα τα συμβόλαια που είναι σε ισχύ μεταξύ Ρωσίας και ευρωπαϊκών κρατών αυτή τη στιγμή, έχουν συναφθεί στο παρελθόν σε πλήρη συμφωνία με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Από τότε όμως που η Ε.Ε. υιοθέτησε καινούριους κανονισμούς στο λεγόμενο «τρίτο ενεργειακό πακέτο», το οποίο προβλέπει διαχωρισμό παραγωγής μεταφοράς κατανάλωσης και διανομής, προσπαθεί να εφαρμόσει αυτούς τους κανόνες και για παλαιότερα συμβόλαια. Το επιχείρημα της Ρωσίας είναι ότι η ισχύς των παλαιότερων συμβολαίων παραμένει εφόσον κανείς δεν έχει ακυρώσει τις υπάρχουσες συμφωνίες. 

Πάντως, ο Σ. Λαβρόφ δήλωσε αισιόδοξος για τις μελλοντικές σχέσεις με την Ε.Ε. Τα σχέδια που συζητιούνται αυτή τη στιγμή - πάνω από όλα το «Τurkish stream», ή όπως κι αν τελικά ονομαστεί - είναι προς το συμφέρον της Ε.Ε. 

Η Gazprom έχει σε κάθε περίπτωση 12 εβδομάδες για να απαντήσει επισήμως στις αιτιάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.